Kelimeler & Kavramlar

Makale Yazarı: Prof. Dr. Fikret Karcic Tercüme: Dr. Veli Sırım GİRİŞ Bediüzzaman Said Nursi (1876-1960), 20 yüzyılda yaşayan ve İslamî tecdid için çaba sarfeden Müslüman alimler arasında ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Ki, bu son asırdaki İslam alimleri, Müslüman dünyanın “eski düzenini” yerle bir eden modernitenin meydan okumasına karşı gerekli cevapları ortaya …

“Ey insan! Kat‘iyen bil ki: Hilkatin en yüksek gayesi ve fıtratın en yüce neticesi, îmân-ı billâhtır.” Yani insanın yaratılmasının en önemli gayesi ve en büyük neticesi Allah’a iman etmektir. Belki bütün mahlukatın ve kainatın yaratılmasının en önemli sebebi ve hikmeti Allah’ı Rabb, Ma’bud ve İlâh bilmek ve O’na iman edip tasdik etmektir. Bu nokta-yı nazardan …

Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç’tan çarpıcı tespitlerle dolu bir yazı Yeni Şafak’tan Mahmut Erol KILIÇ; 19. yüzyılda İngiliz etkisindeki Hint ve Mısır coğrafyasında doğup serpilen, ülkemizde ise son yıllarda palazlanmaya, medyayı istedikleri gibi kullanmaya, gençlik üzerinde ciddi tesir icra etmeye, siyasi-sosyal sahada da baskı unsuru olmaya başlayan, dahası İslam söz konusu olduğunda …

DEHR Zaman, uzun süre, çağ, devir. Dünyanın ilk var oluşundan sonuna kadar geçecek müddet (Rağıb el-İsfahani, el-Müfredat, Beyrut (t.y.), 173; İbn Manzur, Lisanü’l-Arab, Beyrut 1389, I, 1023-1024) Kur’an-ı Kerim’de dehr iki ayette geçmektedir. Birisi; “İnsan(oğlu), var edilip bahse değer bir şey olana kadar, şüphesiz uzun bir zaman geçmemiş midir?” (İnsan, …

Cenâb-ı Hakk’ın aynı, gayrı, ne aynı ne de gayrı olmak üzere üç çeşit sıfatı vardır. Aynı sıfatlar, Allah’ın tenzihi ve selbi sıfatlarına denir. Bunlar Vücûd, Kıdem, Beka, Muhâlefetün lil-havâdis, Kıyâm Bi-nefsihî, Vahdâniyetdir. Bu sıfatlar Allah hakkında câiz olmayan mâna ve halleri bertaraf etmek için tedbir amaçlı konulmuş vasıflardır. Bu tenzihî sıfatlar, iş ve icraat yapmazlar, onun …

KERAHET İğrenme, nefret, tiksinme, zorla, mecburiyet yüzünden yapma. Harama yakın sayılan fiil veya şey. Kerahiye ve hazr da eş anlamlı mastarlardır. Bunların zıddı istihsan ve ibaha’dır. Aynı kökten ism-i mef’ul olan “mekruh”; Allahü Teala ve Rasulü tarafından kesin olmayarak istenilen bir iştir. Temelde mekruh işler yasaktır. Ancak kesin haram anlamında …

TEENNİ Yavaş iş görme, ağırdan alma, ihtiyatlı davranma, acele etmeme, düşünceli ve yavaş hareket etme ve temkinli davranma. Teenni ile sabır, mana bakımından birbirine yakın olan şeylerdir. Ama aynı şey değildirler. İnsanın, sonu gelmeyen arzu ve istekleri birbirini izler durur. Din, ahlak ve ilim onları meşru sınırlar içine almaya çalışır. …

