Kötü alışkanlıklardan kurtulmanın yolları

Kötü alışkanlıklar ve günahlar günlük hayatımızın bir parçası. Onlardan vaz geçip yerine iyilerini koymak bazen zor olabiliyor. Kötü alışkanlıklardan kurtulmak günlerce sabır ve pratik gerektirir. Bununla birlikte kötü alışkanlıkları, günahları  bir kenara bırakmak ve yerine iyi alışkanlıklar kazanmak için uygulamanız süre yapılan psikolojik çalışmalar sonucunda 30 ile 40 gün sürmekte olduğu görülmüştür.

Kötü alışkanlıklardan kurtulmak için uygulamanız gereken 20 maddelik yol ve yöntemi sizler için hazırladık. Gayret bizden, tevfik Rabb’imizden…

Kötü alışkanlıklardan kurtulmanın yolları …

1. Alışkanlığın bilincine varın, bunları kendinize samimi olarak itiraf edin

Bu olmadan hiç bir yöntemin fayda vermeyeceğini takdir edersiniz.

2. Kötü alışkanlıklarınızı tanımlayın

Kötü alışkanlıklarımızı kabul etmek yolun yarılamak demektir. Bu alışkanlıklarınızı tanımlayıp listeler oluşturmak ve bu listeyi yavaş yavaş eritmeye başlamak olmazsa yolu tamamlamak için iyi bir yöntemdir.

3. Kurtulmak için ciddi niyetlenin ve plan kurun

Bunu, burada verilen maddelerden faydalanarak yapabilirsiniz.

4. Allah’tan yardım dileyin ve tövbe ve dua edin

Rabb’imizin yardımını, bütün değişimlerin ayrılmaz bir parçası olarak isteyin. Ona edilen dua bu kötü alışkanlıklardan kurtulmak için bizlere kudretli bir yardım vesilesi olacaktır. Ondan yardım isterken içtenlikle ve bir çocuk saflığında isteyin. Unutmayın ki Allah yardımcı olmaya ve isteklerimize cevap vermede isteklidir. Ancak ona karşı ilk adımı atmamız gereken bizleriz. Ona karşı ilk adımı atınca o asla bizi hayal kırıklığına uğratmayacaktır.

5. Kararlı olun, ertelemeyin

Şeytan ve nefis hayırlı işlerden alıkoymak için erteletme vesvesesini kullanır. 

6. Tetikleyicileri kontrol altına alın.

Alışkanlığınızı sindirmek için aldığınız karardan emin olduktan sonra beyniniz alışkanlığınızla aranıza bir set çekecektir. Bu alışkanlık, düşünce merkezinizden uzaklaşacak siz istemeyene kadar da oraya tekrar yerleşemeyecektir. Fakat, beynin bir şeyi kodlama, çağrıştırma özelliği vardır. Alışkanlığınızla bağlantıladığınız bir nesne, alışkanlığınızı unutmuş olsanız dahi size onu hatırlatabilir, düşünce merkezine getirebilir.  Ayrıca beynin bu özelliği ezberleme tekniği olarakda kullanılır Mesela, bir konuya çalışırken sakız çiğnerseniz beyniniz o konuyla sakız arasında bağlantı kurar. Sınav esnasında sakız çiğnediğinizde öğrendikleriniz aklınıza gelir.

Diyelim ki, her sigara alışınız da bir de sakız alıyorsunuz. Sigarayı bıraktıktan sonra sakız almak istediğiniz de aklınıza sigara da gelecektir. Bu durum da o bağlantıyı silmek için, sakızla başka bir şey alabilir veya bir paket alınıyorsa adet alabilirsiniz. Sık tercih edileni başka bir şeye tercih ederek bağlantıyı yok edebilirsiniz. Bu çok önemli. Sizde alışkanlığınızı çağrıştıracak tetikleyicileri bulmalı ve kesinlikle onlardan uzaklaşmalısınız.

7. Tefekkür edin.

Kendinize ölümü, ahireti ve Allah’ı sık sık hatırlatın. Kayıplarınızın, kazanacaklarınızın muhasebesini yapın.

8. Ruhunuzu doyurmak, kalıcı değişim için önemlidir

Kalbinizi ve aklınızı Kur’an okumak, dinlemek, ezberlemek; imani bahisler okumak, hadis okumak; oruç tutmak, insanlara yardım etmek ve zikr çekmek gibi fiillerle, amellerle doyurun.

