ÇOCUĞUNUZ ORUÇ TUTMAK İSTERSE*

Elif Konar

Ramazan; oruç ayı… Oruç, senede bir defa, bir aylık süre zarfında bütün Müslüman âlemine misafir olmasından dolayı evleri, sokakları, çarşı-pazarı, hasılı bütün günlük hayatı değiştiriverir. Bu tatlı ve telaşeli değişimin büyükler kadar çocuklar da farkındadır ve sevinçle karşılarlar Ramazanı. Çocuklar, iftarı, sahuru, orucu, teravihi, Kur’an’ı ile Ramazanı severler.

Ramazanın bütün toplumu saran coşkusunu ve farklı havasını hisseden çocuk, bu atmosferin içinde görmek ister kendini. Sahur telaşesi, iftar hazırlıkları, koşuşturmalar çocuk için zahmetsiz bir eğlencedir. Çocuk için oruç; açlığın zorluğu içinde kendini ispat etme mutluluğudur. Ramazanda çocuklar tarafından, hiçbir dış baskı olmadan, açlığa rağmen sabretmenin büyüklüğü, görülmeyen ama her türlü güzelliği bahşeden Yaratıcı öğrenilir ve yaşanır. Oruç tutan çocuk daha bir büyümüştür artık, sanki bir ay boyunca oruç tutan “büyükler” kategorisine dahil oluvermiştir.

Açlığa dayanmak zordur ve çocuk bu zorluğu dener Ramazanda, hem de hiçbir zorlama olmadan… Hatta çoğunlukla onlar büyükleri zorlar, oruç tutabilmek adına. Önce merakla gözlemler çocuk, gün boyu, akşam ezanına kadar bir şey yemez-içmez büyükler.. sonra akşam ezanına yakın mutfaklar canlanır, aile toplanır, kimi zaman misafirler katılır sofraya, kimi zaman başka sofralara misafir gidilir… ve gecenin bir vakti, evde yine bir telaş, mutfak yine hareketlenmiştir. Aile büyükleri sofradadır. Öğrenir ki, bu değişiklikler “oruç tutabilmek” adınadır. O da “oruç tutmak” ister. Büyükler kıyamaz genellikle, “sen küçüksün, acıkırsın, susarsın…”, “hem sana farz değil, sonra tutarsın…” gibi pek çok yolu denerler çocuğu ikna için.

“Peki, oruç tutmayı denemenin çocuk için tıbbi açıdan zararı olabilir mi?”

Çocuk doktorlarına göre; “eğer çocuk çok zayıf değilse, kan şekerinde bir problem yoksa, oruç tutmayı denemesi halinde sağlığı olumsuz yönde etkilenmeyecekse, çocuk sağlığı açısından bir sakıncası yok oruç tutmayı denemenin”. Bünyesi çok zayıf olan çocuklarda, açlık ile birlikte, kan şekeri düşüklüğü, aşırı bitkinlik, uyku hali olabiliyor. Kilosu yaşına göre normal olan çocuklar da ise oruç tutmak, genellikle bir sorun oluşturmuyor. 7, 8, 9 yaşından itibaren eğer çocuk kendisi oruç tutmayı denemek isterse büyüklerin, çocuğun sağlığını düşünerek, bunu engellemesine gerek yok.

“Çocuğunuz oruç tutmak isterse”

Ramazanın gelişiyle birlikte, çocuğunuz oruç tutmayı isterse, önce yarım günlük bir oruç ile denemesine izin verin. Sizinle birlikte sahur ve iftar coşkusunu o da tatsın. Zorlanırsa zaten kendisi bunu size belirtecektir. Eğer denemeleri sonucunda bünyesi olumsuz bir tepki vermezse, sağlığı normalse, oruç tutmaya devam etmek isterse ona engel olmayın. Orucun zevkini yaşamasına yardımcı olun.

Güzel ahlakın günlük hayatın neredeyse her anına yayıldığı güzide bir mevsimdir Ramazan ve çocuk muhayyilesinde coşkuyla yaşanırsa, işte o zaman gelecekte “Ahh o eski Ramazanlar!” diye hasretle anılmaktadır.

“Daha küçüğüm, Allah daha çok sevap yazar diye”

Şeyda, ailesi ve çevresi tarafından yaşına göre hep zayıf olarak nitelendirilen bir çocuk… Şeyda, şu an 12 yaşında. İlk defa oruç tutmayı istediğinde, babası “kızım, sen daha küçüksün” demiş. Sahura kalkmak istemiş, ailesi kıyamamış ve kaldırmamış, belki de unutmuş gibi yapmışlar… Ama o pes etmemiş!

Şeyda ile sohbetimizden bazı bölümleri aynen aktarmak istiyorum:
-“Şeyda, oruç tutmaya başladın mı?”
-“Evet başladım, Ramazanda tutuyorum.”
-“İlk orucunu ne zaman tuttun, kaç yaşındaydın?”
-“10 yaşındaydım.”
-“Anlatır mısın, nasıl oruç tuttun, neler yaptın?”
-“Oruç tutmak istediğimde, sahura kaldırmadılar beni küçüğüm, zayıfım diye… Ben de öğlen okula gitmeden önce kahvaltımı yaptım. Sonra okulda hiçbir şey yemedim. O gün ilk defa öyle oruç tuttum.”
-“Peki, oruç tuttuğunda zorlandın mı?”
-“İlk günler biraz zorlandım. Başım dönüyor gibi olmuştu. Ama 3-4 gün sonra alıştım.”
-“Akşama doğru ne hissetmiştin ilk zamanlar?”
-“Yemek yiyeceğim için heyecanlanıyordum.”
-“Neden oruç tutmak istemiştin?”
-“Daha küçüğüm, Allah daha çok sevap yazar diye düşünmüştüm.”

__________

*Elif Konar – Çocuk Gelişimi, Eğitimi ve Edebiyat Uzmanı