KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Dede Korkut Hikayelerinden Begil Oğlu Emren’in Destanı
Bayındır Han yine iç Oğuz dış Oğuz beyleri ile toplanır. Gürcistan’dan dokuz tümen haraç gelir, bir at, bir kılıç bir çomak getirirler. Bayındır Han çok müteessir oldu. Dede Korkut “Hânım niye müteessirsin” diye sordu. Nasıl etkilenmeyeyim her yıl altın akçe gelirdi, yiğide beye verirdik, hatırları hoş olurdu. Şimdi bunu kime verelim ki hatırı hoş olsun” dedi. Dede Korkut “Hânım bunun üçünü de bir yiğide verelim, Oğuz iline karakol olsun, dedi. Sağa sola baktılar Begil denilen yiğite, Begil razı oldu. Kalktı yeri öptü. Dedem Korkut himmet kılıcını beline bağladı. Çomağı omuzuna koydu, yayı koluna geçirdi.
Begil hazırlık yaptı, donandı. Oğuz’dan göç eyledi, Berde’ye Gence’ye varıp vatan tuttu. Gürcistan ağzına kondu, karakolluk eyledi, yabancı, kâfir gelse başını Oğuz’a armağan gönderirdi. Yılda bir kez Bayındır Han’ın divanına varırdı.
Bayındır Han’ın bir sözü ağırına gider, bahşişini önüne döker. Yiğitlerini aldı evine geldi. Oğullarına ve eşine küstü konuşmadı. Eşinin tuhaflığı sorgulaması üzerine “hanımızın nazarını bizden dönmüş gördüm” der. Asi olmaya karar vermiştir. Hatun onu ikaz eder. ”Yiğidim bey yiğidim, padişahlar Tanrı’nın gölgesidir, padişahına asi olanın işi rast gelmez. Ava git gönlün açılsın” der. Begil baktı hatun kişinin aklı sözü iyidir. Kalktı ava gitti, bir boğanın boynuna yay kirişini attı, boğa kendini yüksek yerden attı, Begil arkasından düştü, sağ oyluğu kayaya çarptı kırıldı.
Oğlancığı Emren babasına karşı geldi, “At üzerinden beni tut döşeğe çıkar” dedi. Bey o gün divana çıkmadı. Eşine “güzelim attan düştüm ayağım kırıldı” der. Hizmetçiye söyledirken obaya yayıldı. Casuslar Tekür’un kulağınla kadar durumu götürdüler.
Begil oğluna durumu anlatır, Bayındır Han’a gitmesini salık verir.
Çapraz yatan Ala Dağı geceleyin aş
Ak alınlı Bayındır Han’ın divanına geceleyin var
Ağız dilden Bayındıra selam ver
Beyler beyi olan Kazan’ın elini öp
Ak sakallı babam darda de
Elbette elbette Kazan Bey bana yetişsin dedi, de
Gelmez isen memleket bozulup harap olur
Kazım gelinim esir gitti belli bil, dedi.
Oğlan aynı fikirde değildir
Babasından ister
Ak alınlı Bayındırın divanına varmam yok
Kazan kimdir benim onun elini öpmem yok
Altındaki al aygırı bana ver
Kan terletip koşturayım senin için
Yapısı sağlam demir giyimini bana ver
Göğsünden er mızraklıyayım senin için
Ak tüylü delici okumu bana ver
Erden ere geçireyim senin için
Ela gözlü üç yüz yiğidini bana ver arkadaşlığa
Muhammed dini yoluna savaşayım senin için, dedi
Oğlan donatılır, Tekür “At giyim kuşam ve miğfer Begil’in, Begil içinde değil” dedi. Yüz kafir oğlanın üzerine yürür. Kafirler konuştular Emre’yi küçümsediler, aşağıladılar.
Tekür oğlanın üzerine yürüdü, oğlanı yenemedi, birbirlerini yenemediler. Kafirin gücü ziyade, oğlan Allah u taalaya yalvardı.