İlim Kelimesinin Müradifleri (Eşanlamlıları) İlmin muradifi olduğu sanılan lafızlardan bahsetme hakkındadır. Bu lafızlar, otuz tanedir: 1) İdrâk: bu, karşılaşma ve ulaşma (vusul) demektir. Meselâ, (çocuk kemale erdi, ulaştı; meyve olgunlaştı) denilir. Nitekim Cenab-ı Hak, “Hz.Musa’nın yanındakiler, “muhakkak ki erişilip yakalandık! dediler” (Şuara,61) buyurmuştur. Akleden kuvvet akledilen şeyin mahiyetine ulaşıp, o şeyin …

KABİR HAYATI Dünya hayatından sonra, ahiret hayatından da önce fakat ahiret hayatı içinde ele alınması gereken bir başka hayat daha vardır ki o da kabir hayatı veya “Âlem-i Berzah”denilen hayattır. Berzah, asıl manasında iki şey arasında bulunan engel, ayırıcı sınır demektir. Bu kelime Kur’an’ın “el-Mü`minûn, 23/100; er-Rahmân, 55/20; el-Furkan, 25/53” …

Cevher, bir şeyin maddesi demektir. Araz ise, o maddenin varlığın bağlı olarak ortaya çıkan bir özelliktir. Mesdela: demir bir cevherdir; onun sertliği ise bir arazdır. Gümüş bir cevherdir, onun beyazlığı ise bir arazdır. Diğer bir ifadeyle, varlıkta kalabilmesi için başka bir şeye muhtaç olmayan maddeler cevherdir, başka şeye muhtaç olan hassalar, özellikler, sıfatlar …

Kur’an’da Erzeli’l-‘umur ve Yaşlılık Üzerine Bir Değerlendirme * Sevgi Tütün**  ** Doç. Dr., İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, İslami İlimler Fakültesi, Tefsir Anabilim Dalı. GİRİŞ Kur’an-insan arasında var olan en temel ilişki onun insan için indirildiği gerçeğidir. Bunun en somut göstergesi insanın dünya hayatındaki varoluş nedeninin, konumunun, ölüme kadar olan zamanını …

Kur’an-ı Kerim Allah’ın ezeli “Kelam” sıfatından nâzil olduğu için, muhteva dairesi çok geniştir. Kur’an bazen Allah’ın Zatı ve sıfatlarından bahseder, bazen de mahlukatın en uzak köşelerinden bahis açar. Bu da Kur’an’ın ne kadar ihatalı ve sınırsız bir ilimden iktibas olduğunu gösteriyor. Kur’an, sonsuz ilim ve kelam sıfatından süzülüp geldiği için, ezeli de ebedi …

Lügat anlamları: Abdullah YEĞİN Lügatinde: AVAM : Halktan ilmi irfanı kıt olan kimse. Okuyup yazması az olan. Fakirler sınıfından. * Tas : Hakikata tam erememiş, tevhidin derin hakikatlarından haberi olmayan. * Halkın ekseriyeti. HAVÂSS : (Hâss – Hâssa. C.) Hâslar. Hâssalar. Keyfiyetler. Hususlar. * Dindarlık ve doğruluğu ile, ilmiyle âmil …

Evanjelizmin sözlük anlamı, “kutsal kitaba yönelmek” tir. Kelimenin kaynağı Yunancada “iyi haber” veya “müjde” anlamına gelen “evangelion” dur. Ancak bugün için evanjelizm, Amerika’daki Hıristiyan toplumunun en tutucu ve radikal kanadını ifade eder. NOT: Daha ayrıntılı bilgi için Evanjelizm ve Türkiye planı adlı akademik makaleyi okuyabilirsiniz. Evanjelizm, ilk kez Protestan Reformu …

Sebep, neticeye vesile ve aracı  olan şeye denir. Mesela elma neticedir, ağaç ise elmaya bir sebep ve vesiledir. Müsebbeb, sebebleri ve vesileleri mevcut olan şeye deniliyor. Yani sebep ile meydana getirilmiş olan netice ve sonuç demektir. Mesela elma, ağacın bir müsebbebi yani neticesi ve sonucudur. Müsebbib, vücuda getiren ve kuran demektir. Yani sebepler vasıtası ile neticeyi …