Kelimeler & Kavramlar

İnsanın nefsinde, bedeninde, durumlarında kavuşmakla sevineceği her nimettir ki isim mânâsıyla güzel ve güzellik demektir. Esasen hasen yani güzel, sevince sebep olan ve arzu edilen herhangi bir şey demektir ki hüsün, güzellik onun nefsinde etkili olan özel bir hâldir. Buna göre hüsün (güzellik), aslında ortada bulunan bir iş olmakla beraber, …

Yazan: Abdullah Rüştü KİŞİ İmam-Hatip, Fatih Müftülüğü Bu yazıda bir kitabı tanımak ve tavsif edebilmek için evvel emirde bilinmesi gereken terimlerin bir araya getirilip klasik bir lügate göre daha tafsilatlı bir şekilde açıklanması amaçlanmaktadır. Maddeler seçilirken dergi makalesinin sınırlarını aşmamak için kitapla birinci dereceden ilgili ve daha şümullü olanlar tercih edilmiş, …

Korunması Şart Olan Beş Şey Yazar: Mehmed Kırkıncı 1. Hayatın Korunması İslâm nazarında beş şeyin korunmasında zaruret vardır. Bunlar; din, hayat, akıl, mal ve nesildir. Dünya ve ahretin nizam ve intizamı bunlara bağlıdır. Bütün semavi dinlerin ruhunda bu beş esasın muhafazası vardır. ••• İnsanın korumakla görevli olduğu değerlerden birincisi hayattır. Hayat, dünya ve ahiretin …

Allah’ın Nuruyla Bakmak; Basiret Yazar: Dr. Mehmet Sürmeli Allah’ın (c.c) bir ayeti olan dil[2] aracılığıyla insanlar nasıl anlaşıyorsa, kavram dili de inanç çerçevesinde bir anlaşma vasıtasıdır. Kur’an-ı Kerim ve sünnetteki binlerce kavram, müminlere zengin bir zihin dili kazandırmıştır. Bu kavramların bir kısmı Kur’an-ı Kerim’de yüzlerce defa kullanılmak suretiyle ‘odak kavram’ niteliğini …

PROPAGANDA Bir ideoloji, düşünce, inanç ve benzeri fikri, başkalarına tanıtmak, benimsetmek ya da daha ileri giderek, onları kazanmak amacını güden söz, yazı, simge, gösteri vb. iletişim araçlarıyla gerçekleştirilen örgütlü eylem. Çok kapsamlı bir tanım yapılmak istendiğinde, bunun zıddını da göz önünde bulundurmak gerekir. Bu bağlamda bir ideoloji, düşünce veya inancı …

“Kıyas” sözlükte; takdir, eşitlik, bir şeyi diğer bir şey ile ölçmek mânasına gelir. Buna “mukayese” de denir. Terim anlamı, muhtelif suretlerde tarif edilmişlerdir. Bu tariflerin ikisini takdim ediyorum: Kıyas: Bir şer’i meselenin hükmünü esas alarak, o meseleye misil ve benzer diğer bir mesele hakkında hüküm ortaya koymaktır. Kıyas; şer’i hükmü malûm olmayan bir hâdiseyi; şer’î hükmü bilinen başka …

Yazar: Soner Duman  Zaman zaman Müslümanların azınlıkta olduğu ülkelerde ve hatta kimilerince Türkiye gibi ülkelerde bile (!) “darulharpte Cuma namazı kılınmaz” denilerek Cuma namazının kılınmayacağı ile ilgili görüşler ortaya konulabilmektedir. Bu soruya cevap verebilmek için önce klasik fıkıhta Daru’l-İslam ve Daru’l-harp kavramlarına temas edip sonrasında Cuma namazı meselesini ele alacağım. …

“Âdemoğlunda bir şeytanın lemmesi (dokunuşu) vardır, bir de meleğin lemmesi. Şeytanın lemmesi, şerre teşvik etmek ve hakkı yalanlamaktır. Meleğin lemmesi ise iyiliği ilham etmek ve hakkı tasdik etmektir. Bunu her kim vicdanında hissederse Allah’tan olduğunu bilsin ve Allah’a ham­de­tsin. Öbürünü hisseden de şeytandan Allah’a sığınsın. (Tirmizi, Tefsir, 2/25) Kısaca: Lâtife-i Rabbanî: Allah’ın …

