KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Hikmet-i amme, umumi hikmet
Ve keza bütün mahlukatta görünen hüsn-ü sanatlar, intizamlar ve ihtimamlardan ve herşeye takib edilmekte olan maslahat ve faidelerden anlaşılıyor ki kainat taht-ı tasarrufunda bulunan Sani-i Zülcelal da pek büyük bir hikmet-i amme vardır ki itaat ile iltica edenlerin büyük taltif ve inamlara mazhar olacakları o hikmet-i ammenin iktizasındandır.
Ne demek hikmet-i amme tarif ediyor. “bütün mahlukatta görülen hüsn-ü sanatlar “umumi bir hikmet hüsnü sanatla sağlanır. Bir şeyin güzel olması hikmeti olmasını doğurur çünkü güzel parçaları arasında uyum geometri olmasıyla sağlanır. Hikmet ancak güzellikle sağlanır. Bütün mahlukatta hüsni sanat var bu hikmet-i ammeyi doğurur. Umumi gayeler sanat güzelliğiyle sağlanır. Hikmet de güzellikle sağlanır, cüzleri arasında uyum olan herşey güzeldir, güzellik gayeyi getirir. Bu güzellikler insanların da güzelliğe katılmasıyla sağlanır. Bu güzelliklere itaat ve iltica edenler yani onları tamamlayanlar büyük taltif ve inamlara mazhar olcaklardır. İnsanı güzlliğe ve hikmet-i ammeye çağırıyor. İnsan tavrıyla hikmet-i ammeyi tasdik ediyor ve Allah tarafından ödüllendiriliyor.
İntizam, ihtimam, maslahat ve faidelerin takibi hikmet-i ammeyi doğuruyor. İntizam hikmeti doğurur itina ihtimam da öyle herşeyde mashahat ve faydaları gözetmek de hikmet-i ammedir. Bütün bunları anlayan ve uyum gösteren taltif edilecektir. Hikmet-i ammenin iktizası bu durum.
“ve keza görünüyor ki herşey layık mevziine vazediliyor. Bu da estetik özelliği herşeyi yerli yerine koymak güzellik gereği, her hak hak sahibine veriliyor. Ve her ihtiyaç sahibinin haceti istediği gibi yapılır. ve sual edenlerin matlubları bilhassa istidat lisanıyla ve ihtiyac-ı fıtri lisanıyla veya ıztırar ve zaruret lisanıyla olsun cevaplandırılıyor. Bütün bunlar bir adaletin varlığını gösteriyor. Bu da mahkeme-i kübraya ahireti gerekli kılıyor. Orası mahkeme-i kübra düzensizlik ahirete zıt. Kulların hukuku da böyle korunuyor.
Prof. Dr. Ahmet Nebil SOYER
- On Dokuzuncu Söz Üzerine - 26 Eylül 2023
- Bir Gece Şiiri - 22 Eylül 2023
- Bülbül Şiiri / Mehmet Akif ERSOY - 11 Eylül 2023
- Hizmet Rehberinden – 2 - 3 Eylül 2023
- Malazgirt Savaşı ve Türk – Kürt Kardeşliği - 26 Ağustos 2023
- Hizmet Rehberinden - 24 Ağustos 2023
- Hikmet-i Amme, Umumî Hikmet - 17 Ağustos 2023
- Güzellik ve Peygamber - 13 Ağustos 2023
- Güzel ve Estetik Yorumlar - 11 Ağustos 2023
- Bakmak, Görmek ve Göstermek - 9 Ağustos 2023
