Hâfız Mustafa Karabeyoğlu / Faruk ÇELİK

HAFIZ MUSTAFA KARABEYOĞLU (TOPAL HÂFIZ) KİMDİR?

Mustafa Karabeyoğlu 01.07.1888 yılında Araç İlçesi’nin Gemi Köyü’nde dünyaya gelir.  Ailesi varlıklı bir ailedir, Karabeyoğulları olarak bilinirler. Babasının adı Mehmet, annesinin adı Nûriye’dir.

Mekteb-i İbtidâi(İlkokul)den mezun olduktan sonra Araç Mekteb-i Rüşdiyesine(Ortaokul) girer 1899 yılında mezun olur. 1900 yılında hâfızlık eğitimi için Kastamonu’da Medreseye girer.

Hafızlığını tamamlayan Mustafa yüksek tahsil için 1906 yılında İstanbul’a gider. İstanbul’da Koska semti yakınlarında Hekim Çelebi Medresesi’nde altı yıl kalır.

Tahsil hayatı devam ederken I. Dünya Savaşı patlak verir. Çanakkale Savaşları’na katılır. Hocanın tahsili dikkate alınarak Topçu İhtiyât Zâbiti yani Topçu Yedek Subayı olarak orduya alınır. Daha sonra Filistin cephesine gider. Osmanlı ordusunda İngilizlere karşı Gazze hattında Sahra Topçu İhtiyat Zabiti olarak Gazze Savaşları’na katılır. 1917 yılında Gazze’nin İngilizlerin eline geçmesiyle, askerliği sona erer ve memleketine döner.

Memleketine döndükten sonra Kastamonu Müftüsü Hâfız Ahmet Hazım Efendi’nin kızı Bedriye Hanım ile evlenir. Bu evlilikten 01.07. 1921 tarihinde bir kız çocuğu dünyaya gelir. Adını Güzine koyarlar. Hâfız Hocanın nesli, kızı Güzine Hanım ile devam eder.

Kurtuluş savaşından sonra Safranbolu’da dokuma işleri yapmak üzere dokuma makinesi alır ve küçük bir atölye işletir. Memleketin üretim ihtiyacı içinde olduğunun bilincindedir.

Halkını mecliste temsil etmek ister. Mebusluk talebini Sahra Topçu İhtiyat Zabiti (Yedek Subay) olarak yapar. Elimizdeki belgede târih bulunmamaktadır. Bu talebin 1935-1942 yılları arasında yapıldığı kuvvetle muhtemeldir.

Kardeşi Cemal Efendi ile birlikte atlarla Safranbolu’dan Kastamonu’ya giyim alış-verişi için giderler.  Daday-Selalmaz arasında eşkıya yollarını keser. Hoca bacağından ve kolundan vururlar. Bundan sonra hayatına engelli olarak devam eder. Toplum arasında “Topal Hafız” lakabıyla anılır. Bu olaydan sonra kendini tamamen Kur’an eğitimine adar.

Araç İlçesi Çay Mahallesi’nde bulunan Kötürüm Bayezid Camiinde Kur’ân dersleri verir ama siyâsî şartlar müsaade etmez. Buna rağmen Hâfız Hoca Kur’ân eğitiminden vazgeçmez. İğdir ağalarından Ali Deveciler’in odasında, Kur’ân dersleri vermeye devam eder.

1948’in başlarında Mergüze’de Hâfız Hoca bir hayır sahibinin tahsîs ettiği ahşap bir binada Kur’ân Kursu açar. Bir ara yaşadığı sıkıntılar onu Kastamonu Merkez’e bağlı Karamukmolla Köyü Örükbeli Mahallesi Camiinde Kurs açmaya iter.

Nahiye halkı, Hocayı Mergüze’ye tekrar getirmek için kırk-elli atlı ile yanına giderler. Mergüze’de devam etmesi hususunda ısrarcı olurlar. Hoca, Mergüze’ye dönmeyi bir şartla kabul eder. O da; “Bana yeni bir kurs yaparsanız gelirim” olur.

İki kez hacca gider. Talebelerinin anlattığına göre ilk haccına Kastamonu Valisi Niyazi Akı ile beraber gider. İkinci haccına Hoca’nın hacca gitme arzusunu duyan Çiçekpınar Köyü’nden bir hanımın çemberinin(başörtüsü) arasına sararak getirip hediye ettiği altınlar vesile olur.   15 Nisan 1963 yılında hac için yola çıkar.

Nüfus bilgilerinde vefat tarihi 15.09.1969 olarak yazılıdır. Bu tarih yanlıştır. Gerçek vefat tarihi 1968 yılıdır.

En büyük özelliklerinden biri, resmi Kur’an Kursu açmasına rağmen maaş almayı reddetmesidir. Diğer bir özelliği ise yazdığı şiirler ve konuşurken kafiyeli konuşmasıdır. Bu özelliği, onun toplum üzerindeki olumlu etkisini artırmıştır. Şiirleri Yunus’tan izler taşır. Ondan ilham almıştır da diyebiliriz. Hatta bir şiirinde şöyle der:
Yunus andı ben yazdım,
Bu sözler benim değil,
Kuyumu kendim kazdım,
Hâl söze uygun değil.

“Er-Rahmân Alleme’l-Kur’ân” başlıklı şiirinde de şöyle der:

Yunus’tan Araçlı’ya,
İlçesi Ağaçlı’ya,
Söylendi: “okut” sözü,
Ayağı Ağaçlıya.

Hocanın Yayımlanmış eserleri de mevcuttur. Bunlar:
1. Kırk Bir Cim, Şiir Risâlesi, Ankara1949
2. Millî Dînî Türk Marşı Ey Gâziler, Şiir, Ankara 1949

Kaynak Eser : Cumhuriyet Dönemi Kastamonu’nun Din Hizmeti Öncülerinden
Hafız Hoca Mustafa Karabeyoğlu
Yazar: Faruk Çelik/İlçe Müftüsü
Yayın Yılı : 2013
Sayfa Sayısı : 208