1314 KASTAMONU SALNAMESİ İNEBOLU KURUM VE GÖREVLİ BİLGİLERİ

İNEBOLU KAZASI İDARİ KURUMLAR VE MEMURLAR

Kaymakam: Halil Nahifî Efendi

Naib: Kasım Tevfik efendi

Mal Müdürü: Muhammed Eşref Efendi

Müftü: Emrah Hakkı Efendi

İdare meclisi

Tabii üyeler Seçilmiş üyeler

Naib Efendi Muhammed Efendi

Mal müdürü Ömer Yazıcı

Müftü Üstûrî Efendi

Sütûrî Efendi

Tahrîrât Katibi :Mustafa Sıtkı Efendi

Bidâyet Mahkemesi

Reis: Naib Efendi

Aza: Muhammed Sıdkı Efendi Enastî? Efendi

Katib-i evvel: Ahmed Efendi Katib-i sani: İbrahim Efendi

Müstantık Muavini: Muhammed Faik Efendi

Mukavelât Muharriri: Muhammed Halimi Efendi

Mahkeme-i Şer’iyye Katibi: Zeki Efendi

Mal Kalemi

Mal müdürü: Muhammed Eşref Efendi

Muavin: Mahmud Efendi

Refiki Hüseyin Hüsnü Efendi

Sandık Emini: İbrahim efendi

Nüfus kalemi

Memur Ahmedefendi Katip: Muhammed Sabri Efendi

Orman idaresi

Süvari Memuru: Mesut Efendi Tezkere Muharriri: Muharrem Efendi

Piyade Koruyucusu : Hüseyin Efendi, Hakkı Efendi, Halid Efendi, Uzret Efendi, Hüsnü Efendi, Hamza Ağa

Ziraat Bankası Muhasebe Sandığı

Reis: Ahmed Efendi Muhasebe Katibi: Yusuf Efendi

Aza: Hafız Muhammed Efendi, Hacı Salih Efendi, Ahmed Ağa

Maârif Meclisi

Reis: Müftü Efendi

Aza: Hafız İsmail Hakkı Efendi, Muhammed Şekib Efendi, Muhammed Cevdet Efendi

Ticaret Ve Sanayi Ve Ziraat Odası

Reis: Muhammed Efendi (Rabia)

Aza: Hacı Süleyman Ağa, Ahmed Efendi, Rudgunaki efendi

Belediye Dairesi

Reis vekili. Muhammed Sabri Efendi

Tabip: Vahyed Salih Efendi

Aza: Salih Ağa, Ahmed Ağa, Şakir Efendi, Muhammed Ali Kapudan, Uzret Ağa

Katib: Mustafa efendi

İskele Memuru: Hüsnü Efendi, Sandık Emini: Hasan Efendi, Kalfa; Muhammed Ali Efendi, Gazhane Memuru: Muhammed Efendi, Çavuşlar: Mustafa Ağa, Ali Ağa, Behcet Efendi

Frengi Ve Gureba hastanesi

Müdür : Tevfik Efendi Tabip: Münhal (Boş), Cerrah:Nuh Bey, Eczacı:Yani Efendi

Telgraf Ve Postahane

Müdür: Cevdet Efendi, Hat Çavuşu: Ali Ağa, Muvassıl-ı Muharrerat(haber ulaştıran yani postacı): Muhammed Efendi

Rusûmât Memurları (vergi dairesi memurları)

Müdür: İlyas Nuri Efendi Baş Katip: Ahmed Nuri Efendi, İkinci Katip: Hafız Şükrü Efendi, Sandık Emini: Muhammed Ali Efendi, Muayene Katibi: Muhammed Nuri Efendi, Muayeneci: Osman Efendi, Mubsıra Katibi: Ali Rıza Efendi, Anbar Ve Ayni Eşya Memuru: Hasan Efendi, Kol Sandalı Taifesi: Nabi Efendi, Tezkire Muharrri: Muhammed Emin Efendi, Kantarcı: Kerim Ağa

Düyun-U Umumiye İdaresi

Müdür: Hasan Tahsin Edendi, Baş Katip: Fahri Efendi, İkinci Katip Vekili: Abdülaziz Efendi, Sandık Emini: Hüseyin Hüsnü Efndi, Tuz Anbar Memuru: Sokrati Efendi, Kantarcı: Tahsin Efendi, Kolcu Başı: Ali Ağa

Liman İdaresi

Reis: Abdah Efendi (Berika Katibi), Bölük Emini: Osman Hamdi Efendi, diğeri; Hasan Efendi

Reji İdaresi

Memur: Estefan Gabar? Süleyman Efendi, Anbar Memuru: Dimitri Efendi

Bazı Memûrîn

İdare-İ Mahsusa Acentası: Münhal, İdare-İ Mahsusa Acentası Katibi: Muhammed Efendi, Karantina Memuru: Türabi Efendi, Tapu Katibi: Ömer Lütfi Efendi, Zabıta Memuru: Hacı Ali Ağa (Piyade Mülazım-I Evvel)

