Roman Olarak Dede Korkut‘tan Segrek‘in Destanı

Faydalı ise lütfen bağlantıyı paylaşınız, tavsiye ediniz. Kaynaksız kopyalamanıza rızamız yoktur.

Oğuz’dan Uşun Koca’nın iki oğlu vardır, büyüğünün adı Egrek; cesur, deli ve güzel bir yiğitti. Bayındır Han’ın sohbetine ne zaman isterse gelir, beyleri çiğner önde oturur. Bir gün ona Ters Uzanmış isimli yiğit karşı çıkar, böyle davranması için bir kahramanlık yapüması gerektiğini hatırlatır. Egrek bu söz üzerine Şirögüven kenarından Gökçe Deniz’e kadar memleketleri yağmalar. Alınca Kalesinde bir koruda bir süre yediler içtiler, Kara Tekür’ün adamları gelip saldırdılar, arkadaşlarını öldürdüler, götürüp Alınca Kalesi zindanına attılar Egrek’i.

Haber Oğuz’a gitti Uşun Koca, oğlanın anası ağlaştılar. Segrek, iki çocuğun kavgasına şahit olur, onlar da kardeşinin Alınca Kalesi’nde esir olduğunu, onu kurtarması gerektiğini söylerler. Gider annesine çıkışır Segrek. Anne gidip kardeşini kurtarmasını ister, baba ise haberin doğru olmadığını söyler. Anne, baba oğlanı durdurmak için yavuklusu ile gerdeğe koyarlar, oğlan bu teklife karşı çıkar, kardeşini bulmadıktan sonra kendini bir zevkle avutmayacağını belirtir, oğlan kıza üç yıla kadar beklemesini, gelmezse başkasına varmasını söyler, kız ise yıllarca bekleyeceğine, bir erkek sineği dahi üstüne kondurmayacağına dair söz verir. Oğlan “ağabeyimin başına and içmişim dönmem” der. Gece gündüz yol kateder, Dereşam’ın kenarından geçer, kardeşinin tutulduğu koruya gelir. Tekür’ün adamları saldırır. Segrek adı güzel Muhammed’e salavat getirir altmış kafiri alteder, Tekür üç yüz adamla gitmelerini söyler, fakat gitmezler. Kafirler Egrek’e gelirler onun Sekrek’i durdurmasını isterler. Egrek at sürüp gelir, yiğide şiirle seslenir, iki kardeş birbirini tanır ve birlikte kara elbiseli kafire at sürerler, “kaleyi yıktılar, kafiri bastılar.” Oğuz’a müjde gider, kurbanlar kesilir, kucaklaşırlar, Dedem Korkut gelir destan söyler, deyiş der.

Evvel ahir uzun yaşın ucu ölüm

Ölüm vakti geldiğinde arı imandan ayırmasın

Günahınızı Muhammed Mustafa’nın yüzü suyuna bağışlasın

Amin diyenler Tanrı’nın yüzünü görsün hanım hey…

Bu epizot da bir kahramanlık hikayesi, destanıdır. Dostluk, fedakarlık, kendini sorumlu hissetmek üzerine kurulmuştur.

Şahıslar

Hikayelerde babalar hakîmane roller icra ederler, burada Uşun Koca o misyona sahiptir. İki oğlu vardır. Büyük oğlunun adı Egrek, diğeri de Segrek’tir. Baba oğlunun esir kardeşini kurtarmak için çabalamasına karşı çıkar. Çünkü o işi yapamayacağını düşünür. “Yanlış haberdir oğul, kaçar giden senin ağabeyin değil başkasıdır. Ak sakallı ben babanı ağlatma, ihtiyarcık olmuş ananı sızlatma.” Baba–ana birlikte oğullarını vazgeçirmek isterler. Segrek kardeşini kurtarınca babasına müjde gider. “Müjde gözün aydın, oğulların ikisi beraber sağ esen geldi”

Egrek, büyük oğuldur, cesur, deli, güzel yiğittir. Bayındır Han’ın sohbetine ne zaman isterse gelir, en önde oturur. Ancak biri karşı çıkar önde oturmak için baş kesip kan dökmek gerektiığini söyler. Egrek kardeşini kurtarmak için hareket eder. Alınca kalesine gelir, altı yüz kafir saldırır. Egreği tuttular, kalenin zindanına attılar. Sergek ile baş edemeyen kafirler, esir olan kardeşini ona karşı verirler, ama iki kardeş birbirini tanır, kucaklaşır, tanışırlar. Mutlu olarak hikayeyi bitirirler.

Segrek’in kardeşinin esir olduğundan haberi yoktur, iki çocuğun ihtarı ile hazırlanır, baba ve annesinin ikazların aldırmaz. Evlilik hazırlığına da iltifat etmez. Sonunda Segrek’in iradesi ve inadı kazanır o kardeşini aramaya çıkar. Uyumak hep felaket getirir Oğuz’da, Segrek uyur, aygırı onu uyarır. Altmış kişi saldırır, Adı güzel Muhammed’e salavat getirir galip gelir, bu sefer Tekür üçyüz olun gidin der. Fakat gidemezler, korkarlar. Nihayet esir Egrek’i öne sürerler. Fakat faydasız iki kardeş birbirini tanır, babaları da onları kutsar birlikte mutlu olurlar. Segrek iradeli ve kahraman bir kişiliktir, hem kendi hem de ailesinin itibarını korur.

Diğer şahısar; Ters Uzanmış, bu şahıs Egrek’e sorumlulukları hatırlatır, hakramanlık yapmasını salık verir. Segrek’in yavuklusu da bir kişidir, kahramanı durdurmak için kulanılır ama başaramaz. Kız da kahramandır, Segrek üç yıl bekleyebileceğini söylerken Kız ise her daim bekleyecek ve erkek sineği dahi üstüne kondurmayacağını söyler. Kadınlar: Dede Korkut hikayelerinde önemli rollere sahiptirler.Daha diğergamdırlar.

Olay örgüsü, Büyük oğul Egrek’in kimseyi hesaba katmayan yaratılışdan dolayı gıpta eden biri tarafından hırsı harekete geçirilir, kahramanlık yapayım derken esir düşer, ikinci vaka halkası kardeşini aramaya çıkan Segrek’in hikayesidir, vaka örgüsünü şiirli atışmalar ve konuşmalar büyük ölçüde olujşturur. Üçüncü örgü ise iki kardeşin karşılaşmasıdır, kötü organize edlmiş fakat iyi sonuç vermiş bir vaka halkasıdır, son kısım Dede Korkut’un duasıdır, hikayelerin en kısa duasıdır.