İman, Bi̇r Hüsn-ü Münezzeh ve Mücerreddi̇r

Faydalı ise lütfen bağlantıyı paylaşınız, tavsiye ediniz. Kaynaksız kopyalamanıza rızamız yoktur.

(…عَلَيْهِمْ اَنْعَمْتَ الَّذِينَ صِرَاط)

“Nimet ve lütfuna mazhar ettiklerinin yoluna” Fâtiha, 6)

İman, bi̇r hüsn-ü münezzeh ve mücerreddir. (17. Lem’a)

Ve mücerret, mukaddes ve muallâ güzelliklerin en mükemmeli, imandır.

Kesinlikle bilinmesi gerekir ki;
Nübüvvet insanlık için takdir edilmiş, Hayır ve kemâlâtların -insan kabiliyetlerinin yaratılış gayelerindeki kemale ulaşması ile birlikte, istidadlarının da manevi bir inkişaf ve ulviyete yükselişinin- özü ve hülasasıdır.

İnsanlığa ihsan edilen küllî hayır ve kemâlâtlar bir peygamber eliyle başlamış ve diğer peygamberler eliyle de devam etmiştir.

Nasıl ki, عَلَّمَ اٰدَمَ اْلاَسْمَاۤءَ كُلَّهَا – “Âdem’e bütün isimleri öğretti.” Bakara-31.

Hazret-i Âdem’in melâikelere karşı hilâfet kabiliyetinin üstünlüğü sağlayan, esmâların talimidir ki, bize uzak, ilgisiz ve başka bir âlemde yaşanmış küçük bir hadise gibi görünse de, aslında bütün insanlık için, Âdemoğulları hakkında ezelde hükmedilmiş bir umumî ve Rahmanî takdirdir.

“Nev-i beşere, değil yalnız melâikelere, belki semâvât ve arz ve dağlara karşı Emânet-i Kübra’yı haml davasında bir rüchaniyet vermiş.” (30. Söz) ifadesi emaneti göklerin, yerin ve dağların değil de insanın yüklenmesi meselesiyle yakından ilgilidir.

Nitekim, Üstad Hazretleri (r.a) Onuncu Söz’ün On Birinci Hakikati’nde, bu büyük emaneti, insanın yüklenmesini ondaki “istidat” ile izah etmiştir.
İnsanın câmi istidadı ona şu üç sahada inkişaf imkânı sağlamıştır: Ulûm, fünun ve maarif.

Bilindiği gibi fünun (fenler) kâinatın fiziki yapısıyla ilgili ilimlerdir; fizik, kimya, botanik, jeoloji, astronomi gibi.
Ulûm ifadesinin biraz daha metafizik boyutu vardır. Meselâ, ilahiyat, tarih, edebiyat gibi ilim dallarının konusu fizikî âlem olmadığından onlara “fünun” denilmez.
Yâni, insan bu istidadı sayesinde emaneti yüklenmiştir.

Maarif denilince, öncelikle en büyük ilim olan marifetullah anlaşılır. Allah’ın isimlerini, sıfatlarını, fiillerini ve esmâ tecellilerini tanıma konusunda insana verilen istidat, meleklerden çok yüksektir. Marifetullaha varmak için Şeriat temelinden, sünnetin hayata ihyasına, Oradan Şeriatın mana hikmet ve hakikatine yol bulmak lazımdır

İMAN, BİR HÜSN-Ü MÜNEZZEH VE MÜCERREDDİR. VE MÜCERRET GÜZELLİKLERİN EN MÜKEMMELİ İMANDIR. VE İMAN İLE YAPILAN İBADETTİR.

“İşte böyle bir insanın o yüksek ruhunu ve istidadlarını genişletip yükselterek, kalbi ferahlandıran,, iman ile ibadettir; meyillerini arındırıp temizleyen ve hakka yönlendiren, ibadettir;

Emellerini gerçekleştirip başarıya ulaştıran ibadettir; fikirlere kapı açıp, hakikat çizgisinde tutan, ibadettir; Bedeni ve nefsi istek, duygu ve ihtiyaçlarını sınırlandırıp helal dairesinde tutan, ibadettir;
Görünen ve görünmeyen uzuvlarını ve duygularını kirleten vesvese ve cehaleti yok eden, ibadettir. (İşaratü’l-İ’caz)

Râbbi’l Âlemîn her mü’min için bir makam ittihaz etmiştir. (Kudsî Hadis)

Mü’mini takdir edilen bu makama yetiştiren, ibadettir; kul ile Rabbi arasında en yüksek ve en latif olan nisbet, ancak ibadettir.

“İşte bu sırdandır ki; Dünyada da ahirette de, İbadet şahsî kemalâta sebeptir.” (İşaratü’l-İ’caz)

“İman, bir hüsn-ü münezzeh ve mücerreddir.”
Hakikatinde zaman, mekan, arkasında yol alınan rehber de kişinin ihlâs bütünlüğü kadar önemlidir.

