Kelimeler & Kavramlar

Şe’âir, semboller demektir. Eğer bir yerde semboller üzerinden konuşuluyorsa, orada o sembollerin işaret ettiği hakikatler var demektir. Gelin öyleyse bu manevi atmosferin katkısı ile birlikte, haccın menasiki içerisindeki sembollerin arkasında bulunan ve anlaşılınca ancak yapılan haccı, mebrur bir hac kılan, bu hakikatlerin neler olduğunu birkaç cümleyle de olsa anlamaya çalışalım. …

ABDEST آبدست Başta namaz olmak üzere bazı ibadet ve amellerin yerine getirilmesinden önce yapılan dinî temizlik. Abdest, Arapça’da “güzellik ve temizlik” mânasına gelen vudû’ (وضوء) kelimesiyle ifade edilir. Konuyla ilgili birçok hadiste zikredilen vudû’ Kur’ân-ı Kerîm’de geçmez. Kur’an’da temizlenme ve arınmayı genel olarak ifade eden kelimeler zekâ (زكى) ve tuhr (طهر) …

Günahla İlgili Kur’an-ı Kerim’de Geçen Kavramlar Kur’an günah olgusunu ifade etmek üzere on beş kadar kelime kullanmaktadır. Bunların arasında bir anlam yakınlığı olsa bile, her biri başka bir hataya, hatanın farklı bir boyutuna işaret eder. Ancak hepsinin ortak noktası; nefse, şeytana, karanlık ve kötü işlere yenik düşmeyi, sıkıntıyı ve ıstırabı, …

“Sünnete bağlılık”, İslâmî literatürde “el-İ’tisâm bi’s-Sünne” şeklinde ifade edilir. İ’tisâm kelimesinin sözlükte, sarılmak, bağlanmak, yapışmak, sığınmak, güvenmek, dayanmak, güç almak, kuvvetlenmek, yardım istemek, korunmak, kaçınmak anlamları bulunmaktadır. İ’tisâm kelimesi, Kur’ân-ı Kerîm’de pek fazla kullanılmamıştır. “Kim Allah’a sarılırsa (bağlanırsa) kesinlikle doğru yola iletilmiştir.” (Âl-i İmrân, 3/101) “Hep birlikte Allah’ın ipine sımsıkı sarılın …

Selefîlik ve Sünnîlik Rehberi  Aklı Karışıklar İçin Selefîlik ve Sünnîlik Rehberi Müslüman toplumlar 19. Yüzyıla kadar bu çerçevelerini sürekli mezhepler aracılığıyla inşa ettiler. Şimdi ise bu mezhepler arasındaki farklar flulaştırılarak Anadolu’daki toplumsal hafızamız yok edilmekte ve yeni toplumsal kimlikler inşa edilmektedir. 2003’teki Irak işgali ile birlikte başlayan süreç yalnızca siyasal ve …

“Nar” ve “nur”, neden birbirine yakın ve gayeleri birbirinden uzak? Bu meseleye Allah’ın isimleri yönünden bakabiliriz. Allah’ın iki türlü isim silsilesi vardır. Biri cemal silsilesi, diğeri ise celal silsilesidir. Cemal silsilesinde lütuf, ikram, şefkat, nur, ihsan, af, hüsün gibi manalar hükmeder. Aynı şekilde bu manaların her dairede tecelli ve taallukları …

Mümin ile Müslüman, İslam ile iman arasındaki fark nedir? Aralarındaki farkı bildiren âyet var mıdır? Konuyla ilgili bir âyet meali şöyledir: “Bedevîler ‘inandık’ dediler. De ki: Siz iman etmediniz ama ‘İslâm olduk.’ deyin. Henüz iman kalplerinize yerleşmedi. Eğer Allah’a ve Resulüne itaat ederseniz, Allah işlerinizden hiçbir şeyi eksiltmez. Çünkü Allah …

