KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
İSTİÂZE
Herhangi bir işe başlarken ve herhangi bir münasebetle “Euzü billahi mine’ş-Şeytani’r-racim”, yani; “Kovulmuş (iyilikten uzaklaştırılarak, lanetlenmiş) olan şeytanın şerrinden Allah’a sığınırım ” cümlesini söylemek.
Bir imtihan yeri olan bu dünya hayatında insanın en büyük düşmanı şeytandır. O, insanı aldatmak, doğru yoldan saptırmakla görevlidir. Bu görevini gerçekleştirmek için de gizli-açık bir çok yola başvurur. Bu nedenle inanan kişi, şeytanın oyunlarına karşı daima uyanık olmalı, aklını kullanarak peygamberlerin gösterdiği yoldan gitmelidir. Bunun yanısıra insana yaraşan daima Rabbına sığınması, koruyucusunun O olduğunu bilmesidir. Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Kur’an oku(mak iste)diğin zaman kovulmuş şeytandan Allah’a sığın” (en-Nahl, 16/98).
Kur’an, Allah’ın insana gönderdiği talimatıdır. Şeytan, Kur’an okuyan kişiyi, Kur’an’ı anlamaktan ve onunla amel etmekten vazgeçirmek için var gücüyle uğraşır, kalbine vesvese sokarak Kur’an üzerinde düşünmekten onu alıkoymaya çalışır.
Şeytanın şerrinden Allah’a sığınmak, Kur’an tilâvetine zemin hazırlatmak için bir mukaddimedir. Böylece okuyucu samimi bir kalb ve açık zihinle Kur’an’ı okumağa başlar.
Ayette hitabın Peygamber’r (s.a.s) yöneltilmiş olması ve “Kur’an okumak istediğin zaman” ifadesinin bulunması, şeytandan sığınmanın sadece Peygambere has olduğunu ve bunun sadece Kur’an okunacak zamanlarda olacağını ifade etmez. Hitap, Peygamber’in (s.a.s) şahsında bütün müslümanlaradır. Peygamber böyle bir sığınma ihtiyacını duyuyorsa, elbetteki diğer müslümanlar böyle bir şeye daha fazla muhtaçtırlar. Ayrıca ne sağından ve ne solundan bâtılın kendisine ulaşamadığı Kur’an okunduğunda böyle bir ihtiyaç söz konusu ise, diğer ameller için elbette buna çok daha ihtiyaç vardır (Ebu’s-Suud, İrşadü’l-Akli’s-Selim, Kahire ty., V. 139-140).
Kur’an-ı Kerim’in çeşitli yerlerinde, insanı üzen, ona sıkıntı veren her şey için Allah’a sığınma telkin edilir. Bazı ayetler şunlardır:
“Musa da Firavun’a ve onun kavmine şöyle dedi: Ben hesap gününe inanmayan her kibirliden, benim de Rabbi’m, sizin de Rabb’iniz olan Allah’a sığındım” (el-Mü’min, 40/27).
“Şüphesiz beni taşlamanızdan, benim de Rabbim sizin de Rabbiniz olan Allah’a sığındım” (ed-Duhan, 44/20);
“Ya… Musa; cahillerden olmaktan Allah’a sığınırım, demişti” (el-Bakara, 2/67);
“Nuh, dedi ki: Ey Rabbim! Bundan sonra gerçek yüzünü bilmediğim bir şeyi Sen’den istemekten Sana sığınırım” (Hud, ll/47);
“Meryem; Ben senden, Rahman olan Allah’a sığınırım. Eğer Allah’tan korkuyorsan bana dokunma, dedi” (Meryem, 19/18). Hz. Meryem, yanına insan şeklinde gelen melekten korkarak böyle dua etmişti.
“Ey Muhammed! de ki: Rabbim! Şeytanların vesvesesinden sana sığınırım. Rabbim! Yanımda bulunmalarından da sana sığırınım.” (el-Müminun, 23/97, 98);
“Ey Muhammed! de ki: Cin ve insanlardan olan ve insanların kalblerine vesvese veren, o sinsi vesvesecinin şerrinden, insanların Rabbi, insanların maliki ve insanların mabudu olan Allah’a sığınırım ” (en-Nas, 114/ 1-6);
“Ey Muhammed! De ki: Sığınırım, sabahın Rabbine; yarattıklarının şerrinden, çöktüğü vakit karanlığın şerrinden, düğümlere üfleyenlerin şerrinden, haset ettiği vakit, haset edenin şerrinden” (el-Felak, 113/1-5).