Şart Nedir? Yerine getirilmesi gerekli olan şey. Bir şeyin varlığı kendi varlığına bağlı olmakla birlikte onun yapısından bir parça teşkil etmeyen iş veya vasıf. Meselâ, namaz için “abdest” bir şarttır. Abdest bulunmayınca, geçerli bir namazın varlığından söz edilemez. Bununla birlikte abdest, namazın kendinden bir parça değildir. İslâm’da yükümlülük doğuran asıl …

Global Sanatçı düşünür ve âlimlerimizin ortak ruh özellikleri bir mütaarrif ruha sahip oluşlarıydı. Bu ruhumuzu malesef “Tanzimat” ile beraber kaybederiz! Batı… Bu Mağrib denilen; Akşam ülkesi, medeniyeti kendi tilki ruhu medeniyetini yansıtan hıncahınç kıyıcılık ve emperyalizm kokan; “Global” mefhumu, onun ruhunun dimensiyonlarını yansıtan bir kırık aynadır. Bu mefhum, cihanşü­mul mefhumun karşısındaki tedaisi …

İTİDAL NE DEMEK? İtidal [l ince] (ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ) i. (Ar. ‘adl “denkleştirmek, eşit muâmele etmek, âdil olmak”tan i‘tidāl) 1. Aşırı olmama, ne çok fazla ne çok az, tam gerektiği kadar olma, orta halde bulunma, ölçülülük.  2. Yavaş ve yumuşak olma, şiddet ve heyecandan uzak olup mülâyim olma, yumuşaklık, yavaşlık. İTİDAL NASIL YAPILIR? Müslümanın her hâli Müslümanca olmalı. Tabiî bu da bir san’at. Zamana …

Hiss-i kable’l-vuku, bir şeyi daha olmadan sezme duygusudur. Buna kısaca önsezi denir. Yapılan araştırmalar, hayvan ve insanlarda önsezi olduğunu ortaya koymaktadır. Mesela, deprem öncesi vahşi hayvanlar garip sesler çıkarır, sağa sola kaçışırlar. Bir felaket öncesi, pek çok insan, ruhunda bir daralma hisseder. Bu, bazen rüyaya yansır. İnsan, yarın karşılaşacağı dehşetli …

Hîbe: Karşılıksız vermek, bağışlamak, karşılıksız bağış, bağışlanmış şey. İvaz (bedel) şart koşulmaksızın bir malın derhal temlik edilmesi: Arapçada genel olarak atıyye, nihle, sadaka ve hediyye sözcükleri de bû anlamda kullanılmaktadır. Mecelle 833. maddesindeki tarif şöyledir: “Hibe, bilâ ivaz bir malı temlik etmektir”. 855. maddede, ivaz şartına bağlı hibe, her ne …

Artık hemen herkes sağlıklı beslenmenin peşinde. İnsanlar ürün seçerken rafların önünde uzun uzun ürün içeriğini okuyor. Beslenme alışkanlığımızda artık probiyotik ve prebiyotik gıdalar da var. Peki bunların sağlık üzerindeki etkileri neler? İnsanlar yiyecek maddelerini artık yalnızca lezzetine göre değil, besin içeriğine hatta sağladığı özel yararlara göre değerlendiriyor. Ne bulursam yerim …

İSLAM HUKUKU AÇISINDAN NİŞANLANMA Hemen hemen, bütün toplumlarda rastlanan, sosyal bir olay olan nişanlanma, değişik adet ve biçimlerde de olsa bütün toplumlarda sosyal bir olay olarak önem taşımaktadır. Başlangıçta daha çok bir adet ve gelenek biçiminde yaşanmış ve düşünülmüş olan nişanlanma, sonraki dönemlerde hukuk düzenleri içerisinde yer almıştır. Tedvinden önce, …