KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Müteşabih Hakkında
Kur’an-ı Kerim’de geçen müteşabih ayetlerin manasının zahiri olduğunu iddia edenler, büyük bir hata içindedirler. İtikadi bozulup ehli sünnetten çıkanların çoğunda görülen ortak özellik, mağrur ve kibirli olmalarıdır. Allah onları ıslah etsin ve ehl-i sünnetin nurlu yoluna hidayet eylesin.
Teala Hazretleri Al-i İmran Suresi 7. Ayette şöyle buyuruyor: “Kitab’ı sana O indirdi. Onun bazı ayetleri muhkemdir, bunlar Kitab’ın anasıdır, diğer bazıları da müteşabihtir. Kalblerinde eğrilik olan kimseler, fitne çıkarmak, kendilerine göre yorumlamak için onların müteşabih olanlarına tabi olurlar. Halbuki onun te’vilini, ancak Allah bilir. İlimde derinleşmiş olanlar: “Ona inandık, hepsi Rabb’imizin katındandır.” derler. Bunu ancak akıl sahipleri anlar.”
Bu ayetin manasını doğru anlamak için İmam Rabbani Ahmed-i Faruki’nin şu sözlerini anlamaya çalışalım: “Onun te’vilini, ancak Allah bilir.” (Al-i İmran: 7.)
Bundan dahi anlaşılıyor ki, müteşabih olanlar Allah katında te’vile alınıp zahir manasından çıkarılmıştır. (Mektubat-ı Rabbani 1. Cilt, 310. Mektup, 864. Sh.)
Müteşabih ayetler mecaz ifade eden ayetlerdir. Manası zahirinden anlaşılabilen ayetlerden değildir. Aksi takdirde müteşabih değil muhkem ayet denilirdi. Müteşabih ayetlerin Allah katında te’vile alınması, manasının zahirinden çıkarılması demektir. Yani zahirine bakarak manası söylenemez. Yed, kabz, vecih, sak gibi müteşabihatı uzuv olarak düşünmek büyük bir hata ve dalalettir.
“O’na benzer hiçbir şey yoktur.” (Şura: 11.) ayeti O’nu mahlukata benzetmekten men ediyor.
“Allah, ortak koştukları şeylerden münezzehtir.” (Haşr: 23.) ayeti de tenzihi emrediyor.
“Allah, onların söyledikleri şeylerden münezzehtir ve çok büyük bir yücelikle yücedir.” (İsra: 43.)
Bu ayetler hakkında kesin bilgi ancak Allah katındadır. Müteşabih ayetlerin manasının zahiri olduğuna inanan kimse dalalet ehlidir.
Mecaz ayetlere zahir manasını verenlere sormak lazım bu ayetleri nasıl anlayacağız? Acaba manası zahiri midir?
Müteşabih ayetlerin bir kısmına bakalım:
—Onlardan öncekiler de tuzak kurmuşlardı da Allah, binalarına temellerinden gelmiş, üstlerindeki tavan, başlarına çökmüştü! Ve azab onlara ummadıkları yerden gelmişti. (Nahl: 26.)
—Allah, onları arkalarından kuşatmıştır. (Büruc: 20.)
—Allah, kişi ile onun kalbi arasına girer. (Enfal: 24.)
Bu ayetlerde Allah’ın binaya temelinden gelmesinin manası zahiri midir?
Burada da mekan belirliyor musun?
Arkalarından kuşatmak nedir?
Bunu Allah hakkında nasıl yorumluyorsun?
Kişi ile kalbi arasına girmek ne manaya gelir?
Manası zahiridir denebilir mi?
—Gökte olanın, sizi yere batırmayacağından emin misiniz? O zaman yer, birden sallanmağa başlar (ve siz yerin dibine geçersiniz). (Mülk: 16.)
—Yahut gökte olanın üzerinize taş yağdıran (bir fırtına) göndermeyeceğinden emin misiniz? Fakat (bu) tehdidimin ne demek olduğunu yakında bileceksiniz. (Mülk: 17.)
