BEYYİNE
Delil, hüccet, bürhan.
Beyyine Kur’an’da yirmi kez tekrarlanır ve genel olarak şu manalara gelir:
1- Kur’an veya Hz. Muhammed:
“Böyle iken kitap verilenler ayrılmadılar da ancak kendilerine apaçık bir hüccet (beyyine) geldikten sonra (bozuk itikadlarından) ayrıldılar” (el-Beyyine, 98/1,4; el-En’am, 6/I57; Muhammed, 47/14).
2- Delil, hüccet: “De ki şüphesiz bana Rabbim’den apaçık bir hüccet verilmiştir. ” (el-En’am 6/57, el-A’raf, 7/85; Hud, 11/17, 28, 88; Taha, 20/133; Fatır, 35/40).
3- Mucize: “Semud kavmine de kardeşleri Salih’i gönderdik, dedi ki: Ey kavmim Allah’a kulluk edin, sizin ondan başka ilahınız yoktur. “Size Rabbınız’dan apaçık bir mucize gelmiştir. ” (el-Araf, 7/73,105; el-Enfal, 8/41-42; Hud, 11/53, 63).
4- Apaçık bir işaret, ibret: “Andolsun ki aklını kullanacak bir kavim için biz orada apaçık bir nişane, bırakmışızdır. ” (el-Ankebut, 29/35).
Hadislerde beyyine lafızları daha çok “davasını ispat için delil getirmek ve şahit” anlamlarında kullanılmıştır. Mesela en-Nur suresi altıncı ayet olan lian ayetinin sebeb-i nuzulü olan hadisede, Rasulullah (s.a.s.), karısına zina isnadında bulunan ancak ispat için dört şahit getiremeyen Hilal b. Umeyye’ye: “Dört şahidini (beyyine) hazırla yahut sırtına hadd (i kazif) vurulur. ” buyurmuşlardır. (Tecrid-i Sarih Tercümesi, XI, 140-141).
Nikahta bulunması gereken şahiter de hadiste beyyine olarak isimlendirilmiştir: (Beyyine (şahit)’siz nikah olmaz. ” (Tirmizi, Nikah, 16).
Hadislerde beyyine delil, ispat manasına da kullanılmıştır. Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurur: “Eğer insanlar mücerret davalarıyla (heyyinesiz, şahitsiz) hak kazanacak olurlarsa kavmin malları canları zayi’ olur. (Binaenaleyh müddeiden beyyine isteyiniz). Müddea aleyhe de (yemin tevcih ettiğinde) Allah adına (yalan yere) yemin etmenin fenalığını hatırlatın ve ona: Allah’ın ahdini ve kendi yeminlerini az bir paraya değişenler yok mu, işte bunların Ahirette hiç nasibi yoktur. ” (Alu İmran, 3/77) ayetini okuyunuz” (Tecrid-i Sarih Tercümesi, XI, s. 65-66).
Habil NAZLIGÜL
- Mehmet Nuri BİNGÖL”ün Edebî Yolculuğu - 30 Ağustos 2024
- Risale-i Nur’da ve Hatıralarda Kurban Bayramı - 15 Haziran 2024
- Ramazan’dan Sonra - 24 Nisan 2024
- Ramazan Bayramı ve Peygamber Efendimizin Bayramı - 9 Nisan 2024
- Kadir Gecesi ile İlgili Yazılar - 5 Nisan 2024
- Saatler ve Manzaralar / Yahya Kemal BEYATLI - 30 Mart 2024
- Peygamberimizin (asm) İtikâfı - 29 Mart 2024
- Aydınların Dilinden Bediüzzaman Said Nursî / Vefatının 64. Sene-i Devriyesi Hatırasına (video).. - 25 Mart 2024
- Sükûtun Zarâfeti / İmam Süyutî - 23 Mart 2024
- “Oruç, Bıçağa Gerek Duyulmayan Bir Ameliyattır.” - 20 Mart 2024