Musul’u Nasıl Kaybettik

Musul Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalandığı sırada Osmanlı Devleti askerleri tarafından savunuluyordu. Bu nedenle misak-ı milli sınırları içindeydi.  İngiltere, Mondros Ateşkes Antlaşması’nı bahane ederek, antlaşmanın imzalanmasından birkaç gün sonra Musul’u ateşkese aykırı bir şekilde işgal etti.

Ne yazık ki Büyük Millet Meclisi Hükümeti misak-ı milliye dahil olduğu halde M. Kamal’ın İngiltere ile iyi ilişkiler kurmak istemesi yüzünden bağırta bağırta elimizden alındı. Bu yüzden Mecliste sert tartışmalar yaşanmıştı. Lakin “ihtimaldir ki bazı kelleler kopacaktır” diyen faşist bir hükümet vardı ve muhaliflerini acımasızca eziyordu.

Türkiye, Lozan Konferansı’nda Musul ve Kerkük’ün Misak-ı Millî sınırları içerisinde yer aldığını söyleyerek İngiltere’den Musul’un kendisine bırakılmasını istedi. İngiltere, ise uyanıklık edip zaten kendi kontrolü altında olan bu bölge ile ilgili kararı Milletler Cemiyeti’ne götürmek istedi. İsmet İnönü,  İngiliz tuzağına kolayca düşürüldü.

Musul sorununun çözümlenmesi için İngilizlerle ilk kez 1924 yılında İstanbul’da Haliç Konferansı’nda görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerde İngilizler’in Musul Vilayeti’nden vazgeçtik üstüne üstlük Hakkari’yi de talep etmelerinden ötürü anlaşmaya varılamazdı ve oyun kusursuzca oynanıyordu. Bunun üzerine, 1926 yılında Musul Sorunu Milletler Cemiyeti’ne götürüldü. Sonrasında İngilizler istediklerini daha kolay bir şekilde yapmaya başladılar.

Sorun Yüksek Adalet Divanı’na verildi. Burada da olumlu bir sonuç alınamadı ve nihayet, İngilizlerle Ankara’da bu konu üzerinde yapılan görüşmeler bir anlaşma ile sona erdi. Sonuç olarak 5 Haziran 1926 tarihinde Ankara Antlaşması imzalandı. Maddelerin önemli olanları şu şekildeydi:

·         Musul vilayeti Irak’a ait olacak.

·         Türkiye ve Irak arasındaki ateşkes hattını belirleyen Brüksel Hattı sınır olarak kabul edilecek.

·         Irak Musul’dan elde ettiği petrol gelirinin %10’unu 25 yıllık bir süre için Türkiye’ye verecek. (Türkiye bu parayı 4 yıl boyunca almış, kalan 21 yıllık hakkından ise 500.000 Sterlin’e İngiltere lehine vazgeçmiştir)

Sonuç olarak misak-ı milli toprağı satılmış uğruna verilen bütün mücadeleler akim kalmıştır. Üstüne üstlük besbelli ihanet içeren bu anlaşmaları yapanlar kahraman ilan edilip ensemizde boza pişirmeye devam etmişlerdir. M. Kamal ve yardımcıları Musul’u 1926 da Ankara Antlaşması’nda gelirlerinden otomobil parasına vermişlerdir.

Bugün bütünlüğü DAEŞ, PYD, YPG vb. birçok terör örgütlerince yıllardan beri bozulmuş olan eski vilayetimiz Musul, Kerkük, Süleymaniye’yi müdahale etmek en evvel bizim için bir hak ve görevdir. Musul ve Kerkük’ün statüsünü belirleyen 1926 Ankara Antlaşması Türkiye’ye bazı şartlarla askeri müdahale hakkı vermektedir. Çünkü Mısak-ı Milli sınırları içinde kalan Kerkük ve Musul, 1926 yılında yapılan Ankara Antlaşması ile birlikte toprak bütünlüğü sağlanması şartıyla terk edilmişti.

