Kastamonu Nüfus ve Göç Sorunu?

Faydalı ise lütfen bağlantıyı paylaşınız, tavsiye ediniz. Kaynaksız kopyalamanıza rızamız yoktur.

Kastamonu Nüfus ve Göç Sorunu?

Prof.Dr. Serkan DİLEK
Kastamonu Üniversitesi

TUİK tarafından açıklanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt sistemi verilerine göre Kastamonu’nun bilinen sorunları devam ediyor. Birincisi; Kastamonu, Sinop’tan sonra yaşlı nüfusun toplam nüfus içinde payı en yüksek ikinci ili konumunu sürdürüyor. Sinop’ta yaşlı nüfusun oranı %20.1 iken Kastamonu’da bu oran %19.2 ve üçüncü sıradaki Artvin’de bu oran %17.8 olarak görülüyor. Yaşlı nüfusun çok olması Kastamonu’da yeni girişimlerin ortaya çıkmasını engelliyor ve Kastamonu gençlerinin İstanbul başta olmak üzere büyükşehirlere göç etmesine neden oluyor. Bir şekilde Kastamonu’da yeni sanayi yatırımlarının artmasını sağlamalı ve göç veren yaşlı il olmaktan çıkmak gerekli. Kastamonu ve Seydiler Organize Sanayi Bölgesi’nde bir hareketlilik var ama diğer illerle karşılaştırıldığında daha yavaş olduğumuz da bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor. 2020 yılında 376,377 olan toplam nüfusumuz 375,592’ye inmiş yani %2.1 azalmış. Bu oranla Kastamonu, nüfusu en çok azalan 10. İl oldu.

İkinci olarak; il ve ilçe merkezlerinde Kastamonu nüfusu 238,902’den 241,007’ye yükselmiş, ama köy nüfusundaki büyük düşüş Kastamonu toplam nüfusunun azalmasına neden olmuş. Bu aslında kalkınma sürecindeki ülkelerde görülen olağan bir süreç ve tüm Türkiye’de görülüyor. Kalkınma sürecinde tarım sektöründe verimlilik artar, gizli işsizler de çalışmak üzere şehirlere göç eder, kentleşme olgusu ortaya çıkar. Türkiye’de köylerde yaşayanlar toplam nüfusun sadece %6.8’i iken Kastamonu’da bu oran %35.8 olarak ortaya çıktı. Covid19 pandemi sürecinde şehirlerden köylere tersine göç olabileceğini tahmin ediliyordu ama ihracata dayalı sanayi kesiminde görülen dinamizm kentleşme olgusunun hız kesmeden devamını sürdürmesine neden oldu. Köy nüfusunun azalması karşımıza şu sorunu çıkarır. Eğer tarım sektöründe verimliliği artıramazsak köy nüfusunun azalması tarımsal üretimi düşürür ki pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı tarımsal üretimin önemini artırmıştır.

Kısaca karşımıza iki sorun çıkmaktadır. Birincisi; Kastamonu’dan İstanbul başta olmak üzere diğer illere göçü nasıl durdurabiliriz? İkincisi; köy nüfusundaki düşüşün tarımsal üretimi düşmesini nasıl engelleriz? Kastamonu’dan göçü durdurmanın yolu Kastamonu’da sanayi yatırımlarının artmasını sağlamaktır. Kur avantajı ve Kuşak Yol projesinde Türkiye’nin lojistik merkezi olarak sağlamlaşan rolü ihracata dayalı sanayinin gelişmesini sağlamaktadır. Kastamonu da bundan yararlanarak ihracata dayalı sanayi yatırımlarını artırabilir. Kastamonu ve Seydiler OSB (Organize Sanayi Bölgeleri)’nde yer tahsisleri tamamlandı. Seydiler OSB’nde 2022 yılı içinde 10-11 yatırımın devreye girmesi bekleniyor. Taşköprü OSB’nde de hareketlenmeyi düşünecek olursak 2022 yılı içinde Kastamonu nüfusunun azalmaması mümkün olabilir. Ancak tüm Kastamonu’nun üzerinde yoğunlaşması gereken unsur İnebolu limanı ile Kuşak Yol projesinin demiryolu hattı arasında bir demiryolu hattı açılmasıdır. Eğer böyle bir hat açılırsa Kastamonu’daki sanayi yatırımlarının arttığı da görülecektir. Örneğin; Sivas’a demiryolu hattının açılması sonrasında sanayi yatırımları artmış, hatta otomobillere eksantrik mili, diş implantları yapan fabrikalar açılıp ihracata başlamıştır. İkinci sorunun çözümü için de tarımda verimliliği artıracak bilimsel yöntemlerin uygulanması, katma değerli ürünlerin (Siyez Bulguru, Tosya Pirinci, Taşköprü Sarımsağı vb) üretiminin artırılmasıdır. Ayrıca Sarımsak, Siyez Bulguru, Tosya pirinci gibi tarımsal ürünleri işleyen sanayi tesisleri kurularak, mevcutların kapasitesi artırılmalı ve bu tarımsal ürün üretimlerinin istikrarlı olmaları sağlanmalıdır.