Yücelerden yücesin yüce Tanrı
Kimse bilmez nicesin güzel Tanrı
Sen Âdem’e taç giydirdin
Şeytana lanet kıldın
Bir suçtan ötürü dergâhından sürdün
İbrahimi tutturdun
Hanım deriye sardın
Kaldırıp ateşe attırdın
Ateşi gülistan kıldın
Birliğine sığındım
Aziz Allah hocam bana meded, dedi,
Kafir “oğlan yenildinse Tanrına mı yalvarıyorsun, senin bir Tanrın var ise benim yetmiş iki puthanem var, oğlan “Yâ âsi melun, sen putlarına yalvarıyorsun ben âlemleri yoktan var eden Allah’ıma sığındım” dedi.
Hak Teala Cebrail’e buyurdu ki “Yâ Cebrail var şu kuluma kırk er kadar kuvvet verdim” dedi. Oğlan kafiri kaldırdı yere vurdu. Burdundan kanı düdük gibi fışkırdı. Sıçrayıp şahin gibi kafirin boğazını eline aldı. Kafir der, “yiğit aman, sizin dine ne derler, dinine girdim” dedi. Parmak kaldırıp şehadet getirip Müslüman oldu. Geri kalan kafirler bilip meydanı bırakıp kaçtı.
Oğlan babasına müjde gönderdi, hasmımı yendim, dedi. Baba oğluna yaylak, tavla, şölenlik, al duvaklı gelin aldı, Bayındır Han’a hisse çıkardı. Oğlunu aldı Bayındır Han’ın divanına vardı, el öptü.
Dedim Korkut Oğuznameyi düzdü, dua etti.
Yerli kara dağların yıkılmasın
Gölgeli koca ağacın kesilmesin
Allah’ın verdiği ümidin kesilmesin
Günahınızı adı güzel Muhammed’e bağışlasın hanım Hey !..196
Begil Oğlu Emre epizodunda Bahadır Han’a karşı çıkan Begil cezalandıran yapı ile yaptığının yerinde olmadığı ona gösterilir. Türkü Oğuz arasında müslümanlıkta geçerli bir durum olan ululemre itaat gereklidir. Eşi ona hatırlatır “Yiğidim Bey yiğidim, Padişahlar Tanrı’nın gölgesidir. Padişahına âsi olanın işi rast gelmez.” Begil baktı hatun kişinin aklı, sözü iyidir. Cins atını çektirip bindi, ava gitti. Avda bir boğayı boğazlayayım derken atın gemini yenemez ve uçuruma uçar, sağ oyluğu kayaya dokunur kırılır. “işte onun niyetinin bozulması ile işi aksi gider, Tekur onun sakatlandığını duyunca saldırmak ister, oğlu Emre babasının maküs talihini cesareti ve Allah’a sığınmasıyla yener. Düşmanlar insanların zayfıladığını görünce saldırır.
Bölümin üç kişisi vardır, Begil, Eşi ve oğul Emre’dir. Begil’in oğlu ve hanımı tam karakterdirler, doğru sözlü , yanlışa taraftar olmazlar. Emre bahadır bir tiptir, babasını Tekür’ün saldırısından kurtarır, özellikle dua bahis içinde vaka örgösünün önemli temasıdır. Özellikle Tekür karşısında yenilmek üzereyken yaptığı dua ile Allah’ın yardımına kavuşur, Allah Cebrail vasıtasıyla kırk er kadar kadar güç verir Emren’e o da galip gelir, babasının haysiyetini korur.
Bir değişik vaka da Tekür’ün Emre’nin galibiyeti karşısında müslüman olmasıdır.
- On Dokuzuncu Söz Üzerine - 26 Eylül 2023
- Bir Gece Şiiri - 22 Eylül 2023
- Bülbül Şiiri / Mehmet Akif ERSOY - 11 Eylül 2023
- Hizmet Rehberinden – 2 - 3 Eylül 2023
- Malazgirt Savaşı ve Türk – Kürt Kardeşliği - 26 Ağustos 2023
- Hizmet Rehberinden - 24 Ağustos 2023
- Hikmet-i Amme, Umumî Hikmet - 17 Ağustos 2023
- Güzellik ve Peygamber - 13 Ağustos 2023
- Güzel ve Estetik Yorumlar - 11 Ağustos 2023
- Bakmak, Görmek ve Göstermek - 9 Ağustos 2023