—Onlar, buluttan gölgeler içinde Allah’ın ve meleklerinin gelmesini ve işin bitirilmesini mi bekliyorlar? (Bakara: 210.)
Bu ayetlerin zahirini esas almak büyük hatadır.
—Allah’ı unuttular, O’da onları unuttu. (Tevbe: 67.)
—Siz bugüne kavuşacağınızı nasıl unutmuşsanız biz de bugün sizi unuttuk! Yeriniz ateştir. Hiç bir yardımcınız da yoktur! (Casiye: 34.)
“Unutmak, nimetinden mahrum etmektir” anlamında te’vil edilmezse, bu ayetler nasıl izah edilecek? Eğer Allah’a unutkanlık arız oldu derse imanını kaybeder, küfre girer.
Biz: “Bunların manası zahiri değildir.” diyoruz. Zira Al-i İmran Suresi 7. Ayette böyle zikrediliyor.
—Allah murdarı temizden ayırt etsin. (Enfal: 37.)
Yani mü’mini kafirden ayırt etsin anlamındadır. (Kurtubi- el- Camiu li Ahkami’l- Kur’an, Enfal Suresi 8. Cilt, 28. Sh.)
—Bu dünyada kör olan kimse, ahirette de kördür, yolu daha da sapıktır. (İsra: 72.)
—Gözler kör olmaz, fakat göğüslerdeki kalbler kör olur. (Hacc: 46.)
—Şüphesiz, sen ölülere işittiremezsin. Dönüp gittikleri zaman davetini sağırlara da işittiremezsin. (Neml: 80.)
Ayetin manası: “Körler sapıktır ahirette de körlüğü devam eder.” anlamında değildir.
“Ölüler, sağırlar işitmez.” manasında da değildir.
Kalbi ölmüş olan ve gerçeklere kulaklarını tıkayan demektir.
Zahirini anlayan adamın aklı dumura uğramıştır. Cehennem ahmak ve nadanları bekliyor. Kur’an’ı dinleyelim: “Cahillerden yüz çevir.” (A’raf: 199.)
Müteşabih ayetlerin mecaz ifadeler olduğunu inkar eden aklını ve vicdanını iptal etmiş ve küfre kaymış olur.
*Müteşabihat denilen Kur’an-ı Kerim’in üslupları, hakikatlere geçmek için ve en derin incelikleri görmek için avam-ı nasın gözüne bir dürbün veya numaralı birer gözlüktür.
(İşaratu’l- İ’caz, Bakara Suresi Ayet: 23.- 24. Nübüvvet ve Kur’an’ın İ’cazı 6. Mesele)
*Allahu Teala aziz kitabında, “Allah, göklerin ve yerin nurudur.” (Nur: 35.) diye buyurmuştur. Halbuki Allahu Teala’nın duvarlar ve damlardaki ve bahçelerdeki nur (ışık) olmadığını her akıl sahibi biliyor. Mecusi (Ateşperest) taifesi de o nura Allah dememiştir. Te’vili cihetine gidip de, manası, “Allah, göklerin ve yerin hidayetçisi ve ışıklandırıcısıdır.” dersen, sana, “Peki öyle ise, Allahu Teala, Rasulü ve bu ümmetin selef alimleri ne diye bu önemli te’vili zikretmediler?” diyebiliriz. (Bera’atü’l- Eş’ariyyin 106. Sh.)
(Cevher İnci Altın isimli kitaptan)
Abdullah ÖZTÜRK
- Yalan ve Yılan - 11 Eylül 2024
- Firavun ile Ferdi Bey - 2 Eylül 2024
- Nâsih ve Mensuh - 29 Ağustos 2024
- Sülb ve Teraib (Tarık Suresi 7. Ayet) - 6 Ağustos 2024
- Cihat - 23 Temmuz 2024
- Tesadüf Testi - 20 Haziran 2024
- İslam’da, Kadına Şiddet Var mıdır? - 13 Haziran 2024
- İmtihanın Kodları - 28 Mayıs 2024
- Ayet Berkenar Mucizesi - 12 Mayıs 2024
- Hasetçi Adam - 20 Nisan 2024
