“Rab” ismi/kavramı

Rab, “bir şeyi safhalar hâlinde kemâle erdiren”, “karşılık beklemeden terbiye eden, besleyen, büyüten,” demektir.

Terbiye, bir şeyin, bir ilk noktadan itibaren, kademeli olarak kemâle erdirilmesi ve son noktaya ulaştırılması demektir. Bütün âlemler için bu ilk nokta Nur-u Muhammedî (asv)’dir.

Âlemlerin terbiyesi denilince hatırımıza, öncelikle, sema âlemi, arz âlemi, hava âlemi, su, toprak, ziya âlemleri gelir. Bütün varlık alemleri bir ilk noktadan itibaren ayrı terbiyelerden geçmişler ve sonunda tümü bir tek şey olmuşlardır: Kâinat.

Bu haşmetli terbiyeyi, “Rabb’ün-nas” isminin tecelli ettiği insan terbiyesinde daha net olarak seyredebiliriz. İnsanın da ilk hareket noktası, rahim menziline atılan bir tohumdur. Bu tohumun safhalar hâlinde terbiyesiyle, göz, kulak, el, ayak, ağız, mide, kalp, ciğer, beyin gibi birbirinden çok farklı organlar yaratılmıştır. Büyük âlemde, güneşin, havanın, suyun terbiyeleri birbirinden farklı olduğu gibi, bu küçük âlemde de, meselâ, ciğerle midenin terbiyeleri birbirinden ayrıdır. Bu farklı terbiyelerle, bir tek varlık ortaya konulmuştur: İnsan

Kainattaki herbir sistem, arş, kürsi, levh-i mahfuz, alem-i misal farklı terbiyelerden geçtikleri gibi, yer yüzündeki her hayvan ve bir bitki türü de ayrı terbiyelerden geçerek mevcut hallerini almışlardır. Yine, her bir elementin, her bir ışının terbiyesi de diğerinden farklıdır.

Göremediğimiz melekler aleminde de Rab isminin tecellileri farklılık göstermektedir. Cebrail (a.s) ile Azrail’in (as) yine farklı terbiyelerden geçmiş olacakları açıktır. Nur Külliyatı’nda “bir yağmur damlasına müekkel olan meleğin Arşa müekkel melek cinsinden olamayacağı” nazara verilmekle, melekler alemindeki terbiye fiillerinin her cins melek için başka olacağına dikkat çekilmektedir.

Sorularla Risale