KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
MÜLAKAT imtihanı çıkışında size veya sizden önce girip çıkanlara şöyle sorular sorulur: “Sana ne sordular? Nasıl soruyorlar? Neler yapıyorlar? Sen ne dedin?” Bu mülakat imtihanına girenlerin tümü, bir özellik bakımından birbirlerine eşit durumdadırlar. Mesela yazılı imtihandan 70 veya üzeri puan alan kişilerdir bunlar yahut da filan okulların mezunları. O imtihandan sonra bazıları müspet, bazıları menfi neticeye ulaşırlar. Ya imtihana giremeyenler? Müspet ve menfi neticeye ulaşmak, o imtihandaki performansınıza bağlı. İmtihana girebiliyorsanız müspet neticeye ulaşma ihtimaliniz var. Ancak giremezseniz, istediğiniz kadar kapasite ve potansiyeliniz olsun, böyle bir netice elde etme şansınız yok. Kulluk imtihanının bundan farkı ne ki?
Bizler “insan” olarak yaratıldık ve bu imtihana girmeye hak kazandık. Peki, hepimiz eşit değil miyiz? Kimimiz zeki, kimimiz değil. Kimimiz yetenekli, kimimiz yeteneksiziz belki de. Kimimiz yüksek makamlarda, kimimiz makamı bırakın, işsiziz. Kimimiz onlarcasının peşinde koştuğu güzel veya yakışıklıyız, kimimiz karanlıkta seyredileceklerden. Kimimiz ihtiyar, kimimiz ihtiyar adayı, kimimiz sakat, kimimizse “Sağlam kafanın sağlam vücutta bulunduğu” gürbüz ve yavuz evlatlardanız. İşte hayatın püf noktası burası! Yani tüm bunlara rağmen hepimiz eşitiz. Nasıl mı?
Yukarıda zikrettiğimiz sıfatlar gibi binlerce sıfat, bizim imtihan sorularımız. Bunu iyi ifade edebilmek için bir formül söyleyelim: Hangi sıfatımızı kaldırdığımızda insan olmaya devam ediyorsak, o sıfatımız bizim imtihan sorumuzdur. Paracıklarımız olmasa insan olmaya devam eder miyiz? Birtakım kendini bilmezler görmeseler de insan olmaya devam ederiz. Hangi makamı kaybedersek insan olmaktan çıkarız? Kinayeli konuşacak olsak çok makam sayardım, ama doğrusu, dünyadaki hangi makamı kaybedersek edelim, insanlığımızda bir noksanlık olmayacağıdır.
İster ayağınızı, ister ciğerinizi kaybedin, insanlığınız büsbütün devam eder. Çocuğumuzun olup olmaması, çocuk sayısı, haydutun veya kahramanın ebeveyni olmamız da bir sıfattır ve pek tabiî birer sorudur. Filanın eşi olmak, gelin veya kaynana, damat veya kayınpeder, hâsılı her türlü akrabalık ve komşuluk gibi ilişkiler de birer soru. Irklar, ideolojiler, meslekler de öyle… Şunu duyar gibiyim: “İmtihan dediğin zor iş, bir nevi külfet! İyi de bunun nimet tarafı nerede?”
Şöyle bir şey hayal edin: Sıfatlarımız, insanlığımızın bileşenlerinden bazıları veya insanlığımızı meydana getiren unsurlardan biri olsaydı, halimiz nice olurdu? Şu durumda dünyanın en etkili ve en yetkili makamındakiyle ben veya bir berber çırağı eşit; bir dilenciyle bir emekli veya dünyanın en zengin insanı da öyle… Şu noktada “Ben şuyum” veya “Ben buyum” diye üç beş tafra yapmak istesem, eşit olduğumuz gerçeğini bilen birinin gözünde zavallı durumuna düşeceğim. Aman tutup siz de bana sıfatlarınızla hava filan atmaya kalkmayın! Komik bile değil, gülünç olur. Zaten yapmayacağınızı biliyorum ama yine de söyleyeyim dedim.
“Alçak dağları ben yarattım” havasıyla dolaşan insana bu gözle bakmak ne büyük keyif, değil mi? Kendini kötü hissettirecek tüm sebepler ortadan kalkıyor. Karşımdaki her insan, en az benim kadar saygın ve ben de her insan kadar saygınım. Benim de tüm özelliklerim, diğer her insanın özellikleri kadar doğal. Sıfatlarımdan bağımsız olduğumda diğer insanlarla eşit olduğuma göre, ben de onlar kadar sevilmeye layıkım ve aynı zamanda onlardan ne daha az, ne de daha çok değerliyim.
Sıfatlarım, yani imtihan sorularımla ilgili herkes gibi ben de bazı şeyler yapmaya çalışıyorum. Performansımı ölçme konusunda hiçbir insan yetkili değil. O yüzden de beni sıfatlarımdan ve performansımdan dolayı ödüllendirme veya cezalandırma yetkisine de sahip değiller. Belki bize zor gelecek ama hiç kimseye bol keseden iltifat, övgü, yağcılık, yalakalık yapmaya gerek olmadığı gibi, küçük görmeye, alay etmeye, dışlamaya, hor görmeye de gerek yok.
Bunu fark ettim edeli ağırlıklarımdan kurtuldum, rahatladım ve bulutlar gibiyim. İnsanların özlerine karşı hiçbir nefretim, hiçbir kızgınlığım, hiçbir derecelendirmem kalmadı. Tüm insanları yakından tanıyorum artık. Tanıyorum, ama yine de insanlarla sohbet etmek, insanların eserlerini tanımak bana mutluluk veriyor. İmtihan sorularını öğreniyorum. İmtihan performansımı yükseltmek için nasihatlar alıyor, ders çıkarıyorum.
Peki, imtihanın nimetleri bu kadar mı? Tabiî yukarıdakilerle sınırlı değil. Bana zül gelecek, kendimi kötü hissetmeme yol açacak her türlü durum bir ilaca dönüşüveriyor. Güzel bir şeyi almak üzere gidilen yol gibi mutluluk vermeye başlıyor. Bunun gibi birçok nimeti var. Bunların hepsini bu sınırlı imkânlarla ve benim sınırlı ifade becerimle konuşmak yerine sizin engin ve sınırsız tefekkür, tasavvur ve tahayyülünüze bırakmak en doğru yöntem gibi geliyor bana. Ama şuna inanıyorum: Bir başkasına imtihanda başarı dilemek de imtihan performansı açısından önemli. O yüzden imtihanda başarılar diliyorum. Nasıl olsa imtihanda başarılı olan herkese ödül var, sayı veya sınır yok. Sen bana destek, ben sana destek… Ne mahzuru var, değil mi?
- Tek Yumruk Olacaksak… - 5 Aralık 2023
- Âhenk - 17 Kasım 2023
- Özgürlük mü, Yalnızlık mı? - 12 Eylül 2023
- Türkiye’yi Çirkinleştirenler, Ne İstiyorsunuz? - 17 Ağustos 2023
- Bir Yaşlının Mektubu - 29 Haziran 2023
- Tercihimiz Sürünmek mi, Gelişmek mi? - 25 Nisan 2023
- Algın Neyse Osun - 1 Şubat 2023
- Sarayın Çatısındaki Deveyi Bulmak - 24 Aralık 2022
- “Keşke”li İlişkiler - 13 Kasım 2022
- Dayanak Nimeti - 15 Ağustos 2022
