Şiirde Atmosfer. Ve Akif
Atmosfer bir ruh halinin bir görüntünün bir tarihiolayın bir tabiat levhasının gerek maddi ve gerek manevi iklimini hissetmek ve yaşamak ve yaşatacak geniş bir gözlem ve izlemenin tesiriyle çok boyutlu bir ruh halidir. Görüntünün yarı fiziki yarı metaizik duyu ile izlenmesidir.
Bir Gece
Ondört asır evvel, yine bir böyle geceydi,
Kumdan, ayın ondördü, bir öksüz çıkıverdi!
Lâkin o ne hüsrandı ki: Hissetmedi gözler;
Kaç bin senedir, halbuki, bekleşmedelerdi!
Nerden görecekler? Göremezlerdi tabî’î:
Bir kere, zuhûr ettiği çöl en sapa yerdi;
Bir kere de, ma’mure-i dünyâ, o zamanlar,
Buhranlar içindeydi, bugünden de beterdi.
Sırtlanları geçmişti beşer yırtıcılıkta;
Dişsiz mi bir insan, onu kardeşleri yerdi!
Fevzâ bütün âfâkını sarmıştı zemînin
Salgındı, bugün Şark’ı yıkan, tefrika derdi.
Derken, büyümüş, kırkına gelmişti ki öksüz,
Başlarda gezen kanlı ayaklar suya erdi!
Bir nefhada kurtardı insanlığı o ma’sum,
Bir hamlede kayserleri, kisrâları serdi!
Aczin ki, ezilmekti bütün hakkı, dirildi;
Zulmün ki, zevâl akılına gelmezdi, geberdi!
Âlemlere, rahmetti, evet, Şer’-i mübîni,
Şehbâlini adl isteyenin yurduna gerdi.
Dünya neye sâhipse, onun vergisidir hep;
Medyûn ona cem’iyyeti, medyûn ona ferdi.
Medyûndur o ma’sûma bütün bir beşeriyyet…
Yâ Rab, bizi mahşerde bu ikrâr ile haşret.
Mehmet Akif Ersoy
Akif şiirinde kısa bir metinde veciz bir şekilde Efendimizin bütün hayatını duygusal olduğu kadar derinlikli bir atmosfer ile anlatır:
- Kum ve gece kelimelerinden ortaya koyduğu tarihi tabloyu anlatırken koca bir çağın atmosferini verir, ayın on dördü başlı başına bir atmosferdir. Ritmik anlatımların soğukluğu yok bizi bir anda en sıcak şekilde atmosfere daldırır.
- Fatih Camii şiirinde caminin portresini çizerken Allah ile mabedin varlığı arasında kurduğu ilişki atmosferik bir anlatımdır. Veciz olmakla birlikte seçilen kelimeler ile peygamberimizin hayatını davasını tarihi atmosfer olarak yansıtmıştır.
- İki yerde masum cümlesini kullanmıştır bir yerde bir yerde öksüz kelimesini bu iki kelime tam bir atmosferdir. Güç değil güç masumiyette ve öksüzlüktedir. anlatımda bunların yerli yerine konması bir de dinin nasıl bir sabavet ve ruhanilikte beşeri yola getirdiğini anlatır. Türk edebiyatının en veciz ve muhassal şiiridir.
- On Dokuzuncu Söz Üzerine - 26 Eylül 2023
- Bir Gece Şiiri - 22 Eylül 2023
- Bülbül Şiiri / Mehmet Akif ERSOY - 11 Eylül 2023
- Hizmet Rehberinden – 2 - 3 Eylül 2023
- Malazgirt Savaşı ve Türk – Kürt Kardeşliği - 26 Ağustos 2023
- Hizmet Rehberinden - 24 Ağustos 2023
- Hikmet-i Amme, Umumî Hikmet - 17 Ağustos 2023
- Güzellik ve Peygamber - 13 Ağustos 2023
- Güzel ve Estetik Yorumlar - 11 Ağustos 2023
- Bakmak, Görmek ve Göstermek - 9 Ağustos 2023