Mehmed Zühdü Efendi / Abdülhalim DURMA

Mehmed Zühdü Efendi (Büyük Çelenli Efendi) 

Yazan: Abdülhalim DURMA

1814 yılında Kastamonu Aycılar Mahallesinde dünyaya gelen ve 1912 yılında 98 yaşında vefat eden Mehmed Zühdü Efendi, Nasrullah Kadı Hazretlerinin türbesinin içine defnedilmiştir.

Büyük Çelenli Efendi adıyla bilinen Mehmed Zühdü Efendi menkıbeleri dillerde dolaşan meşhur bir din âlimi ve kerameti açık bir velidir. Babası Çelenlizade Hafız Mehmed Efendi’dir. Küçük yaşta Kur’an-ı Kerim’i ezberleyen M. Zühtü, medreseye intisap ile muntazam ve feyizli bir tahsil neticesinde, önce vücuh ve takribden sonra da akli ve nakli ilimlerden icazet alır, ayrıca rüus imtihanını vererek, dersiam rütbesini elde eder. Reisü’l küttap Münire Medresesi’nde ders okutmaya başlayan Çelenlizâde Nasrullah Camii imamlığını da üzerine alarak her iki görevde aralıksız 60 sene fedakarca çalışır. Bu müddet içersinde Tecvid, Kıraat-ı Seb’a ve Aşere gibi Kur’an-ı Kerimle ilgili ilimler üzerine verdiği sarf, nahiv, edebiyat, mantık, usul, fıkıh, akaid, hadis ve tefsir gibi medrese öğretiminden pek çok öğrenci feyiz ve icazet almıştır.

Mehmed Zühdü Efendi zahiri ilimlerde çevresine ve memlekete ilim irfan neşrettikten başka, aynı zamanda yaşadıkları dönemde Âriflerin Kutbu olan Kastamonulu Hacı Ahmed Siyahi Efendi’den irşada izinli olmakla gerek talebenin gerekse halkın iç varlığını da arındırıp yükseltmeye çalışmış, bu şekilde bütün bir ömür boyunca zahiri ve batıni feyizli bir irfan kaynağı olmuştur. Kastamonu’da seksen seneden beri ilim yaymakla meşgul ve kutbü’l ârifîn Şeyh Ahmed Siyahi hazretlerinin halifelerinden olmak suretiyle de Bakizade Hacı Ahmed Efendi gibi bir çok zata icazet vermeye muvaffak olmuştur.

Yumuşak kalpliliği, alçak gönülü oluşu, cömert davranışlarıyla tanınan Zühdü Efendi, her zaman Cenab-ı Hakk’a hamd ederdi. Onun kırk yıl boyunca aralıksız, sabah namazlarını gusül abdestiyle kıldırmış olduğu anlatılır.