ÇÖREKÇİZÂDE LÛTFÎ(d.1221/1806-ö.1299/1881)

Tekke şairi

Kastamonu’nun İsfendiyar Mahallesinde 1806 yılında dünyaya gelmiştir. “Çörekçizâde” lakabıyla tanınan Lûtfî, Medrese eğitimini Kastamonu’da tamamlamış ardından İstanbul’a geçerek tahsil hayatına devam etmiştir.

Daha sonra Kastamonu’ya dönüp Nasrullah meydanındaki İlmiye Medresesi’ne bitişik dükkânında sahaflık ve attarlık yaparak geçimini sağlayan Çörekçizâde Lûtfî, Şâdi ve Meftûnî gibi Kastamonulu şairlerden etkilenmiş, Mahvî, Hasbî, Sırrî, Hıfzî gibi âşıklarla dostluk kurarak sanatını geliştirmiştir.

Medrese tahsilinin de etkisiyle divan edebiyatı tarzında eserler de veren Lûfî’nin, halk edebiyatı tarzında çok sayıda koşması olduğu bilinmektedir (Şenel 2009: XXXIV).

Kastamonu’da bulunan Şeyh Şaban-ı Velî tekkesi zâkirbaşlığını yapmış olan Lûtfî’nin tekke edebiyatı içinde değerlendirilecek çok sayıda manzum eseri de bulunmaktadır. Çörekçizâde’nin bu manzumeleri de dâhil pek çok şiirinin kayıtlı olduğu 600 sayfalık bir nüsha Abdulkerim Abdulkadiroğlu’nun koleksiyonunda mevcuttur. Neslihan Yücel tez çalışmasında, Abdulkadiroğlu’nun bu eserleri Eş’ar-ı Lutfî Efendi adıyla yayımlamayı planladığını aktarsa da (Yücel 1993: 100) günümüzde Çörekçizâde Lûtfî’ye ait bütünlüklü bir eser henüz yayımlanmamıştır. Şiirlerinde Lûtf’î ve Lutfiyâ mahlasını kullanan şair 1881 yılında Kastamonu’da hayata gözlerini yummuştur. Çörekçizâde Lûtfî’nin hayatı ve eserleri ile ilgili daha geniş bilgilere cönkler ve mecmualar üzerine yapılacak çalışmalarla ulaşmak mümkündür.

Eserlerinden Örnekler

Koşma 

Seyre çıkmış gördüm bir melek-sûret,

Mısr-ı dilde Yusuf Kenan’a benzer.

Bu reviş, bu şîve, nedir bu hâlet,

Gonca-ı ruhsârı gülşâne benzer.

Âfitâb-ı hüsnü şöhretin bulmuş,

Gören âşıkların aklı zây olmuş,

Nice üftâdeler hâk-i pay olmuş,

Cihânda emsalsiz hûbâne benzer.

Nigâh-ı hûnrîzi âşıka neşter,

Her nazar kıldıkça ciğerden geçer,

Lutfiyâ âşıkın yolunda dilber,

Şöyle bil kim hâk-i yeksâra benzer.

 Kaynakça

Şenel, Süleyman (2009). Kastamonu’da Âşık Fasılları Türler/Çeşitler/Çeşitlemeler. 1. Cilt. İnceleme. Kastamonu Valiliği İl Özel İdaresi Yayını: 12. 

Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu’da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu’da Yetişen Âşıklar. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi

 Ebru KİPAY – turkedebiyatiisimlersozlugu