Kentin Geçirdiği Yangın ve Depremler
1. Yangınlar
Kastamonu’da yangın kapsamına alınabilecek ilk olay, Celâlî İsyanları önderlerinden Deli Hasan’ın adamlarından Yularkastı’nın 1603 yılında kenti ateşe vermesidir. Ancak bu olaydan Kastamonu’nun ne ölçüde zarar gördüğü bilinmemektedir.
Bilinen ikinci yangın, 1175H./1761M. yılında Kavukçular Çarşısı’nda çıkmıştır. Bu yangında çok sayıda dükkanla birlikte, Kızılkilise denilen mescid de zarar görmüştür. Bu tarihten sonra 1240H/1824M. yılı öncesinde “büyük yangın” olarak adlandırılan felâkette muytab (dokumacı, mutaf) ve semerci dükkanlarının, 1879 yılında yine çarşıda çıkan yangında bazı dükkanların yandığı öğrenilmektedir.
31 Ekim 1877 tarihli bir gazete, Kastamonu’da yaşanan bir yangının bilançosunu ayrıntılı olarak vermektedir. Gazeteye göre bu yangında; 58 ev, bir cami, bir tahıl deposu, bir sibyan mektebi, bir medrese ve belediye evi yanmıştır. Bu yangının kentin hangi bölgesini etkilediği bilinmemektedir.
1301H/1883M. yılında kentin yönetim merkezini etkileyen bir başka yangında; hapishane binasıyla birlikte, Hükümet Dairesi binası yanmış, dairenin arşivinin bir bölümü kurtarılabilmiştir. Bu yanginda 30 mağaza da zarar görmüştür. Bu tarihten iki yıl sonra yaşanan pazar yerindeki yangın, 18 dükkan ve bir kahvehanenin yanmasına yol açmıştır.
2. Depremler
Türkiye’nin 3. deprem kuşağında yer alan Kastamonu, deprem açısından Anadolu’nun nispeten güvenli bir bölgesindedir.
Tablo. 3.6.
Tarih Boyunca Kastamonu’yu Etkileyen Depremler
Tablo. 3.6’da belirtildiği gibi, VIII aletsel büyüklükteki 1668 yılı depreminin Kastamonu’da önemli hasara yol açtığı düşünülebilir. Ancak bu konuda bilgi veren kaynak yoktur. Yaşanan diğer depremlerin çoğunlukla hafif hasarla sonuçlandığı sanılmaktadır.
1301H./1883M. depreminde kaleden kopan iki parça taştan birinin boş arsaya düştüğü, diğerinin eski bir evin duvarını zedelediği bilgisi bu görüşü doğrulamaktadır.
Tablo. 3.6’da yer almayan 30 Ekim 1943 Salı günü yaşanan deprem Kastamonu’da “Büyük Deprem” (Büyük Hareket) adıyla anılmaktadır. Bu deprem sırasında Kale’nin burclarında çatlaklar oluştuğu, düşen taşlardan evlerin zarar gördüğü bilinmektedir. Bu depremde en büyük hasar kârgir yapılarda meydana gelmiştir. Sinan Bey Camisi, İbn Neccar Camisi. Yakup Ağa Camisi, İsmail Bey Kervansarayı, Hacı Mustafa Efendi Hanı 1943 depreminden zarar gören tarihî yapıların bazılarıdır. Ahşap evlerin, strüktürel özellikleri nedeniyle bu depremi az hasarla atlattıkları anlaşılmaktadır.
Kaynak: Kemal Kutgün Eyüpgiller, Bir Kent Tarihi: KASTAMONU
- Mehmet Nuri BİNGÖL”ün Edebî Yolculuğu - 30 Ağustos 2024
- Risale-i Nur’da ve Hatıralarda Kurban Bayramı - 15 Haziran 2024
- Ramazan’dan Sonra - 24 Nisan 2024
- Ramazan Bayramı ve Peygamber Efendimizin Bayramı - 9 Nisan 2024
- Kadir Gecesi ile İlgili Yazılar - 5 Nisan 2024
- Saatler ve Manzaralar / Yahya Kemal BEYATLI - 30 Mart 2024
- Peygamberimizin (asm) İtikâfı - 29 Mart 2024
- Aydınların Dilinden Bediüzzaman Said Nursî / Vefatının 64. Sene-i Devriyesi Hatırasına (video).. - 25 Mart 2024
- Sükûtun Zarâfeti / İmam Süyutî - 23 Mart 2024
- “Oruç, Bıçağa Gerek Duyulmayan Bir Ameliyattır.” - 20 Mart 2024