KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Makale: Nail KARAGÖZ
Milli Eğitim Bakanlığı
Özet
Benli Sultan, ll. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde Kastamonu’ya bağlı kendi adıyla bilinen köyde yaşayan bir mutasavvıftır. eş-Şakâik’ta Benli Sultan’ın Kastamonu yakınlannda bir dağı (llgaz Dağı) vatan tutup halkla irtibatı kestikten sonra burada bir zâviye yaptırdığı ve öğrencilerinin eğitimiyle uğraştığı yazmaktadır. Benli Sultan, köyünde cami, medrese, aşevi, kütüphane gibi yapılardan oluşan bir külliye yaptırmıştır.
Külliyesin kurduğu yer Kastamonu’dan uzak, dağ başında, ıssız bir yer iken onun gayretleriyle halkın barındırıldığı, doyurulduğu, eğitildiği, cazibe merkezi bir yer halini almıştır. Yaptığı hizmetler, onun maddi ve manevi alanlarm ikisinde de mimar olduğımu göstermektedir. Bu yönüyle o, halka hizmeti kendisine amaç edinmiş bir gönül eridir.
Kastamonu, tarihi, kültürel eserler yanı sıra dini hayat yönünden de oldukça zengin bir şehirdir. ”Evliya yatağı” olarak bilinmesi, onun manevi berekete sahip bir Anadolu şehri olduğunun göstergesidir. Kastamonu merkeze bağlı Ahlat Köyü muhtarlığının, Benli Sultan Mahallesi sınırları içinde kalan Benli Sultan Köyü de, Kastamonu’daki manevi hayat merkezlerindendir. 16. yüzyılda köye de adını veren Benli Sultan tarafından burada yaptırılan Külliye, Kastamon’da dinî hayatın hâlâ canlı olarak yaşandığı mekânlardan birisidir. Çalışmamızda, il merkezi ile llgaz Dağı’nın zirve noktası olan Hacet Tepesi arasında, yemyeşil ormanlar içersinde bulunan bu inanç mekânını inşa eden Benli Sultan’ı, hayatı. ve hizmetleri yönünden tanıtmak istiyoruz.
Benli Sultan’ın Hayatı
eş-Şakaiku ‘n-Nu’maniyye’de kendisinden unvanlanyla birlikte Ebû Şâme Şeyh Muhyiddin Mehmed / Muhammed olarak söz edilen Benli Sultan, Kastamonu’nun kuzeyinde, adını taşıyan köyde 16. yüzyılda yaşamış bir mutasavvıftır. Nereli olduğu, yetiştiği çevre ve onu yetiştirenler hakkında kesin bilgilere sahip değiliz. Sanki kendiliğinden, birden bire tarih sahnesine çıkıvermiş gibidir. Kaynaklar ondan çok az söz etmektedir ya da şimdilik biz öyle bilmekteyiz. Hakkındaki en eski kaynak, kendisi ile yaklaşık aynı yıllarda vefat etmiş olan Taşköprizâde’nin eş-Şakãiku’n-Nu’maniyye adlı meşhur eseridir. Bu eserde kendisinden şu şekilde söz edilmektedir:
” … Onlardan biri de Ârif-i billah Ebû Şâme diye bilinen Şeyh Muhyiddin Mehmed/Muhammed’dir. Kastamonu bölgesine yakın bir dağı vatan edindi. İnsanlarla olan ilişkisini tam anlamıyla kesti. Burada bir zâviye inşa ederek sâliklerin terbiyesi ile meşgul oldu. Kendisi zâhid, âbid ve verâ sahibi bir kimse idi. Kendisinin zihinleri kontrol/himaye etme yeteneği vardı. Bu konuya dair birçok hikaye vardır. Ancak sözü uzatmaktan/abartmaktan çekindiğimiz için bunları anlatmadık”
eş-Şakaik’in çevirisi olan Hadâikü’ş-Şakâik’te ise, “Benli Muhyiddin demekle meşhurdur ve öyle bilinir. Kastamonu kasabasına yakın gökyüzü gibi yüksek bir dağı vatan edindi. Halktan ilgiyi kesmek için o dağda bina ettiği zâviyede sakin oldu. Kanaatkâr ve zühd sahibi idi. Teveccüh ettiğini dünya sevgisinden kurtarırdı. Terbiyesindeki kişiler nâmus-ı ekber ve tâvus-ı ahdar gibi büyük ve ileri gelen meleklerin toplandığı mele-i a’lâda mekân bulur idi. Maddî, manevî, zâhirî, bâtınî bilgilerle yetkinleşmiş kişilerdendi. Gaybî sırları keşif yoluyla bilirdi. Sırlara, hafızalara ve gözlere vâkıf idi… Adı geçenin bu konudaki ilginç hikayeleri çok olmakla birlikte bu kadarıyla yetinildi… Benli Muhyiddin Efendi, büyük şehir İstanbul’un meşâyıh-ı kirâmından halife nâm Muharrem vaiz ve müfessirin şeyhidir. Adı geçenin mezarı dağdaki zâviyededir.” denilmektedir.
Makalenin tamamını okumak için tıklayınız
- Mehmet Nuri BİNGÖL”ün Edebî Yolculuğu - 30 Ağustos 2024
- Risale-i Nur’da ve Hatıralarda Kurban Bayramı - 15 Haziran 2024
- Ramazan’dan Sonra - 24 Nisan 2024
- Ramazan Bayramı ve Peygamber Efendimizin Bayramı - 9 Nisan 2024
- Kadir Gecesi ile İlgili Yazılar - 5 Nisan 2024
- Saatler ve Manzaralar / Yahya Kemal BEYATLI - 30 Mart 2024
- Peygamberimizin (asm) İtikâfı - 29 Mart 2024
- Aydınların Dilinden Bediüzzaman Said Nursî / Vefatının 64. Sene-i Devriyesi Hatırasına (video).. - 25 Mart 2024
- Sükûtun Zarâfeti / İmam Süyutî - 23 Mart 2024
- “Oruç, Bıçağa Gerek Duyulmayan Bir Ameliyattır.” - 20 Mart 2024
