Ana Sayfa / İLİM - KÜLTÜR – SANAT – FİKRİYAT / Kelimeler & Kavramlar (Sayfa 14)

Kelimeler & Kavramlar

Hadis Terimleri Sözlüğü

Hadis: Söz, fiil, takrir, yaratılış veya huyla ilgili bir vasıf olarak Hz. Peygamber’e (veya sahabe ve tabiûna) izafe edilen her şey. Muhaddis: Hadislerin senet ve metinlerini, râvilerin isim ve durumlarını bilen kimse. İhticâc: Hadislerden hüküm çıkarma. Ashâbu’l-Hadis (Ehl-i Hadis): Sahâbeden itibaren kullanılan bu deyim ilk devirlerde, hadis öğrenim ve öğretimiyle …

Devamını Oku »

Kur’an-ı Kerim’deki İşaretler ve Anlamları

KUR’AN-I KERÎM’DE BULUNAN İŞARETLER 1. Bu gördüğünüz şekil, sûre başlarında bulunur. İçinde sûrenin adı, âyet sayısı ve nerede nâzil olduğu yazılır. 2. Hizib gülleri. Bu şekil, cüz başlarını, secdeleri ve hizipleri belirtmek için kullanılır. 20 sayfaya bir cüz denir. Her 20 sayfada bulunur ve içinde   yazar. Her cüz 4 hizbe ayrılır. Her …

Devamını Oku »

İslam’da Evlat Edinme (Tebennî) ve Dikkat Edilecek Hususlar Hakkında

EVLATLIK EDİNMEK Yazan: Mahmut Toptaş İslam’da asıl olan, başta insanlar olmak üzere bütüny aratılmışlara iyi davranmaktır. Başta kendimize, ailemize, akrabalarımıza, köyümüze, şehrimize, ülkemize ve tüm dünyaya gücümüzle orantılı olarak iyilik yapmakg örevlerimizden biridir. Evlat edinmek de bu iyiliklerden biridir. Ancak ülkemizde evlat edinme deyince iki türlü evlat edinme olduğundan birbirinden …

Devamını Oku »

Mahrem, Nâmahrem Terimleri ve Nâmahreme Bakmak Üzerine

Mahrem ve Nâmahrem Nedir?  Sözlükte “helâl olmayan, yasaklanan şey” mânasındaki mahrem kelimesi, fıkıh terimi olarak kendileriyle evlenilmesi dinen yasaklanmış bulunan belli derecelerdeki akrabayı ifade eder. Farsça bir terkip olan nâmahrem ise “aralarında evlenme yasağı bulunmayan kişiler” demektir. Kur’ân-ı Kerîm’de geçmeyen mahrem kelimesinin hadislerde hem sözlük hem terim anlamında kullanıldığı görülür …

Devamını Oku »

Âyet ve Hadîslerde Takvâ

TAKVA NEDİR? يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten nasıl sakınmak gerekiyorsa öylece sakının ve siz ancak Müslümanlar olarak ölün”[1] Takva Takva; kuvvetli bir himayeye girerek korunmak anlamındadır. Bunun gereği olarak korkmak, kaçınmak, sakınmak ve çekinmek manalarına da …

Devamını Oku »

Seyyid ve Şerif Ne Demek?

SEYYİD Efendi, bey, mevla, ileri gelen baş, reis. Nesebi Hz. Hüseyin (r.a) yoluyla Rasûlüllah (s.a.s)’e ulaşan kimseleri ifade eden arapça bir sıfat. Rasûlüllah (s.a.s), Seyyidu’s-Sakaleyn (iki âlemin efendisi), Seyyidul-En’am (yaratılmışların en büyüğü), Seyyidul-Enbiya (bütün peygamberlerin efendisi) gibi sıfatlarla vasıflandırılmıştır. Rasûlüllah (s.a.s)’den nakledilen hadis-i şeriflerde şöyle buyurulmaktadır: “Ben Ademoğlunun seyyidiyim” (Ebu …

Devamını Oku »

Anarşist Kimdir? Kime Denir?

Anarşist ne sadece cemiyette, ne sadece, devlette, ne sanatta, ne de yalnız düşünüştedir. O insanın en derin tabakalarında barınır; oradan çıkar, her yere nüfuz eder; hepimize hadiselerin bin bir çeşit cilvesi içerisinde çehresini gösterir, bizi anarşist yapar. Anarşist komünist olur, devlet nizamını bozar; sanata saldırır, vezni, uslûbu yok eder. Düşünceye …

Devamını Oku »

Ashâb-ı Suffa (Suffe)

ASHÂB-I SUFFA: Suffa ehli. Bunlar, Hz. Peygamber’in (A.S.M.) mescidine bitişik üstü örtülü, etrafı açık bir yerde otururlardı ve orada yaşarlardı. Bu zatların yaşayışları ve halleri, dinî hizmet hayatı bakımından büyük değer taşımaktadır. Devamlı olarak Peygamberimiz’in (A.S.M.) yanında bulunarak Kur’anın en yüksek derslerini alır, öğrenirler ve öğretirlerdi. İslâmiyet’i öğrenmek,öğretmek ve yaymak …

Devamını Oku »

İhtikâr nedir? İddihar Nedir?