Mekteb-i Rüşdi

Muallim-i Evvel: Muhammed Cevdet Efendi, Muallim-i Sâni: Mustafa Rüşdü Efendi, Rik’a Muallimi: Hafız İsmail Hakkı Efendi, Bevvab: Şakir Ağa,

Şakirdan (öğrenci) Adedi: 75

İNEBOLU REDİF TABURU ÜMERÂ VE ZÂBITÂNI

(Not: Redif Taburları: 2. Mahmut’un “Yeniçeri Ocağı”nı kaldırıp yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye Ordusu’nu kurmasından sonra asker sıkıntısını gidermek için oluşturulmuş yerel askeri birliklerdir)

Hassa Ordu-Yu Hümayunu na Mensub İkinci Kastamonu Fırkası nın, Dördüncü Livasının

Sekizinci İnebolu Alayı Kaimmakamı (Kaymakamı):

Muhammed Tevfik Bey (mecidi madalyası 4 kere)

Sekizinci Alayın Birinci İnebolu Taburu:

Binbaşı: Ahmed Rıfkı Bey, Kol Ağası: Rıfat Efendi, Tabur katibi: İsmail Efendi

Birinci bölük: Yüzbaşı Osman Efendi (Girit Madalyası), Mülazım-ı Evvel: münhal, Mülazım-ı sani: Sabit Efendi

İkinci Bölük: Yüzbaşı Musa Ağa, İkinci Yüzbaşı: Nasrah Efendi, Mülazım-ı Sani: Ahmed Efendi

Üçüncü Bölük: Birinci Yüzbaşı Mustafa Efendi, İkinci Yüzbaşı ;Kamil Ağa, Mülazı-ı sani; Abdurrahman Efendi

Dördüncü Bölük: Yüzbaşı Ali Efendi, Mülazım-ı Evvel İsmail efendi, Mülazım-ı sani: münha, Depo Memuru; Mülazım-ı sani Galip Efendi, Tüfenkçi; Mustafa usta

KÜRE NAHİYESİ

Müdür (Nahiye müdürü): Osman Feyzi Efendi

Naib: Sadeddin Efendi, Vergi katibi: Halit Efendi; Katip: Hüseyin Efendi, Yardımcısı: Muhammed Muhlis Efendi, Tapu Katibi: Ali Efendi

Azalar: Ahmed Ağa, Mehmed Ağa, Sandık Emini: Hafız Kamil Efendi

Belediye Meclisi: Reis: Münhal

Azalar : Ömer Ağa, Muhammed Ağa; Ahmed Efendi, Muhammed Ağa, Katip ve Sandık Emini: Ömer Efendi, Çavuş: münhal

Bazı Memûrîn: Orman Tezkire Muharriri: Rüşdü Efendi, Düyün-u Umumiye Pul Bayisi: Dimitri Ağa

Küre Redif Taburu Ümera ve Zabıtanı

Hassa Ordu-yu Hümayununa Mensub İkinci Kastamonu Fırkasının Dördüncü Livasının Sekizinci Alayının Üçüncü Küre Taburu:

Binbaşı: Şefik Efendi

Kol Ağası: Bekir Ağa, Tabur Katibi: Hasan Tahsin Efendi

Birinci Bölük: Yüzbaşı Muhammed Nuri Efendi, Mülazım; Hacı Musatafa Efendi, Mülazım-ı sani: Musatafa fendi

İkinci bölük: Birinci Yüzbaşı: Osman Vehbi, İkinci Yüzbaşı: Muhammed Ağa, Mülazım-ı evvel: Salih Efendi

Üçüncü Bölük: Birinci Yüzbaşı: Ömer Efendi, Mülazım-ı Evvel: Ali Rıza efendi, Mülazım-ı Sani: Mustafa Efendi

Dördüncü Bölük: Birinci Yüzbaşı: İbrahim efendi, İkinci Yüzbaşı: Muhammed Ağa, Mülazım-ı sani: Hikmet efendi

ABANA NAHİYESİ

Müdür: Süleyman Sırrı Efendi

Naib: Hafız Muhammed Efendi, Katip: Ahmed Efendi, Sandık Emini: Halil Hulusi Efendi

Mekteb-i Rüşdiye

Muallim: Muhammed Emin efendi, Rik’a Muallimi: Ahmed Efendi

Bazı Memurîn

Çatalzeytin Rüsumat Memuru: Mustafa Efendi; Abana Rüsumat Memuru: İbrahim Efendi, İlişi Rusumat Memuru: Muhammed Zihni Efendi, Evrenye Rusumat Memuru: Muhammed Tayfur Efendi, Abana Düyun-u Umumiye Memuru: Salih efendi

Abana Düyun-u umumiye Memuru: Salih Efendi, Çatalzeytin Düyun-u Umumiye memuru: Musatafa efendi, Abana Vergi Katibi: İsmail Hakkı efendi, Tapu katibi: Ahmed Efendi

İNEBOLU SALNAME BİLGİLERİ HAKKINDA

KISA BİR DEĞERLENDİRME:

Öncelikle bir hususu özür kabilinden ifade etmemiz gerekiyor; İlçeye bağlı köylerin isimlerinde hatalar olmuş olabilir. Özel isimlerde okuma sıkıntısı çektiğimizi ifade etmeliyim.. yöreyi ve isimlerin yerel söylenişlerini ve zaman içersinde meydana gelmiş(yada gelmiş olması muhtemel) değişimi bilemeyişimizin bizi zora soktuğunu itiraf etmeliyim. Çok değişik kaynaklardan taramaya, yöre insanından faydalanmaya çalışsakta ufak tefek hataların olması muhtemeldir.

