Hattat Nâmî Mustafa Efendi

Müderris Topal Hafızzâde Hafız Hasan Efendi’nin oğlu olup Hicri 1285’te Kastamonu’da doğan Mustafa Efendi, meşhur hattatlarımızdan ehl-i ilim bir zattı. Babası gibi amcası Hâfız Ömer Efendi de fakih ve hattattır.

Mustafa Efendi, küçük yaşta tahsile başlamış, 11 yaşında hafızlığını ve ardından mahallî mülkiye rüştiyesindeki tahsilini tamamlamış, daha sonra müftü Mehmed Efendi’den de icâzet almıştır.

Küçük yaşlarda çevresinin tesiri ve büyük kabiliyetiyle hatt meşk etmeye başlamıştır. Defter-i Hakanî başkatibi Odalızâde Rüştü Efendi’den ders almış, rüştiyeyi bitirmesinin ardından kitâbet göreviyle memuriyete girmiş, İzzet Efend’nin hat mecmuasını rehber edinerek azimle çalıştığı sanatının neticesi olarak mezun olduğu rüştiyeye hocasının yerine hat muallimi olarak tayin edilmiştir.

Mustafa Efendi daha sonra Sâmih Molla’dan da icazet almış, hat sanatında ve ilimde gösterdiği kabiliyeti takdir edilerek Bursa ve Sahn müderrislikleri rüusi ile taltif edilmiştir.

Bir ara memuriyeti bırakmışsa da Kastamonu ve bağlı merkezlerin muhtarlık mühürlerinin değiştirilmesi işini üstlenmiş, bundaki muvaffakiyeti üzerine mektubî kalemi mümeyyizliğine getirilmiş, ömrünün sonuna kadar da bu vazifeye devam etmiştir.

Yirmi seneye yakın Rum mektebi Osmanlıca muallimliği yapmış, Maarif Nezareti tarafından hat muallimliğine tayin edilmiş, aynı zamanda da Sanayi Mektebi muallimliğini fahri surette ifa etmiştir.

Nâmi Mustafa Efendi, rik’a, ta’lik, nesih, divanî, sülüs, celî divanî, kûfî gibi hatlarda ziyadesiyle vukufiyet kazanmış, bunların çoğunu da muallimsiz öğrenmişti. Resmi kurumlarda eserleri olduğu gibi çok sayıda başka eserleri de mevcuttur. Nasrullah Kadı Camii de bunlardandır.

Harbiye Nezareti hattatları Hamdi ve Cemal Efendi’ler Mustafa Efendi’nin talebelerindendir.

Hatta olduğu gibi başka el sanatlarına da merakı, kabiliyeti ve vukufiyeti vardı. Bıçak ve bağlama yaptığı, hatta bir kunduracıya kırılıp kundura ve kaloş yaptığı da bilinmektedir.

Mustafa Efendi, kırk sekiz gibi genç bir yaşta H. 3 Şubat 1332’de vefat etmiş, Ibrıklı Mezarlığına defn edilmiştir.

Not: İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın Kastamonu Meşahiri adlı eserinden yararlanılmıştır.