Irak’ın toprak bütünlüğü esas alınarak yapılan İstanbul Anlaşması’na göre, bugün bölünmüş yapısı ve bölgenin illegal örgütlerin kontrolüne geçmesi Türkiye’nin haklarını gündeme getirmiştir. Buna göre, otorite boşluğundan kaynaklanan kaos ortamı, Türkiye’nin Kerkük ve Musul’a girebilmesi için uluslararası hukukta meşru zemini hazırlamaktadır. Yani Türkiye eğer isterse, Kerkük ve Musul’daki haklarını gündeme getirerek bu iki şehri kontrol altına alabilme hakkına sahiptir, vesselam…

• Yazar Hakkında
• Diğer Yazıları

Yazar : Vehbi KARA

Dr. Vehbi KARA, 1965 Yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve orta eğitimini yine İstanbul’da tamamladıktan sonra 1982 yılında Deniz Harp Okuluna girerek askeri öğrenci olarak eğitimine devam etti. 1986 Yılında Kontrol Sistemleri bölümünden Elektrik-Elektronik Mühendisi olarak mezun olduktan sonra Teğmen rütbesi ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı savaş gemilerinde ve karargâh birimlerinde deniz subayı olarak görev yaptı. Savaş gemilerinde güdümlü mermi ve top atışlarında birincilik kazanmıştır. 1997’de Yüzbaşı rütbesinde iken askerlik mesleğinden ayrıldı ve ticaret gemilerinde çalışmaya başladı. Gemi Kaptanı olarak çeşitli ülkelere ait 30’dan fazla ticari gemide görev yapmış çalıştığı firmalardan ödüller almıştır. 2011 Yılında Araştırmacı kadrosu ile İstanbul Üniversitesinde göreve başladı ve halen de bu üniversitenin Su Ürünleri Fakültesinde ve Mühendislik Fakültesinde denizcilikle ilgili meslek dersleri öğretmenliği görevini yürütmektedir. 1997 Yılında İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Bölümünde “Petrole Dayalı Stratejiler ve Uluslararası İlişkilerde Petrolün Rolü” isimli çalışması ile yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. 2015 Yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri ilişkileri Bölümünde “Çalışma İlişkileri Açısından Kapitalizm Sonrası Dönem: Malikiyet ve Serbestiyet Devri” başlıklı çalışması ile doktora eğitimini tamamlamıştır. Uzakyol Kaptanı yeterliliğinde gemi kaptanlığı, Denizci Eğitimci Belgesi ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği sertifikaları mevcuttur. Denizcilik, askerlik, tarih ve iktisat konularında çeşitli dergi, gazete ve internet sitelerinde makaleler yazan Vehbi KARA’nın “Bahriyede 15 Yıl” ve “Altı Ayda Altı Kıta” isimli iki kitabı bulunmaktadır. Evli ve iki çocuk babasıdır.

• Kayıt Dışı Ekonomi ve Çözümleri Kitabı - 23 Ağustos 2020
• Hani Avrupa Ayağa Kalkacaktı? - 20 Ağustos 2020
• Şimdi Sıra Birinci Maddeye Geldi - 15 Ağustos 2020
• Yalancının Mumu 51 Senedir Yanıyor - 13 Ağustos 2020
• Kadına Şiddet Şapka İle Başladı - 11 Ağustos 2020
• Fuat Sezgin’in Arapçanın Üstünlüğüne Dair Görüşleri - 8 Ağustos 2020
• Necip Fazıl Kısakürek’i Farklı Gösteriyorlar - 3 Ağustos 2020
• Ölümü Unutmuş İnsanlara Bir İbret Dersi - 28 Temmuz 2020
• Kelam-ı Ezelî ve Hutbenin Arapça Okunması - 25 Temmuz 2020
• Böyle Anayasa Olmaz - 20 Temmuz 2020

Tüm Yazıları Göster