Sabah Adabı

Sabah ezanı okunmadan kalkmakta bir müslüman için büyük faydalar vardır. Zira hadiste; “Sabah vakti kalkmadan uyumak rızka mani olur.” buyurulmuştur. 

İbn-i Abbas oğluna; “Sabah uykusu, kişiyi mekruh şeylere, tenbelliğe, güçsüzlüğe ve ihtiyacını karşılayamayacak şekilde unutkanlığa iter.” demiştir. 

Kişi Allah sevgisiyle ve zikriyle meşgul olarak uyuduysa uyandığında da hemen Allah’ı hatırlar. Kendisinin üzerinde bulunan o zikir hali o gün o kişiden uzaklaşmaz. Allah sevgisinden başka bir sevgi kalbine girmez. 
Sanki hesap vermek için kabirden kalkıyormuş gibi düşünerek uyanır ve Allah’ı hamd ile zikrettikten sonra şu duayı okur: “Allah’ım! Rahmetinle, bugünün ilkini bize salah, ortasını felah, sonunu da başarı kıl, ya erhamer rahımin!” 
Hemen abdest alarak namaz kılar ki bütün günü haz içinde geçsin. Böylece haramlardan, günahlardan kaçınır ve inşaallah akşamada hayırlı amellerle ulaşarak müttakilerden olur. 

İnsanlar üç zümre olarak sabaha çıkarlar: 

1- Mal peşinde koşmak üzere, 
2- Günah peşinde koşmak üzere, 
3- Hak yol peşinde koşmak üzere. 
“Mal peşinde koşmak üzere sabaha çıkan kimse, ne kadar çok kazanırsa kazansın, Allah’ın kendisine yazdığı rızıktan fazlasını yiyemez. Günah peşinde koşmak için sabaha çıkan kimse zillete uğrar. Hak yol peşinde koşmak için sabaha çıkan kimseye Allah hem rızık ve hem de hak yol ihsan eder.” 

Hikmet ehli bir zat’a göre; “Sabah çıkan herkese şu iki şey gereklidir: 

a) Güven: Kişinin Allah’ın üstlenmiş olduğu rızkından yana emin olmasıdır. 
b) Endişe: Allah’ın emirlerini yerine getirip getiremeyeceğinden yana tereddüt ve korku içinde olmasıdır. Eğer insan bu iki duyguya sahipse; Allah ona şu iki şeyi lutfeder: 

1) Kanaat etmek, 
2) İbadetten haz duymak. 

Yine ehl-i hikmetten bir zat: “İnsan sabaha erince şu dört şeye niyet etmelidir; ki salihlerden ola;

İbrahim b. Edhem (K.S.) diyor ki:

Mücahid diyor ki: 

– Abdullah b. Ömer bir gün bana dedi ki; “Ya Mücahid, sabaha erince akşamı ve akşama erince sabahı düşünme. Ölmeden önce hayatından ve hastalanmadan önce sağlığından ilerisi için hazırlık yap. Çünkü yarın ne olacağını bilemezsin.” 

Hz. İsa (A.S.) nasıl sabahladığını soranlara şu cevabı vermiştir: 

“İstediğimi gerçekleştiremez ve korktuğumu başımdan savamaz bir acizlik içinde, işlediğim amellerin esiri olarak sabaha çıktım. Bütün hayırlar başkasının elindedir ve benden fakiri de yoktur.” 

Rebi b. Haysem nasıl sabahladığını soranlara şöyle cevap verirdi : 

“Zayıf, günahkar, rızıklarımızı yiyerek hayat süremizin dolmasını bekleyen kimseler olarak sabaha çıktık.” 

Amir b. Kays, (R.A.) nasıl sabaha çıktığını soranlara şu cevabı verdi :

“Bir yandan nefsimi ağır bir günah yükü altına sokarken Allah tarafından da ağır bir nimet yükü altında sabaha çıktım. Bu durumda işlediğim ibadetlerim günahlarımı silmeye mi harcanacak, yoksa Allah’ın nimetlerine karşı şükür mü olacak, bilmiyorum.“