9. Faydalı olacaksa, alışkanlık günlüğü tutabilirsiz.

Bilincinde olduğunuz alışkanlığı ne zaman yaptığınızın farkında olduktan sonra bunları yazın. Bir not defteri veya kağıt parçasına, günün hangi saati, ne olduğunda sigara içtiğinizi yazmak; bir sonraki içişinizde tekrar yazmak hem bu kötü alışkanlığı ne kadar sık gerçekleştirdiğinizi size gösterecek, hem de farkındalık seviyenizi artıracaktır. Hatta işi bir adım ileri götürüp, alışkanlığın size maddi ve manevi zarar ve yararlarını da listeleyebilirsiniz.

10. Alışkanlığın yerine başka şeyler koyun.

Bu, alışkanlığınıza ve kişiliğinize vb göre değişir.  Sizi daha az rahatsız eden ya da daha az zararlı bir şey koymak, alışkanlığı yenmede önemli bir adımdır.Örneğin; TV bağımlığından kurtulmak için kitap okumak ve fiziksel olarak kendinizi dengelemek TV’yi hayatımızdan aniden ortadan kaldırmaktan daha kolaydır. Sigara içmek yerine sakız çiğnemek, parmak eklemlerinizi kırtlatmak yerine stres topu sıkmak gibi şeyler çözüm olabilir. 

11. Kısa vadeli (huzur, sağlık gibi) ve uzun vadeli faydaları (Cennet gibi) idrak edin.

12. Alışkanlıklardan teker teker kurtulmaya çalışın.

Bu durumlarda yapılan en büyük hata bir anda bırakmaktır. Kendinize bir anda blok kurarsanız en ufak boşlukta “ben yapamıyorum” deyip tekrar edersiniz. Yapabileceğinize kendinizi inandırmanız için sabır ve iyi bir plan gerekli. 

Çay içerken şeker kullanımını düşürmek istiyorsanız; önce 4 şekerden 3 kaşıktan bire indirin. Sonrasında tatlandırıcılı şekerlerle devam edin. Sonra da tarçın veya limon deneyebilirsiniz. Bir anda kestirip atmayın aranızın açılmasını bekleyin.

Aksi takdirde beynin ödül sistemi, size zevk verdiğini (yanlış olarak da olsa) düşündüğünüz bu motivasyonların yerine yenilerini koymakta zorlanabilir ve bu sizi daha depresif bir ruh haline itebilir. Sabırlı olun.

13. Kendinizi şartlandırın. 

Kötü alışkanlığı gerçekleştirdiğinizi fark ettiğiniz her an kendinizi rahatsız edecek bir şey yapın. Mesela; bileğinize bir lastik takın ve her tırnak yiyişinizde size bir miktar acı verecek şekilde bu lastiği çekip bırakın. Tabii bu tarz yöntemleri abartmamak gerekir:)

14. Kendinizi değişmiş, farklı, yeni bir kişi gibi düşünmeye/hissetmeye çalışın

15. Değiştiğinizin Farkına Varın

Kötü alışkanlıklardan kurtulma sırasında bazen motivasyon kaybı yaşayabilirsiniz. Bu, geçici bir durumdur. Bu durumda değiştiğinizin farkına varın ve eski alışkanlıklarınıza dönmeyeye gayret edin.  Kendinizi nefsinize bırakmayıp iyi alışkanlıklar edinmeye devam edin. Hayatı mümince yaşamak için iyi alışkanlıklarımıza ihtiyacımız olduğunu unutmayın.

16. Yardım Alın

Size yardımcı olacaksa itimat ettiğiz birilerine çabanızdan bahsedin. Size yardımcı olacak kişi sizi takipte tutabilir ve size iyi tavsiyelerde bulunabilir

17. Çevrenizi Değiştirin. İyilerle ve/veya değişmek isteyenlerle birlik/te olun

Daha iyi arkadaşlar bularak menfi arkadaş baskısına karşı direnç geliştirin. Değişim için toplu hareket çok önemlidir.  Cemaat halinde hayra kabiliyetimiz daha kolay inkişaf eder. Özellikle kötü alışkanlıklarınıza arkadaşlarınız sebep oluyorsa, bu arkadaşlarınızla aranıza mesafe koyabilirsiniz.

18. Daima abdestli olmaya çalışın.

Bunu başarabilirsek birçok günahtan kurtulup, namaz gibi çok ibadet ve hayra meylimizin arttığını göreceğiz inşaallah.

19. Peygamberimizin, Sahabe-i Kiram’ın, evliya ve âlimlerin hayatlarını okuyun.

Bu örnek hayatlar sizi hayra teşvik edecektir.

20. İlimle meşgul olun ve öğrendiğiniz hayırlı şeyleri uygulamaya gayret edin.