“Duygu, hassa, kuvve, latife ve his” kavramları

Risale-i Nur’da geçen; “Duygu, hassa, kuva, latife ve his” kavramları 

Duygu: İnsanın manevi ve maddi duygularının genel adıdır. İnsanın mahiyetinde, bildiğimiz bilmediğimiz ne kadar maddi ve manevi duyguları varsa, bunların ortak ve genel adıdır, diyebiliriz. Kalp, ruh, vicdan, sırlar, göz, kulak, dil bunlara örnek olarak verilebilir. 

Duygu, maddi ve zahiri hissiyatları da içine alan bir kavram olmasından, latifeden daha geniş bir terimdir.

Latife: İnsanın manevi ve latif duygularının genel adıdır. Bir nevi cihaz tabirinin zıddı gibidir. Mahiyetini bildiğimiz veya bilmediğimiz ne kadar manevi duygular varsa, bunların ortak ve genel adı latifedir denebilir. Kalp, ruh, vicdan, sırlar bunlara örnek olarak verilebilir. Latife, daha çok manevi duygulara verilen bir isimdir. 

Kuvve (Kuva): Bir şeyin potansiyel olma haline denir. Çekirdeğin içinde program şeklinde duran yazının fiili alana intikal etmemiş şekline potansiyel veya kuvve denir.

Mesela, kayısı çekirdeği potansiyel olarak kayısı ağacıdır, lakin ağaç gibi inbisat etmediği için ona kayısı ağacı değil, kaysı çekirdeği deniliyor. İşte, kaysının bu açılmamış şekline kuvve veya potansiyel denir. İstidat,kuvveden daha geniş bir tabirdir. 

Hasse: Kelime olarak duygular ve hisler demektir. Hasse ile havas eş anlamlıdır. Her bir duyguya ait özel kuvvet ve güç manasına da gelir. Mesela göz uzvunun görme kuvvetine, kulağın duyma gücüne, dilin tat alma kuvvetine “hasse”denir…

Sorularla Risale