Ana Sayfa / KASTAMONU / Kastamonu Bilgi-Belge / Kurtuluş Savaşı Sırasında Kastamonu’da Kurulan Cemiyetler

Kurtuluş Savaşı Sırasında Kastamonu’da Kurulan Cemiyetler

Faydalı ise lütfen bağlantıyı paylaşınız, tavsiye ediniz. Kaynaksız kopyalamanıza rızamız yoktur.

Kuva-yı Milliye ile birleşmenin ertesi günü vali vekili Ferit Recai Bey’in idare makamlarına verdiği emirlerle, Kuva-yı Milliyeci vatanseverlerden Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri kuruldu.

Kastamonu ilinde kurulan ilk müdafaa-i hukuk cemiyetleri kongreler yaparak yönetim kurullarını, bu kurullarda Başkanlarını, muhasip ve kâtiplerini seçtiler. Eser sahibinin, uzun araştırmalarla elde edebildiği kurul ve üye adları mülki teşkilât sırası ile yazılmıştır.

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kastamonu Merkezi :
Başkan: Şeyh Ziyaettin Efendi
İkinci Başkan: Eski mebuslardan Hoca Şükrü Efendi
Üyeler: Fazıloğlu Besim, Hukuk mahkemesi reisi Yusuf Ziya, Ulemadan Hacı Mümin, Tavukçuoğlu Ahmet, Akdoğanlıoğlu Mehmet Ali, Memleket hastanesi operatörü Ali, Mülâzımevvel Şevket, Jandarma Mülâzımevveli Remzi bey ve efendiler

İNEBOLU Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Başkan: Müftü Ahmet Efendi sonra Hüseyin Kaşif Bey
İkinci Başkan: Rüsumat Müdürü Abdülhalim
Üye Muhasip ve Veznedar: Kabaalioğlu Mehmet Hamdi, İlyas Kaptan, Mustafa Selim, Mustafa Nuri, Mustafa Sıtkı, Hacı Alioğlu Mehmet Fahri,Tırmandıoğlu Salih, Battaloğlu Mustafa, Emekli Necip Kabaalioğlu, Ahmet Hamdi Bey ve efendiler.

SAFRANBOLU Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Başkan : Doktor Ali Yaver
Üyeler : Kilecioğlu Rıfat, Antapoğlu Mustafa, Eczacı Hidayet, Binbaşıoğlu Refik, Değirmencioğlu Mehmet, Avukat Osman, Yüreklioğlu .Hasan Fehmi, Cebecioğlu İsmail bey ve efendiler.

ARAÇ Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Başkan: Belediye Reisi Hafız İsmail,
İkinci Başkan: Solak oğlu Hüsnü,
Üyeler: Hacı Mustafa oğlu Hasan, Karabeyoğlu Kâmil, Müftü Hasan Tahsin, Emekli Kaymakam Abdullah Nazım, Kilelioğlu Abdullah
Kâtip : Memişoğlu Ziya bey ve efendiler.

CİDE Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Başkan: Faizoğlu Hamza,
İkinci Başkan: Şube Reisi Kıdemli Yüzbaşı Şaban,
Üyeler: Jandarma kumandanı Yüzbaşı Asım, Reji memuru Pertev. Limancı Hüseyin Bey ve efendi

DEVREKANİ Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Başkan: Müftüoğlu Mehmet,
İkinci Başkan: Kulaksızoğlu Hacı Osman,
Üye: Vefaoğlu İzzet, Çal’calı Numan bey ve efendiler.

KÜRE Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Başkan: Rüştiye Baş Muallimi Hafız Osman Nuri.
Üye: Ahmet Efendi (Diğerleri tesbit) edilememiştir.

DADAY Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Başkan: Hasan Rıza bey.
Üyeler: (Tesbit edilememiştir.)
Mutasarrıf ve kaymakamlıklarda da Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri kurulmuş ve Kastamonu havalisi tamamen Kuvva-ı Milliyecilerin gözetim ve buyruğu altına girmiştir.

Yönetim Kurullarına ilk seçilenler daimî kalmamış daha birçok yurtseverler seçilmişlerdir.

