Kelimeler & Kavramlar

“Tekrarlanan yedi” anlamında Kur’anî bir kavram. Mesnanın veya Mesna(tun)”ın çoğulu olan “mesani” kelimesi çok anlamlı ve çok kapsamlı bir kelimedir. Tesniye (ikilik) maddesi olan senâ”dan veya istisna maddesi olan Senâ”dan da türemiş olabilir. Kısacası; bükülmek, katlanmak, kıvrılmak veya tekrar edilmek suretiyle ikilenen veya başka bir şey eklemekle takviye edilen veya …

“Biriniz ‘âmin’ dediği zaman gökteki bir melek de ‘âmin’ der. İkisinden biri diğerinin ‘âmin’ demesine denk gelirse geçmiş günahları bağışlanır” (Hemmâm b. Münebbih, Sahîfetü Hemmâm, No: 10) Süyûtî’nin Hâris b. Ebû Üsâme’nin Müsned’i ile İbn Merdeveyh’in Tefsîr’inden naklettiği bir hadis: “Bana namazda olsun duadan sonra olsun, Allah tarafından âmîn demek …

Oksidentalism versus Orientalism Dr. Özcan HIDIR Batı bilimi ya da garbiyatçılık olarak Türkçe’ye çevrilebilecek olan “oksidentalizm”, kavramını Arapça’dan aktarılarak dilimizde de kullanılan garbiyatçılık ve istiğrab terimleri karşılar. Bu itibarla bu ilimle ilgilenenler de müsteșrikin karşıt anlamlısı olarak müstağrip diye nitelenir. “İnanç-ibâdet, örf-âdet, tarih, coğrafya, iktisat, siyâset ve sosyo-kültürel olmak üzere …

Oruç: Farsça kökenli rûze kelimesinin Türkçeleştirilmiş halidir. Arap­ça­sı “savm” ve “ sıyâm”dır.  Oruç söz­lük­te; bir­şey­den uzak­laş­mak, bir­şe­ye kar­şı ken­di­ni tut­mak de­mek­tir. Kur’an-ı Kerim’de sözlük anlamıyla Meryem Süresi’nde geçmektedir: “Ben Allah için oruç adadım.”[1] sözüyle Hz. Meryem konuşmamayı adadığını kastetmiştir. Şer’î bir te­rim ola­rak oruç; imsak vaktinden iftar vaktine kadar, bir …

Müslümanlara, günde beş kez, belli bir yerde namaz kılmaları ve namaz için toplanma vaktinin geldiğini ilân etmek, namaz için yapılan çağrı. Arapça bir kelime olan ezan; bildirmek, ilân etmek demektir. Yüksek bir yere çıkıp gür sesiyle tüm insanlara yeryüzünde tek egemen gücün Allah, tek önderin Hz. Muhammed olduğunu Allah adına …

SEKİNE(T): Sükûn ve itmi’nan, temkin. Nefisteki telâşın kesilmesi ile hâsıl olan kalb huzuru ve sükûneti. * Telâş ve hafifliğin zıddıdır. (Abdullah Yeğin Lügatı) *** *Sekînet; sükûn ve itmi’nan, sebat ve temkin mânâsına masdardır ki nefisteki telâş ve halecanın kesilmesiyle hâsıl olan ve kalb oturması, yürek ısınması, gönül rahatı ta’bir olunan …

Îmânın ilk meyvesi merhamettir. Ondan uzak bir gönül, zî-hayat (hayat sâhibi, canlı) sayılamaz. Her hayrın başı olan besmele ve Fâtiha, Allâh’ın merhametini bildiren “Rahmân” ve “Rahîm” isimleri ile başlar. Peygamberler ve velîlerin hayatları da şefkat ve merhametin zirve numûnelerini sergileyen menkıbelerle doludur. Hazret-i Peygamber (sallâllâhu aleyhi ve sellem) : “Merhamet …

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ بِهِ نَسْتَعِينُ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ الصَّلاَةُ وَ السَّلاَمُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِهِ وَ صَحْبِهِ اَجْمَعِينَ Ehemmiyetli bir kaide-i Kur’aniye “Bazan Kur’an, Cenab-ı Hakk’ın fiillerini tafsil ediyor. Sonra bir fezleke ile icmal eder. Tafsiliyle kanaat verir, icmal ile hıfzettirir, bağlar.” S: 418 …