İHTİKÂR (ﺍﺣﺘﻜﺎﺭ) (Karaborsacılık/istifçilik/Vurgunculuk) İhtikâr, hakr kökünden iftial vezninde bir mastardır. Biriktirmek, hapsetmek, bir şeyi fiyatı yükselsin diye bekletmek ve tedavülden alıkoymak, karaborsacılık yapmak. İnsan ve hayvanların temel gıda maddelerini, satış bedelleri yükselsin diye saklamak anlamında bir fıkıh terimi. Hanefilere göre ihtikâr, bir gıda maddesini satın alarak, fiyatların yükselmesini sağlamak amacıyla …

Devamını Oku »

Gözükaralık/Cesaret/Korkaklık

Yazar: Harun Selçuk Gözükaralık/Cesaret/Korkaklık Tevazuyu ele alırken bahsettiğimize benzer bir altın oran genç olmanın en önemli alâmet-i fârikalarından biri olan cesaret için de geçerlidir. Klasik ahlak felsefesinde nefsin üç gücü vardır: düşünme, gazap ve şehvet. Her birinin ifratı, tefriti ve itidali vardır. Bu çerçevede cesaret/şecaat/yiğitlik nefsin gazap gücünün itidalidir. Hatırlarsan, adalet …

Devamını Oku »

Nuhîlik Nedir?

Nuhilik nedir? Nuhilik, XX. yüzyılda Yahudilik bağlamında gündeme gelen ve Nuh Kanunları diye bilinen yedi hükme uymayı esas kabul eden bir akımdır. Bu akıma mensup olanlar Nuhi diye adlandırılır. Yahudi temel kaynaklarında Nuhiler “dünyanın dürüst insanları”, “doğrular, hak yolda olanlar” gibi isimlerle nitelenmiştir. Tarih içerisinde bu niteleme Yahudilere arka çıkan, …

Devamını Oku »

Küsûf ve Husûf namazları hakkında

(K.S.F) Kökünden “küsûf” ve (H.S.F) kökünden “husûf” sözlükte; güneş ve ay tutulmasını ifade eden iki mastar. Küsûf; daha çok güneş tutulması, husûf ise, ay tutulması için kullanılır. Küsûf, astronomi ilmi bakımından; güneş ışıklarının tamamının veya bir bölümünün, gündüz, güneşle dünya arasına ay’ın gölgesinin girmesiyle dünyanın belli bir yöresine ulaşamamasıdır. Husûf …

Devamını Oku »

Risale-i Nur’dan Terimler ve Kısa Açıklamalar

RİSÂLE-İ NUR KÜLLİYATI’NDAN TERİMLER VE MÂNALARI Risale-i Nur âdeta bir deyimler manzumesi ve gerdanlığını oluşturmaktadır. Deyimlerden mürekkep bir gergef gibidir. Her biri bir bölüm ve başlık olabilecek, kitaplar oluşturabilecek, araştırmalara konu olabilecek muhtevadadır. Kelimeleri cümleleri ihtiva ederken, deyimleri de makalelere konu ve başlık olabilecek külliyettedir. ADEM-İ TASDİK – TASDİK-İ ADEM …

Devamını Oku »

Suskunluk sarmalı

Yazar: Sema Karabıyık 11 Kas 2012 Türkiye”de aktif twitter kullanıcı sayısı 3.8 milyon. Hafta içi günde 3.7 milyon, hafta sonu 2.5 milyon twit atılıyor. Bayramlarda, resmi tatillerde twit sayısında ciddi bir düşüş olmalı ki Kurban Bayramı”nın ilk günü ”üç bin takipçi hepiniz birden nereye kayboldunuz” twitiyle çığlık çığlığa takipçilerine ulaşmaya çalışıyordu …

Devamını Oku »

Biat/Bey’at Hakkında

BEY’AT/BEYAT/BİAT Kabul etmek, razı olmak ve tasdik etmek anlamında kullanılan bir ıstılah. Bey’at “Bir mükellefin, ehil olan bir cemaat (Ehlu’l-hall ve’l-akd) tarafından tesbit edilen Halîfe’ye (İmam’a, Ulû’l-emr’e) itaat edeceğine ve sadık kalacağına dair söz vermesidir.” Bu bir anlamda mükellefin İslâmî olan (meşrû) her emirde hoşuna gitse de, gitmese de itaat …

Devamını Oku »