Diğer yandan Hz. Peygamber’in istiaze duasını okuduğuna dair pek çok hadis nakledilmiştir. “Koğulmuş, taşlanmış şeytandan Allah’a sığırınım” duası, bazı rivayetlerde “… her şeyi işiten ve bilen Allah’a sığırınım” ilavesiyle nakledilmiştir (bk. Buhari, Bed’ü’l-Halk, II, Edeb, 76; Müslim, Birr, 109, 110; Ebu Davud, Salat, 18, 119, 120, 122; Tirmizi, Mevakit, 65, Sevabu’l-Kur’an, 22; ed-Darimi, Salat, 33, Fadailü’l-Kur’an, 22; Ahmed b. Hanbel, III, 50, V, 26, 253).
Hz. Peygamber’in dualarında, insana sıkıntı ve üzüntü verecek, onu zarara sokacak, dünya ve ahirette zillete düşürecek birçok konularda Allah’a sığındığını görmekteyiz. O’nun cehennemden; cehennem ateşinden; kabir fitnesinden; her şeyin ve her canlının şerrinden, nefsinin şerrinden; yoksulluk ve borcun galebe çalmasından; tembellikten, küfürden, kötü ahlak, iş ve heveslerden; kederen ve çok yaşlılıktan; yangın ve sel felaketinden Allah’a sığınması bunlar arasında sayılabilir (Geniş bilgi için bk. Buhari, Deavat, 35-46, Et’ime, 28, Eşribe, 30; Bedü’l-Halk, II, Edeb, 76, Tefsiru Sure, 6/2, Ezan, 149, Cihad, 25, Fiten, 15, Rikak, 52; Müslim, Fiten 4, 7, 10, Zikr, 47-52, 61, 62, 66, 73, 76, 96, Birr, 109, 110, Fadailu’s-Sahabe, 140, Eyman, 36; Ebu Davud, Edeb, 98, 104, Salat, 18, ll9, 120, 122, Tıbb, 19; Tirmizi, Tahare, 4, Deavat, 15, 19, 67, 74, 76, 110; Nesa;, istiaze, 7, 12, 17, 18, 25, 26, 33, 38, 60; Ahmed b. Hanbel, I, 247, II, 202, III, 50, 427, V, 356, VI, 31, 100, 139, 190; İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Kahire, ty., I, 27-29).
İslam âlimlerinin büyük çoğunluğu yukarıda zikrettiğimiz ayette geçen emrin vücub değil, nedb ifade ettiğini söylerler. Buna göre Kur’an okumaya başlamadan önce istiaze okumak sünnettir. Namazda istiazenin okunmasına gelince, bu konuda ihtilaf vardır. Bazı âlimlere göre vacib olup her rekatta Besmele ve Fatiha suresinden önce istiaze de okunur. Ebu Hanife ve Şafii’ye görüşe okunması sünnet olup sadece birinci rekatte Besmele ve Fatiha suresinden önce okunur. Çünkü onlara göre namazdaki kıraatin hepsi bir tek kıraat sayılır (Kurtubi, el-Cami’li Ahkami’l Kur’an, Beyrut, ty., I, 86).
M. Sait ŞİMŞEK
- Mehmet Nuri BİNGÖL”ün Edebî Yolculuğu - 30 Ağustos 2024
- Risale-i Nur’da ve Hatıralarda Kurban Bayramı - 15 Haziran 2024
- Ramazan’dan Sonra - 24 Nisan 2024
- Ramazan Bayramı ve Peygamber Efendimizin Bayramı - 9 Nisan 2024
- Kadir Gecesi ile İlgili Yazılar - 5 Nisan 2024
- Saatler ve Manzaralar / Yahya Kemal BEYATLI - 30 Mart 2024
- Peygamberimizin (asm) İtikâfı - 29 Mart 2024
- Aydınların Dilinden Bediüzzaman Said Nursî / Vefatının 64. Sene-i Devriyesi Hatırasına (video).. - 25 Mart 2024
- Sükûtun Zarâfeti / İmam Süyutî - 23 Mart 2024
- “Oruç, Bıçağa Gerek Duyulmayan Bir Ameliyattır.” - 20 Mart 2024