Nefsin özelliği tembel olması ve tembelliği sevmesidir. Bundan dolayı şeytan nefsin bu damarını vesveseleriyle işletmek ister. Tembelliğin sebepleri ve çıkış yolları: Yanlış dünya algısı: Yalnızca dünyaya odaklanan, dünya için çalışan insanlar yaşlandıklarında veya doyum noktasına ulaştıklarında veya büyük bir musibet karşısında “ nasılsa ben gideceğim, öleceğim, neden bu kadar zahmete katlanayım” …

PEYGAMBERİMİZİN HAYATINDAN SÜKÛNET VE VAKAR ÖRNEKLERİ Vakar nedir? Sükûnet nedir? Vakur ve sükûnetli nasıl olunur? Peygamber Efendimiz’in vakar ve sükûneti… Vakâr; ağırbaşlılık, temkinli olma, izzeti, haysiyeti ve şerefi koruma mânâlarına gelir. Yumuşak huyluluk ve azamet mânâlarını da ifâde eden vakâr, hafifliğin zıddıdır. Kibir ne kadar kötü ise vakár da o …

Yazar: Çiçek DER.MAN Özet: Türk sanatkârları eserlerinde, sadelik içinde ahengi bularak karmaşadan, teferruattan uzak, seyredene huzur veren bezemeyi meydana getirmişlerdir. Bu eserlerin başında Mushaflar gelmektedir. Müzehhibin hedefi, Kur’an-ı Kerim’ien güzel şekilde bezemektir. Bu bezemede, umumiyetle yeni tasarım ve arayışlar yer almaz. Klasik kaidelere sadık kalınarak o devrin sanat anlayışıyla en …

Yazan: M. Murtaza Özeren On altıncı yüzyıldan itibaren Osmanlı ülkesinde yapılanmaya başlayan kahvehaneler giderek yaygınlık kazanmaya ve günden güne daha çok müşteri çekmeye başladı. Halkın bir araya geldiği, yorgunluk attığı, muhabbet döndürdüğü mekanlar haline geldi. İlk oluşumundan yüzyıllar sonra kahvehane kıraathaneye dönüştü. On dokuzuncu yüzyılın ikinci çeyreğinde, o dönem çıkan …

Dinin iman ve amel (uygulama, yaşama) ile ilgili kuralları “usûl” ve ”fürû’ diye ikiye ayrılır. Kökler  manasındaki usûl kelimesinin tekili ‘el-aslu’, dallar manasındaki fürû kelimesinin tekili de ‘el-fer’u’dur. Yani fürû kelimesi çoğuldur, eğer ‘fürû’ât’ diye Arapça’da olmayan, dil kurallarına uymayan bir çoğul yaparsanız, çoğulu tekrar ve uygunsuz olarak çoğul yapmış olursunuz. Teferru’ kelimesi tekil bir mastardır, bunu ‘teferruât’ …

Geleneksel Konut Mimarisine İlişkin Kavramlar Eti AKYÜZ Giriş Geleneksel konut mimarisine yönelik pekçok araştırma yapılmış olmakla birlikte bunlar belli bir yöreye veya mimari unsurlara yöneliktir. Yöre mimarisinde dikkati çeken noktalardan biri, mekan ve mimari öğelerin genel geçer kavramlar dışında aldıkları yöresel adlardır. Bu çalışma, yöre mimarisinde kullanılan kavramlara ilişkin bir …

Mutlak Su: Yaratıldığı tabii halini koruyan, mahiyetini değiştirecek başka maddeler karışmamış suya mutlak su denilir. Yağmur, kar, deniz, ırmak, kaynak ve kuyu suları normalde böyledir. Mutlak suyun üç özelliği ve iki tabiatı vardır. Üç Özelliği: Rengi, kokusu ve tadı. İki tabiatı: İnceliği ve akıcılığı. Suyun temizleyici sayılması: Abdest ve gusül gibi hükmî temizlik …