KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Hocalık – Talebelik Âdâbı
(Ey Resulüm) de ki: Rabbim ilmimi arttır.
(Taha 114)
A- HOCANIN TALEBESİNE KARŞI ÂDÂBI
1-Hoca iseniz, ilminizle âmil olmalı ve anlattığınız şeyleri tatbike özen göstermelisiniz.
Allah-u Teâla buyuruyor ki: “Siz insanlara iyiliği emreder de kendi nefsinizi unutur musunuz? Hâlbuki kitapta okuyorsunuz. Hâlâ akıllanmayacak mısınız?” (Bakara 44)
2-Derse zamanında gelmeli, talebeleri fazla bekletmemelisiniz. Aksi halde talebelerin size karşı saygısı azalır.
Allah-u Teâla buyuruyor ki:
“Şuayb (AS) dedi ki: Size ettiğim yasağa kendim muhalefet etmek istemiyorum. Ben, gücümün yettiği kadar ıslahtan başka bir şey arzu etmem” (Hud 88)
3-Bilmediğimiz konularda ders vermemeli, derse gelirken de konu hakkında hazırlıklı olmalısınız. Bilmediğiniz bir konu hakkında, “bilmiyorum” diyebilmeli ve bunu gurur meselesi yapmamalısınız. Bildiğiniz konularda da cevap vermenin vazifeniz olduğunu unutmamalısınız.
Resulullah (SAV) buyuruyor ki: “Bildiği halde kendisine sorulana cevap vermeyen kimsenin kıyamette ağzına ateşten gem vurulacaktır.” (Tirmizi K.İlm)
4-Talebeleri gereksiz yere toplumun içerisinde azarlamamalı ve kalplerini kırmamalı, eğer bir hata düzeltilecekse o hatayı isim belirtmeden söylemelisiniz. Aksi takdirde talebenin azmini ve gayretini kırarsınız.
Allah-u Teala buyuruyor ki:
“Allah’ın Rahmeti sebebiyledir ki, sen onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba ve katı yürekli olsaydın, etrafından dağılıp giderlerdi. Öyleyse sen onların kusurlarını affet, onlar için mağfiret dile.” (Al-i İmran 159)
5-Talebenin seviyesine inmeli, onun anlayamayacağı konulardan bahsetmemeli, konuşmalarınızda anlaşılır bir üslup ve sade bir dil kullanmalısınız.
Resulullah (SAV) buyuruyor ki: “İnsanlara bildikleri ölçüler içinde söz söyleyiniz. (Akıllarının kavrayamayacağı sözleri söylemek suretiyle) Allah’ın ve Resulünün tekzib (ve inkâr) edilmesini ister misiniz?” (Buhari K.Zekât)
6-Talebelerinize karşı şefkatli ve merhametli olmalı, fakat asla laubaliliğe izin vermemelisiniz.
Resulullah (SAV) buyuruyor ki: “Büyüğünün hakkını tanımayan, küçüğüne merhamet etmeyen bizden değildir.” (Ebu Davud K.Edep)
7-Mümkün olduğu kadar talebelerinizden maddi bir karşılık beklememeli, özel işlerinizi talebelerinize yaptırmamalısınız.
Allah-u Teala buyuruyor ki:
“(Şehrin en uzak köşesinden koşarak gelen adam dedi ki): Ey kavmim, sizden hiçbir ücret istemeyen bu hidayete erdirilmiş elçilere tabi olunuz”(Yasin21)
8-Onlara, küçültücü ve hakaretvari sözler söylememeli, “kardeşlerim” veya “arkadaşlarım” diye hitap etmelisiniz.
Allah-u Teala buyuruyor ki: “Mü’minler ancak kardeştir.” (Hucurat 10)
B- TALEBENİN HOCASINA KARŞI ADABI
1-Derslere zamanında ve hazırlıklı gelmelisiniz.
2-Hocanızın karşısında, edepli bir şekilde, diz çökerek ve dik olarak oturmalısınız.
Resulullah (SAV) buyuruyor ki: “İlim öğrenin, ilim için sekinet ve vak’ar da öğrenin. Kendisinden ilim öğrendiğiniz kimselere tevazu gösterin.” (Mecmau’z Zevaid K.İlm)
3-Saygı için karşılıklı konuşurken hocanızın yüzüne dikkatle bakmamalı, sağa sola bakarak, diğer talebelerin de dikkatini dağıtmamalısınız.
