Geçende bir Nur grubunun “mütelaalı ders” namı verilen sohbetinde bulundum. Umumi hatlarıyla faydalı gördüğüm çalışma, metin tahlili ve “Usul’id-Din” kaideleri çerçevesinde, bütün mahallerde yaygınlaştırılmalı. Mâlum: Eğer Risale-i Nur “usul” dairesinde anlaşılmazsa yanlış yaşanılır, hizmetin “tarz-ı telakkisi” tam kavranılmadığından da kimi ekstrem hiziplere yol açabilir.
Metin tahlilinin anahtar kelimesi “bütünlük”, yani külliyattır. “Külliyat” mefhumunu, kırmızı kapakların üzerindeki “külliyat” namı ile karıştırmamak gerekir ama. Ele alınan, anlaşılmaya çalışılan, izahına yeltenilen risalenin bütünlüğünden bahsediyoruz. Eğer bir ifâde veya cümle (vecize), içinde bulunduğu metnin bütününden koparılarak izaha kalkılırsa, tam yanlış bir mâna çıkar demiyorum ama çok eksik bir mânaya varılmış olur!
İşin bir de şu handikabı var. Eğer bir ifâde risale bütünlüğünden koparılırsa, o paragrafı izah eden kişi indî fikirleriyle – farz-ı muhal- kendisini dinleyen grubu yönlendirmek istediği düşünceye iteleyebilmek için Üstad Bediüzzaman’ı “istimal” etme gibi bir vebalin altına da girer. Belki de bilmeden, şuuruna bile varmadan…
Üstad’ımızın tasnifiyle bu asırdaki Usuliddin şu sıralama ile ele alınmalı:
1- Kur’an
2- Sünnet
3- Risale-i Nur (Şualar)
Sünnet âlimlerinin daha umumi tasnifi ise mâlum:
“1-Kur’an
2- Sünnet
3- İcma’-ı Ümmet
4- Kıyas-ı Fukaha” (Ehl-i Sünnet İtikadı, Ahmed Ziyaeddin Gümüşhanevi)
Demek ki Risale-i Nur, bu asırda hem İcma’ı Ümmet’e dayanılarak telif edilmiş, hem de kıyas-ı fukaha rolünü üstlenmiş bir “eser”. Anlaşılması için, 25. Söz’de Kur’an-ı Kerim Âyâtı’nın idrâki için lüzumlu hususların Risale-i Nur için geçerli olmadığını ya açıkça ya da zımnen savunmak -söylemeyim, arif olan anlar- oldukça veballi bir hâl olur!
Kur’an-ı Kerim’i tefsir için hangi soruları sormak gerekiyordu?
“1- Kim söylemiş?
2-Kime söylemiş?
3- Hangi makamda söylenmiş?
4- Ne maksatla söylenmiş.”
Bunların bir kısmına “lisan-ı Şeriat’ta” nüzul-ü sebeb dendiğini biliyoruz. Şu itikad esasını atlamamak lazım ama; “Bir ayetin nüzul sebebinin hususi olması, hükmünün umumi olmasına mani değildir.” Dikkat edelim ki “ayet” deniyor, “tefsir” değil…
Dikkat edilmesi gereken bir husus da şu olmalı. Üstad Hazretleri Risale altlarına yapılan lügat çalışmasına:
“Risale-i Nur okuyan biri lügat karıştırmasını da bilmeli, sa’yetmeli…”
Buyurarak mâni olduğu gibi, imlâyı düzeltiyorum diye yapılan noktalama değişikliğiyle, herhangi bir noktalamanın kaldırılmasına da izin vermiyor. O hâlde bir cümlede kullandığı bir kelimenin atlanması veya ehemmiyet verilmemesi, o risale “metninin” tam anlaşılmamasını, hatta bazen tam ters bir mâna neticesine varılmasına yol açabiliyor!
Demek ki risale, telif edildiği şart ve sebepler düşünülmeden anlaşılamaz, hele “Usulid-Din”den tecrit edilerek anlaşılırsa, sünnet itikadından apayrı neticelere varılır ki o zaman ilim ehli “dindar kuvvetler”le el ele vererek, “Bolşeviklik” ve “bir nevi Bolşevizm” olan zihniyetlerle mücadele mümkün olmaz. Tefekküri bahisler müstesna elbet!
- Cemaat Değil Cemaattan Yana Olmak - 19 Eylül 2024
- Müzeden Ayasofya-yı Kebir’e… - 12 Eylül 2024
- Romancı Olmak – Olmamak – Olamamak - 25 Ağustos 2024
- Vâizler Neden “Etkisiz Eleman”? - 22 Ağustos 2024
- Nur Üstad ve Abdülhamid Meselesi - 11 Ağustos 2024
- Bahardan Sonra Yaz (Öykü) - 5 Ağustos 2024
- Sahabe Bir Sıfat; Hataları İse Ferdidir. - 4 Ağustos 2024
- İsmail Tohumu Fidana, Ardından Ağaca Duracaktır. - 31 Temmuz 2024
- Bazı Dikkatler-2 - 30 Temmuz 2024
- Adem-i Îtimat Meselesi - 29 Temmuz 2024