‘NAMAZI  İKAME  EDERLER…’

Ebu Davud 425, Ahmed 22704 nolu hadiste Ubade bin Samit’ten 

şöyle rivayet etmişlerdir:  Efendimiz(ﷺ), 

“Yüce Allah beş vakit namazı farz kılmıştır. 

Her kim güzel bir şekilde abdest alır vaktinde kılarsa, 

rükularını hakkıyla eda eder huşu içinde kılarsa 

Allah’ın onu affedeceğine dair söz verir. 

Bunu kim yapmazsa ona söz yoktur. İster affeder, ister azap eder!..” 

buyurmuştur.

“S – “ kılarlar” kelimesine bedel, itnablı “namazı ikame ederler” nin 

zikrinde ne hikmet vardır?

C – Namazda lâzım olan, 

tâdil-i erkân, müdavemet, muhafaza gibi 

“ikame”nin mânâlarını müraat etmeye işarettir!..

Arkadaş! 

Namaz, kul ile Allah arasında yüksek bir nispet 

ve ulvî bir münasebet ve nezih bir hizmettir ki, 

her ruhu celb ve cezb etmek namazın şe’nindendir… 

Namazın erkânı, 

Fütuhat-ı Mekkiye’nin şerh ettiği gibi, 

öyle esrarı hâvidir – öyle sırlar hazinesidir – ki, 

her vicdanın muhabbetini celb etmek, namazın şe’nindendir.”

(İşârâtü’l-İ’câz – Bakara,3)

Yani; 

İnsan vicdanında çekilme kabiliyeti; 

– vicdanın dört anasırından 

cüz’i ihtiyari’nin dünyalık tercihten sakınmasından, 

zihnin menfaate yorulmasından, 

kalbin masivanın ağırlığından, 

letaiflerin körelmesinden doğan atalet ve gafletten sakınıp kendini çekmesi, – 

 olduğu gibi, namazda ve içindeki rükünlerde de çekme kabiliyeti vardır.

Mesela;

Kıyam da; 

Cüz’i ihtiyari’yi heybet, tazim ve kıraatla Tevfik-i ilahiye’ye istikamete sevk etmek…  

Rüku’ da , başını eğmekle,   Sübhane Rabbiyel-Azim, 

yani, büyüklük ve azamet sadece O’na ait olan 

Rabbimi bütün noksanlardan tenzih edip yüceltirim diyerek, teslimiyete…

Secde de, 

Sübhane Rabbiye’l-Âlâ ,

Büyüklük ve Yücelik sadece O’na ait olan 

Rabbimi bütün noksanlardan tenzih edip yüceltirim diyerek huzur-u ilahiye’ye…

Tesehhüdle, ben ve biz olarak arz ve reca’ya…

Zihinin, “Cenab-ı Hakkın emirlerine ve nehiylerine 

itaat ve inkıyadı tesis ve temin etmek için, 

fikirleri Sâni-i Hakîm’e çevirerek,

Sâniin azametini zihinlerde tesbit etmekle” marifetullah’a, 

“Allah’ın emirlerini yapmaktan 

ve nehiylerinden sakınmaktan ibaret olan ibadetle, 

vicdanî ve aklî olan imanî hükümler terbiye ve takviye” edilerek,

Kalbin muhabbeettullah’a,

Rabbani letaiflerin her bir isim 

ve sıfatın zahir ve batınında yaratılma hikmeti olan, 

müşahedetullah’a çekilmesi ile…

İşte bu çekme ve çekilme olunca arada cazibe  – bir bağ – oluşuyor. 

–Ay’la dünya, dünya ile Güneş arasındaki gibi, 

hamiyetin sevgiyi çekmesi gibi –

“Namaz, kul ile Allah arasında yüksek bir nispet ve ulvî bir münasebet…”

(İşârâtü’l-İ’câz – Bakara,3) vecizesi de bunun delili…

Namaz ile insan arasında bu cazibe noktaları çoktur.

Mesela; 

İnsan Rabbi ile konuşmak ve O’na halini arz etmek ister; 

bu vicdani ve ruhi bir gereksinimdir. 

Namaz ise hali arz etmenin ve konuşmanın en mükemmel aracıdır,

bu yüzden insan ruhunda 

ve vicdanında namaza karşı bir iştiyak ve bir cezp;

yani, tercihler de; istikamet, 

zihinler de; aşk ve şevk, 

akıllarda; hayret 

ve kalplerde; muhabbet – olunma manası vardır…

“Namaz, 

Hâlık-ı Zülcelâl tarafından 

her yirmi dört saat zarfında 

tayin edilen vakitlerde manevî huzuruna yapılan bir dâvettir… 

Bu dâvetin şe’nindendir ki, 

her kalb, 

kemâl-i şevk ve iştiyakla icabet etsin 

ve mi’raçvâri olan o yüksek münâcâta mazhar olsun!..”

(İşârâtü’l-İ’câz – Bakara,3)

“Namaz, 

kalblerde azamet-i İlâhiyeyi tesbit ve idame 

ve akılları ona tevcih ettirmekle

adalet-i İlâhiyenin kanununa itaat 

ve nizam-ı Rabbânîye imtisal ettirmek için yegâne İlâhî bir vesiledir. 

Zaten insan, 

medenî olduğu cihetle, şahsî ve içtimaî hayatını kurtarmak için, 

o kanun-u İlâhîye muhtaçtır. 

O vesileye müraat etmeyen 

veya tembellikle namazı terk eden veyahut kıymetini bilmeyen, 

ne kadar cahil, ne derece hâsir, 

ne kadar zararlı olduğunu bilâhare anlar, ama iş işten geçer.”

(İşârâtü’l-İ’câz – Bakara,3)