Meselâ; Zaman hac mevsimi,

mekan Mescid-i Haram’sa,

Mürşidi Kur’an,
Önder Resullallah (ﷺ),

Rehberi Asrın İmamı,

Yolu Nur,

niyeti ve gayesi tam bir ihlâs,

yâreni uhuvvet ise;

bu imanın güzelliğinin ve bereketinin hesabını ancak Âlemlerin Râbbi olan Allah bilir!..

Doğal olarak insan şahsî ve cemaat ibadeti ile de bir anda kâinatın en önemli misafiri en kıymetli bir reisi oluyor. İnsanın bu makama çıkmasında, insanların iman ve itikad birliği, yani birlik ruhu ve birlik şuuru ve cemaatle yapılan ibadet önemlidir.
Bu durumda insan, hüsn-ü münezzeh denilen ve toplumsal hayatın güzelliği olan Kur’an ahlâkını, şahsî kemalâtın esası olan sünnet edebini göstermekle, kâinatın -şahsî ve câmî bir hülâsası- meyvesi olur.

Bu kâinatın Yaratıcısı Zâriyât sûresinde; “Ben insanları ve cinleri ancak ibadet etsinler diye yarattım.” buyuruyor. Böylece yaratılma gayesine de ulaşmış olur.

Mücerred olma hususunda ise; cemaatle yapılan ibadette birlik sırrı ile, kâinat içinde bir zerre gibi zayıf, küçük bir mahlûk olan şu insan, ubûdiyetin azameti cihetiyle yerlerin ve göklerin kıymetli dostu, sâlih bir kulu, kâinata halife, mahlûkata kumandan ve Yaratıcının kelamına muhatap olmakla EŞREF-İ MAHLÛK makamına oturuyor!..

“Kim Allah’a ve elçisine itaat ederse işte onlar, Allah’ın nimet verdiği peygamberler, sıddîkler, şehidler ve sâlihlerle beraberdir. Onlar ne güzel arkadaştır.” (Nisâ, 4/69)

“Ellezine-onlar ki…” tabiri, onların insanoğlunun karanlıklı yolu içinde elmas gibi parladıklarına işarettir ki, onları talep etmeye ve aramaya lüzum yoktur. Onlar, herkesin gözü önünde hazır olduklarını temin eden bir yüksek şan ve şerefe sahiptirler.
“Aleyhim-kendilerine”deki “alâ-üzerine” tabirlerinde enbiyaya yükletilen risalet ve teklif yükünün pek ağır olduğuna ve sahraları faydalandırmak için yağmur, kar ve fırtınaların şiddetine mâruz kalan yüksek dağlar gibi, peygamberler de ümmetlerini feyizlendirmek için risaletin tebliğinde birçok zahmetlere ve belâlara mâruz kalmışlardır.

Başka bir surede zikredilen; “İşte onlar Allah’ın kendilerine pek büyük nimetler bağışladığı peygamberler, sıddıklar, şehitler ve sâlih kimselerle beraberdirler.” (Nisa-69) olan
âyet-i kerime, buradaki “Kendilerine nimet ve ihsanda bulunduğun kulların” âyet-i celilesini beyan eder. Zaten Kur’ân’ın bir kısmı, bir kısmını tefsir eder.

“S – Peygamberlerin meslekleri birbirine uymadığı gibi, ibadetleri de birbirine muhaliftir. Bunun esbabı nedir?

C – İtikad ve amelde, usûl ve hükümlerin esaslarında peygamberlerin hepsi devamlı ve sâbittirler, değişmezler. Dinin esasatın da olmayan konuların (füruat) gereği ise zamanın değişmesiyle değişiklik göstermesidir.” (İşârâtü’l-icâz)
(İnsanın çocukluğunun, gençliğinin, olgunluk ve yaşlılığının gereği olan giyim-kuşam yiyecek kullanacak ve ilaçların farklılık gösterdiği gibi, bu da çok doğal bir şeydir.
Tabii ki doğal olarak, kalb ve ruhların gıdası olan dini esasat ve hükümlerin teferruat kısımları da her bir peygamberin döneminde değişiklik gerektirmiştir.)

“İkinci Sual: Teşehhüd âhirindedeki teşbih, “Allah’ım, İbrahim’e (a.s.) ve İbrahim’in (a.s.) nesline rahmet ettiğin gibi, Muhammed’e (a.s.m.) ve Muhammed’in (a.s.m.) nesline de rahmet et.” (Buhari, Enbiyâ: 10) Umulur ki Rabbin, seni övülmüş bir makam olan en büyük şefaat makamına kuvuşturur.” (İsrâ Sûresi, 17:79)
Teşbihlerin kaidesine uygun gelmiyor. Çünkü, Muhammed (a.s.v) , İbrahim (a.s.) daha ziyade rahmete mazhardır ve daha büyüktür. Bunun sırrı nedir?

