KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Cevabı dinlemek isterseniz alttaki videoyu açınız.
“İman, Sa’d-ı Taftazanî’nin tefsirine göre; “Cenab-ı Hakkın, istediği kulunun kalbine, cüz-ü ihtiyarının sarfından sonra ilka ettiği bir nurdur” denilmiştir.
Öyleyse, iman, Şems-i Ezeliden vicdan-ı beşere ihsan edilen bir nur ve bir şuadır ki, vicdanın içyüzünü tamamıyla ışıklandırır.” (İşarat-ül İ’caz, Bakara Suresi Tefsiri)
Yukarıda ki ifadelerden de anlaşılıyor ki; İnsan iradesini ne tarafta kullansa, Allah onu halkediyor.
“Allah dilediğine şifayı verir” hakikatini herhalde şöyle anlamayız: İnsan yerinde durur, Allah şifa verir. Allah’ın şifa veren olduğunu bildiğimiz halde niçin doktora gidiyoruz. Çünkü şunu biliyoruz: Allah’ın şifa vermesi, benim sebeplere teşebbüsüme bağlıdır. Ben doktora gider, ilacı kullanırım. Ancak Allah isterse şifa verir, istemezse vermez.
Aynen öyle de; biz, hidayet adına bir arayışın içine gireceğiz. Hak ve hakikata talip olacağız. Ancak hidayeti verecek olan Allah’tır. Yoksa herkes yerinde duracak, “Allah istediğine hidayeti verecek, istemediğine vemeyecektir” şeklinde anlamak doğru değildir.
İmanın tarifinde “Cenâb-ı Hakkın, istediği kulunun kalbine, cüz-i ihtiyarının sarfından sonra ilka ettiği bir nurdur.” denilmiş, bu durumda haksızlık olmuyor mu?
Bu tarif zaten o haksızlığa bir cevap niteliğindedir. Yani iman ya da küfrü Allah, kulun iradesine bağlamış, kul irade etmedikçe Allah zorla kimseye ne iman ne de küfür vermiyor. İman da küfür de insanın iradesinden ve seçiminden sonra kalbe veriliyor.
Şayet Allah dilediğine iman dilediğine küfrü zorla verecek olsa idi, insanın sorumluluğu giderdi ve kâfirin cehennemde yanması zulüm olurdu. Oysa Allah zulüm ve haksızlık etmekten münezzeh ve mukaddestir.
İman nuru, bir elma, bir ağaç, bir çiçek gibi mahluk olduğu için, bunun yaratılma ve kalbe akıtılma işlemi Allah’a aittir. Lakin Allah sonsuz adaleti gereği bu nuru insanın iradesine şart yapmıştır. Yani insan istemedikçe Allah bu nuru kalpte yaratmıyor. Durum küfür için de aynıdır.
Biz biliyoruz ki yalnız Allah hidayet eder. Eğer bir kâfir kâfirse bu onun suçu mudur? Allah hidayet etmezse o insan suçlu mudur; sonuçta Allah hidayet eder? Bu konu Risalelerde nasıl geçiyor?..
Hidayette dalalette insan iradesinin sarfından sonra hasıl olan bir sonuçtur. Yani insan iradesi ile hidayet isterse, Allah bu istemeye mukabil hidayeti yaratır, dalalet isterse de dalaleti yaratır.
Dolayısı ile sorumluluk ve mesuliyet hidayet ve dalaleti yaratan da değil isteyendedir. İnsan istemedikçe Allah zorla kimseye hidayet ve dalalet bahşetmiyor.
Formülümüz şu şekildedir, istemek insandan yaratmak ise Allah’tandır.
Sa’d-ı Taftazanî’nin “Cenâb-ı Hakkın, istediği kulunun kalbine, cüz-i ihtiyarının sarfından sonra ilka ettiği bir nurdur.” ifadesini nasıl anlamalıyız, buna göre münkirler, Cenab-ı Hakk bizi istemedi şeklinde düşünülebilir mi?
Cümleyi bir bütün olarak ele almak lazımdır. Sadece “istediği” ifadesini ele alırsak yanlış sonuca varırız. Zira cümlenin devamında “cüzi ihtiyarinin sarfından sonra” ilavesi de geçmektedir.
Yani kim cüzi ihtiyarını iman etme istikametinde kullanırsa, ona hidayet veririm denmektedir. Ama Allah, bu hidayeti vermek mecburiyetinde değilim, istesem veririm, istemezsem vermem mesajını almak için, “istediği” ifadesi geçmektedir. Aksi takdirde imtihanın bir’ anlamı kalmaz.
Lütfen, İşaratü’l-İ’caz’dan 3. Âyetin tefsirine bakınız. (اَلَّذٖينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ) Tıklayınız.
Sorularla Risale Editör
- Mehmet Nuri BİNGÖL”ün Edebî Yolculuğu - 30 Ağustos 2024
- Risale-i Nur’da ve Hatıralarda Kurban Bayramı - 15 Haziran 2024
- Ramazan’dan Sonra - 24 Nisan 2024
- Ramazan Bayramı ve Peygamber Efendimizin Bayramı - 9 Nisan 2024
- Kadir Gecesi ile İlgili Yazılar - 5 Nisan 2024
- Saatler ve Manzaralar / Yahya Kemal BEYATLI - 30 Mart 2024
- Peygamberimizin (asm) İtikâfı - 29 Mart 2024
- Aydınların Dilinden Bediüzzaman Said Nursî / Vefatının 64. Sene-i Devriyesi Hatırasına (video).. - 25 Mart 2024
- Sükûtun Zarâfeti / İmam Süyutî - 23 Mart 2024
- “Oruç, Bıçağa Gerek Duyulmayan Bir Ameliyattır.” - 20 Mart 2024