1314 Yılı Kastamonu Vilayet Salnâmesi gerçekten belge niteliğinde bilgilerle dolu.. Vilayette, kazalarda ve nahiyelerde görev alan tüm kamu personelinin isimleri, rütbeleri, madalyaları bile kaydedilmiş. Bu isimlerden yola çıkarak tarihi araştırmalar yapmak ta elbette mümkün ancak bu uzmanların işidir diye düşünüyoruz.. Ancak İnebolu halkından birçok insanın soy ağaçlarında şehre hizmet etmiş atalarının isimlerini bulmak onur vericidir sanıyoruz.

Salname de İnebolu hakkındaki bu cümle hayli dikkat çekici “….vilayet dahilindeki kasabalar içinde, mâmuriyet ve intizimca en ileri giden ve gittikçe terakkiyât-ı mezdât olan mahal; İnebolu kasabası dır.

Bu kasabanın, her türlü istidat ve kabiliyetine nazaran terakkiyat-ı âtiyesine şimdiden bir had tayin edilemez..” Kasaba; şehirciliği, ticarî hareketliliği ile oldukça dikkat çeker bir durumda olduğu anlaşılıyor. Yaklaşık 120 yıl önce İnebolu da Alay, Küre de tabur bulunması; İnebolu Ve Küre de belediye teşkilatlarının var oluşu manidardır. Ancak “terakkiyatı atiyesi” sanıldığı ve umulduğu kadar parlak olamamıştır. Bundan 115 sene evvel 278 hane ve 1591 nüfusa sahip ilçe bugün 5500 kişi civarındadır.

Bunda araya giren savaşların, yıkımların etkisi olduğu muhakkaktır. Ancak 1890 lı yıllarda, Osamanlı’nın ekonomik, askeri ve siyasi açıdan zorluklar yaşadığı dönemde yapım kararı aldığı ve inşasında epeyce mesafe katettiği İnebolu Limanı’nın halen bitirilememiş olması, devletin buralara bakışında zaman içersinde ciddi değişiklikler olduğu kanaatini uyandırmaktadır.

Salname de köylerinin isimlerini bulmak isteyen okurlarımız zorlanabilirler. Zira, Salname nin hazırlandığı dönemde (1895 yılı) İnebolu; Kastamonu kazaları içinde toplam nüfus ve yüzölçüm olarak en büyüğüdür. Hatta bugün Kastamonu merkeze bağlı olan bazı köyler dahi o zamanlar Küre nahiyesi aracılığı ile İnebolu ya bağlıdır. Günümüzde ilçe olan Küre, Ağlı, Seydiler, Abana, Bozkurt, Çatalzeytin, (Doğanyurt ilçesinin bazı köyleri de) İnebolu’ya bağlı köy yahut nahiyesi idiler. Zaman içersinde bazı nahiye ve köylerin ilçe olması doğal olarak idari yapıda değişiklikler meydana getirmiştir. Salname de İnebolu ya bağlı bazı köyler bugün başka ilçelerin idari yapısı içerisinde bulunmaktadır. İnebolu Kazası, aynı zamanda Küre, Abana, Bozkurt, Çatalzeytin ve Seydiler ilçelerimizin bugünkü köylerinin tamamı olmasa bile büyük çoğunluğunu içermektedir.

Burada adı geçen ilçelerin eski yeni durumlarını kısaca karşılaştırmakta fayda görüyorum..

İnebolu’dan Ayrılan İlçelerin İdari Ve Nüfus Yapılarındaki değişim:

Önceki (Salnamede) Günümüz

Adı İdari Yapısı Nüfusu İdari Yapısı Nüfusu

İnebolu Kaza 1591 ilçe 5456

Küre … nahiye 1582 ilçe 2894

Abana nahiye 754 ilçe 2947

Bozkurt köy ilçe 4893

Çatalzeytin köy 522 ilçe 2572

Ağlı köy 315 ilçe 2110

Seydiler köy 459 ilçe 2610

Son nüfus bilgileri (2009 yılına ait bilgilerdir) TÜİK’in sitesinden alınmıştır. Ve sadece ilçe merkezlerinin nüfusu verilmiştir.

16.03.2010

Orhan SALCI

Salname diğer bilgiler için tıklayınız