4-Soru soracağınız zaman, el kaldırmalı veya hafif bir sesle “Hocam, bir şey sorabilir miyim?” diyerek izin istemeli, izin vermeden sorunuza geçmemeli ve beklemelisiniz. Bilmelisiniz ki öğrenmenin yolu, soru sormaktan geçer.
Allah-u Teala buyuruyor ki: “Bilmiyorsanız zikir (ilim) ehlinden sorun” (Nahl 43)
5-Sesinizi hocanızın sesinden fazla yükseltmemeli, bağırarak konuşmamalı ve asla hocanızın sözünü kesmemelisiniz.
6-Hocanızı can kulağıyla dinlemeli ve ders dışı şeylerle meşgul olmamalısınız. Özellikle hocanız konuşurken kitap vs. karıştırmamalı, sadece onu dinlemelisiniz.
7-İlme ve hocanıza karşı saygılı olmalısınız, aksi takdirde ilme ulaşamazsınız.
8-Bir meclise geldiğinizde, önce meclise, ardından hocanıza selam vermelisiniz.
9-Hocanızın hatalarını, görmezlikten gelmeli, hele bunları sağda solda konuşmamalısınız.
10-Derste ders dışı gereksiz soruları sorarak, dersin amacından saptırılmasına meydan vermemelisiniz.
11-Derslerde gereksiz yere izin isteyerek, diğer talebelerin de şevk ve gayretlerini kırmamalısınız.
12-Hocanızla konuşurken, kesinlikle ayak ayaküstüne atmamalı, yatar gibi oturmamalı, elinizi çenenize ve yanağınıza dayanarak veya eliniz cebinizde olduğu halde ya da ellerinizi arkaya atıp bir yere yaslanarak konuşmamalı, tesbih, anahtarlık vs. ile veya vücudunuzun herhangi bir uzvuyla oynamamalısınız.
13- Hocanız size seslendiğinde veya bir şey söylemek için çağırdığında hemen gelmeli ve “buyrun hocam” diyerek mukabele edip, size verdiği görevi yerine getirmek için aşk ve şevkle hemen harekete geçmelisiniz.
14- Hocanızla samimi bir ilişki içerisinde olmalı, ama onunla bir arkadaşınızla konuşur gibi konuşmamalı, onun yanında fıkra, hikaye anlatmak gibi şeylere tevessül etmemeli, hocanızla ilişkilerinizi –kesinlikle- laubali bir ilişki haline getirmemeli ve hocanızın karşısında daima ciddi olmalısınız.
15-Hocanıza ders için geldiğinizden haberi varsa “ben geldim” diyerek onu acele ettirmemeli ve onun gelmesini beklemelisiniz. Hocanız derse biraz geç kalırsa, sabırla onu beklemeli ve hoşgörülü olmalısınız.
16-Güzel ahlakınız ve vak’arınızla insanlara “bu ahlakı nereden almış” dedirtmelisiniz.
17-İlmi, insanlara böbürlenmek gibi bir maksatla değil, sadece İslam’a hizmet maksadıyla öğrendiğinizi unutmamalı, daha sonra sizde tıpkı hocanız gibi ders verme ve öncü nesli hazırlama gayreti içerisinde olmalı ve bunun mükâfatını yalnız Allah (cc)’tan beklemelisiniz.
18-Hocanın, talebesi üzerindeki hakkının anne-babanın evladı üzerindeki hakkına benzediğini hayatınızın sonuna kadar unutmamalı ve her zaman hocanızı ziyaret etmeye çalışmalı, onu arayıp sormalısınız.
semereder.com
- Mehmet Nuri BİNGÖL”ün Edebî Yolculuğu - 30 Ağustos 2024
- Risale-i Nur’da ve Hatıralarda Kurban Bayramı - 15 Haziran 2024
- Ramazan’dan Sonra - 24 Nisan 2024
- Ramazan Bayramı ve Peygamber Efendimizin Bayramı - 9 Nisan 2024
- Kadir Gecesi ile İlgili Yazılar - 5 Nisan 2024
- Saatler ve Manzaralar / Yahya Kemal BEYATLI - 30 Mart 2024
- Peygamberimizin (asm) İtikâfı - 29 Mart 2024
- Aydınların Dilinden Bediüzzaman Said Nursî / Vefatının 64. Sene-i Devriyesi Hatırasına (video).. - 25 Mart 2024
- Sükûtun Zarâfeti / İmam Süyutî - 23 Mart 2024
- “Oruç, Bıçağa Gerek Duyulmayan Bir Ameliyattır.” - 20 Mart 2024