-Aynı dua, eski zamandan beri ve bütün namazda tekrar etmeleri… Halbuki bir dua bir defa kabule mazhar olsa yeter. Milyonlarca duaları makbul olan zatlar daimi bir şekilde ısrarla dua etmesi ve bilhassa o şey İlâhî vaadde varsa…

Elcevap: Bu sualde üç ciheti ve üç suâl var.
Birinci cihet: Hazret-i İbrahim (a.s) gerçi Hazret-i Muhammed (a.s.v) yetişmiyor. Fakat onun âli, enbiyadırlar. Muhammed (a.s.v) âli, evliyadırlar. Evliya ise, enbiyaya yetişemezler. Âl hakkında olan bu duanın parlak bir sûrette kabul olduğuna delil şudur ki:

Üç yüz elli milyon içinde, Âl-i Muhammed (a.s.v) yalnız iki zâtın, yani Hasan (r.a.) ve Hüseyin’in (r.a.) neslinden gelen evliyanın büyük çoğunluğu hakikat ve tarikat mesleklerinin pirleri ve mürşitleri olmaları “Ümmetimin âlimleri İsrâiloğullarının peygamberleri gibidir.” hadisinin mazharları olduklarının delilidir.

Başta Câfer-i Sâdık (r.a.) ve Gavs-ı Âzam (r.a.) ve Şah-ı Nakşibend (r.a.) dört büyük mezhep imamı olarak her biri, ümmetin bir büyük bir kısmı hak yolun hakikatine ve İslâmiyetin hakikatine çok kişinin irşadına vesile olarak hizmet etmeler; bu nesil hakkındaki duanın makbuliyetinin delili ve her bir asırda istifadeye mazhar, bereketli meyveleridirler.” (Şuâlar)

Süfyân-ı Sevrî: “Ebu Hanife’nin önünde, şahin önündeki serçeler gibiyiz. O gerçekten âlimlerin efendisidir.”

İmam Şafi: “İnsanlar fıkıhta Ebu Hanife’nin çocuklarıdır.” (13)
Hz. Peygamber (ﷺ) “Kureyş’e sövmeyiniz, zira Kureyş’li bir âlim yeryüzünü ilimle doldurur” (Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ, 2/53, 54) diye verdiği haberin, İslâm bilginleri tarafından İmam Şafiî Hazretleri hakkında olduğu söylenmiştir.

“İman, süreyya yıldızına çıksa, Fars oğullarından biri elbette alıp getirir.” (Buharî, Tefsir 62)

“İnsanlar Irak âlimlerinin, Irak âlimleri Kûfe âlimlerinin, Kûfe âlimleri de İmam-ı A’zam Ebu Hanife’nin çocuklarıdır.” (bk. Tehânevî, Kavaid, 191; İbnTeynıiyye, Minhâcü’s-Sûnne, 2/619; Nişancızâde Muhammed bin Ahmed, Mir’ât-ı Kâinât, 2/51)

İmam-ı Şafî (r.a) demiştir ki;
“Allah Teâlâ ilimde bana iki kişi ile yardımda bulundu. Hadiste İbni Uyeyne, fıkıhda İmam-ı Muhammed. Yine ilimde ve dünyalıkta İmam-ı Muhammed kadar bende hakkı olan kimse yoktur. Ondan öğrendiklerimle bir deve yükü yazı yazdım. O olmasaydı, ilimden bana bir şey ulaşmazdı.”

“Müslümanların imamı Ebû Hanîfe, hükümleri, rivayetleri ve fıkhıyla beldeleri ve üzerinde yaşayanları, Zebur âyetlerinin kitap sayfalarını süslediği gibi zinetlendirdi. Ne doğulular ne batılılar arasında ne de Kûfe’de onun benzeri yoktur. Rabbimizin rahmeti o sahife okunduğu sürece ebedi olarak onun üzerine olsun.” (Divanül-İmam eş-Şafi, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1986, 77.

Hattâ denilebilir ki, Râbbî Rahim’imiz, mânevî kemâlât gibi maddî kemâlâtı ve hârikaları dahi Peygamberlere verilen mu’cize eli insanlığa hediye etmiştir.

“İşte Hazret-i Nuh’a (a.s) gemiyi ve Hazret-i Yûsuf’un (a.s) saati, insanlığı hediye eden, peygamberlere ihsan edilen mucizelerdir.. Bu hakikate latîf bir işarettir ki, san’atkârların ekseri, herbir san’atta birer peygamberi pîr kabul ediyorlar. Meselâ, gemiciler Hazret-i Nuh’u (a.s), saatçiler Hazret-i Yûsuf’u (a.s), terziler Hazret-i İdris’i (a.s),..”(20. Söz)