Meleke: Tekrar tekrar yapılan bir iş veya tecrübeden sonra hasıl olan bilgi ve maharet; o şey üstünde elde edilen üstün kabiliyet ve uzmanlık demektir. Kuvve: Eyleme ve amele müsait olduğu halde, yerinde duran kabiliyet ve yetenek demektir. Şimdiki tabirle tatbike dökülmemiş potansiyel kabiliyetler manasına geliyor. Duygu: İnsanın manevi ve maddi …

Evet, Âl-i Beytin efrâdı ise, itikâd ve îman husûsunda sâirlerden çok ileri olmasa da, yine teslîm ve iltizâm ve tarafgirlikte çok ileridedirler. Çünkü İslâmiyet’e fıtraten ve neslen ve cibilliyeten taraftardırlar. Cibillî taraftarlık zaîf de olsa, şansız da olsa, hattâ haksız da olsa, bırakılmaz. Nerede kaldı ki, gâyet kuvvetli gâyet hakîkatli …

HİDAYET HAKKINDA Soru – Hidayetin yalnızca Allah’tan olması ne manaya gelir? – Allah’ın kula hidayet etmesi için kulun ne yapması lazım gelir? Cevap Hidayet (iman), kulun iradesini kullanmasından sonra, Allah’ın o kulun kalbine koyduğu bir nurdur. Hayır ve şerrin Allah’tan olması cihetiyle, insanları hidayete erdiren ve dalalete düşüren ancak Odur. …

Yeni doğan çocuğa tatlı bir şey çiğneyerek ağzına vermek, dudağına sürmek Sünnet-i seniye’dendir. Bunu sâlih bir kimsenin yapması ise menduptur. Kuru üzüm ve şeker gibi tatlılarla yapılabilirse de kuru hurma ile yapmak müstehaptır, daha faziletlidir. Hazret-i Âişe -radiyallahu anhâ- Vâlidemiz der ki: “Yeni doğan çocuklar Resulullah’a -sallallahu aleyhi ve sellem- …

Camları koyu renkli, trafikte düzgünce seyreden bir aracın şoförünü görmediğimiz halde o aracın kendiliğinden hiçbir araca çarpmadan gidemeyeceğini, dolayısıyla bir şoförün varlığını hiç şübhe etmeden kabul ederiz. Hiç kimse o aracın kendi kendine gittiğine bizi ikna edemez. Uçağa binen bir kimse uçağın varlığını hakkalyakîn hissettiği halde o uçağın uçuş prensiblerini …

Ülfetin hayatımızda çok büyük tahribatı var. Bizler bu ülfete karşı nasıl kendimizi muhafaza edebilir, ruhtaki heyecan ve cevelanımızı nasıl diri tutabiliriz? Bununla ilgili Risale-i Nur’dan nasıl istifade edebiliriz? Cevap Ülfetin biri olumlu diğeri olumsuz iki manası vardır. Olumlu manası alışmak, dostluk kurmak manalarına gelir. Soruda kastedilense olumsuz manası olan, ‘bir …

Basiret ve firaset İslam söz konusu olduğunda bilginin/ilmin kaynağı ve araçları bellidir ve de bilgiye ancak ‘taallüm’le ulaşılır. Taallüm, bilgiyi usulüne uygun bir çaba göstererek, zorlanarak ve azar azar elde etme demektir. Bazı hikâyelerde anlatıldığı gibi, akşamdan cahil yatılıp sabahtan âlim kalkılmaz. Böyle menkıbeler anlatılsa bile, işin başından beri İslam’ı …

Kur’an-ı Kerim’de Düşünme ve Anlama ile ilgili Kavramlar Kur’ân-ı Kerîm’de Rabb’imiz, ilâhî hitabın doğru anlaşılması ve hayata geçirilmesi amacıyla insan fıtratının bir parçası olan düşünüp anlama kapasitesinin artırılmasına sık sık dikkatimizi çekmekte, insanın düşünme ve bilme gibi yeteneklerini bu yönde harekete geçirici teşvik ve ikazlarda bulunmaktadır (meselâ bk. el-Bakara 2/73; …