Heyet-i Temsiliye Reisliği’nden Valiliğe gelen telgraflar artık açıkça Müdafaa-i Hukuk Reisliğine gönderildiği için Kastamonu Başkanı Şeyh Ziyaettin efendi bu telgrafları alır almaz, kâtibi Abidin beye veriyor (eski milletvekili) ve Ferit Paşa hükümetinin devrilmesi için yazılan en acı ve sert telgrafları Abidin bey yazıyor, Ziyaettin Efendi de hiç çekinmeden imzalayarak gönderiyordu, çok yararlıkları dokunan Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Merkezinden bir parça bahsetmek kadir bilirlik olur.

Yönetim Kurulu ilk zamanlarda şimdiki müze bahçesine katılan Dar’ül Kurra medresesinin alt katındaki bir odada toplanırdı. Sonra Ballıkoğlu Şemsettin Beyin cadde üstündeki evi tutularak orada toplanıldı. İlk günler de mitingler yaptırmak, protesto telgrafları çekmekle kalırdı. Üyelerin devamsızlığı görülünce derhal değişmeler yapılırdı. Açıksöz Gazetesi sahibi Hamdi Bey de girmişti. Doğruluk ve ilmi ile anılan Şeyh Ziyaettin Efendi ile Hamdi Bey Tavukçuoğlu Mehmet, Akdoğanlı oğlu Mehmet Ali Efendiler değişmeden Kurtuluş Savaşı’nın sonuna kadar yılmadan çalıştılar. Bu heyet içinden asker, memur olanlarla, özürlerinden ötürü çekilenler oldukça, yerlerine Kastamonu’nun daha birçok hamiyetli evlâtları girdiler. Kara Hüseyin oğlu Abidin, dava vekili Ünyeli Halit, Sultani muallimi Şevket, Baytar müdürü Süleyman Sami, Abdülahad Nuri, Hacı Necip Tatlı oğlu, Nuri, Evliya oğlu Abdullah. Altıoğlu Hafız bey ve efendiler vazifelendirilmişlerdi.

Kastamonu merkezine bağlı bütün şubelerde de ayrı şartlar ve zaruretler altında değişmeler olmuş ve başarı ile çalışmışlardır. Ancak düşman gemilerinin daimi gözetimi altında çalışan, yolcu vapurlarından veya düşman gemilerinden çıkan tehlikeli elemanlarla her an karşılaşan ve nihayet iç şubelere nazaran daha korkulu günler yaşayan Sinop, İnebolu, Cide Amasra, Bartın, Zonguldak. Ereğli, Akçakoca’ gibi kıyı şehirlerimizdeki müdafaa-i hukuk kurullarının cesaret ve yararlıkları daha büyüktür. Bunu ayrıca belirtmek bir borçtur.

Kastamonu’ya Vali Cemal bey geldikten sonra kuvvetlenen şubelerin çalışmaları da artmıştır.

Nurettin Peker; 1918-1923 İstiklal Savaşı’nın Vesika ve Resimleri, İnönü, Sakarya, Dumlupınar Zaferlerini Sağlayan İnebolu ve Kastamonu Havalisi – Gün Basımevi –İstanbul, 1955 Sahife: 94-95
Sumenler.tr.gg

Faydalı ise lütfen bağlantıyı paylaşınız, tavsiye ediniz. Kaynaksız kopyalamanıza rızamız yoktur.

İlginizi Çekebilir

Kastamonu Yöresi Geleneksel Maşrapa Konuşturma ve Keloğlanın Evlenmesi Oyunu

Maşrapa Konuşturma Oyunu: Köy dışından yabancı misafir geldiğinde kadınlar arasında oynanan bir oyundur. Oyunbaşı, öncelikle …

Yorumlar

  1. avatar
    Elif Sirinkal

    Ben elif İnebolu müdafaa-i hukuk cemiyeti rüsumat müdürü Abdulhalim bey ‘in torunuyum 2.kusak bende hiç Fotoğraf i yok ve bu cemiyetteki görevi dışında orada mutlaka yaşamış oldugunu düşünüyorum eğer elinizde herhangi bir fotoğraf veya belge varsa yollarsanız çok sevinirim çünkü onun hayatını araştırıyorum şimdiden teşekkürler saygılarımla

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki yazıyı okuyun:
Kastamonulu İki Mahvî

MAHVÎ (d.?/?-ö.988/1580) divan şairi Kastamonuludur. Kınalızâde Hasan Çelebi’ye göre üzerine titrediği bir oğlu vardı. İlim …

Kapat