KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Birinci Dünya Savaşı yıllarında askere alınan Taşköprülü Mehmed isminde bir yedek subayın günlüğü, onun gözünden savaş yılları, yaşadıkları ve gözlemleri…
Eseri, Harp tarihi ve edebiyatının günlük/anı türünün güzel bir örneği…
Kimdir Mehmed? Bir asır önce içimizden birisi.
Kastamonu Taşköprülü, bir asır önce gençliği harp dönemine gelen ihtiyat zabitlerinden birisi.
Eserin değeri ve önemi bakımından şahit olduklarını ve düşüncelerini kaleme alan yazarına Allah’tan rahmet diliyorum. Türk harp tarihine, askerî anı edebiyatına büyük bir hizmette bulunmuş oldu.
Eserin bu güne gelmesinde onu saklayıp koruyanlar başta olmak üzere 100 yıl sonra bizlerle, okuyucularla buluşturan yazarlarını da kutluyorum.
Çalışma “İş Bankası Kültür Yayınları” arasında “Irak Cephesi’nden Burma’ya Savaşın ve Esaretin Günlüğü Taşköprülü Mehmed Efendi” adıyla Mayıs 2015’te İstanbul’da yayınlanmış. Eseri iki değerli akademisyen Doç. Dr. Mesut Uyar ve Doç. Dr. Ahmet Özcan yayına hazırlamışlar. Sayın Özcan 3 Temmuz’da Çankırı Karatekin Üniversite Edebiyat Fakültesi’nde bu değerli çalışmayı takdim etti. Hemen o gece okudum.
Eseri hazırlayanlar, eserin başında “Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Ordusu’nda İhtiyat Zabitliği” başlığı altında uzun bir giriş yazmış, doyurucu bilgiler vermişler. Bu bilgiler okuyucuda ilgi uyandırıyor, günlüğü okurken kişiyi donanımlı ve hazır hissettiriyor.
Taşköprülü Mehmed günlüğünü 4 Ağustos 1914 Seferberlik ilanı ile başlatıyor ve Burma’da esaretin üçüncü ayında 22 Haziran 1916 tarihine kadar geçen olayları konu ediyor. Günlük şu cümlelerle başlıyor:
“12 Ağustos 1914’te Taşköprü Ahz-ı Asker Dairesi’ne davet edildim ve sonradan tatbik mevkiine konulan Ahz-ı Asker Kanunu’nun doksan üçüncü maddesi gereğince asker edildim. Sekiz gün sonra altı arkadaşımla beraber Kastamonu’ya sevk edildik. İki gün kadar Kastamonu’da kaldım. Muayenemiz yapıldı. Müsellah ayrıldım. Kastamonu’dan İnebolu yoluyla hareket ettik. İnebolu’da yirmi dört saat kadar kaldım. Burada bulunduğum yirmi dört saatin büyük bir kısmını memuriyet yerim olan Abana’da geçirdim. Daha sonra, İnebolu’ya gelen Acem bandıralı bir vapura bindirildik. Kırk sekiz saat sonra İstanbul’a gelebildik…”
Günlükte uzun harp dönemi boyunca Taşköprülü Mehmed safahatı hakkında bilgiler veriyor. Önce İstanbul İhtiyat Zabit Talimgâhı Pangaltı Kışlası’na kayır yaptırır. Oradan Topçu sınıfına seçilerek sırayla Halıcıoğlu Kışlası ve Sarıyer-Bahçeköy İbrahim Paşa Çiftliği’nde Süvari Tugayı Topçu Taburu’nda eğitimini tamamlayıp 18 Mart 1915’te Irak ve Havalisi Umum Kumandanlığı emrine atanır.
Taşköprülü Mehmed, Halep, Bağdat, Şatra, Kutülamare’ye varışını, Fileyfiye Bölgesi, Kutülamare’yi terk edişini, Selmanıpâk’a varış ve muharebeler, orada yaralanması, hastaneye sevki, 35. Tümen’in Şeyh Said bölgesine görevlendirilmesi ile hastaneden ayrılıp birliğine katılmasını, Şeyh Said Muharebesine katılmasını, Vadi-i Kelal Muharebesi, Birinci Felâhiye Muharebesi, burada başından yaralanması, Menzil Hastanesi’ne sevki, Bağdat’a dönüşü tekrar Kutülamare’ye gelmesi, Beyt-i İsa Bölgesinde görevlendirilmesi, Beyt-i İsa Muharebesinde Gurka Taburu askerleri tarafından ele geçirilerek esir edilmesini anlatıyor.
Daha sonra esaret hayatı. Önce Basra’ya oradan gemiyle Bombay’a götürülmesi. Bombay’dan trenle Kalküta’ya ve oradan gemiyle Burma’nın bir eyaleti olan Rangoon’da esir kampına götürülmesi… Bu kampa üç ayda ancak ulaşabilmiş. Günlük burada, Rangoon’a ulaşınca son buluyor.
Eseri ilim dünyasına, okuyucuya kavuşturan bilim insanlarını tekrar kutluyorum. Okunması tavsiye ve temennisiyle.
Yeni Kastamonu
- Mehmet Nuri BİNGÖL”ün Edebî Yolculuğu - 30 Ağustos 2024
- Risale-i Nur’da ve Hatıralarda Kurban Bayramı - 15 Haziran 2024
- Ramazan’dan Sonra - 24 Nisan 2024
- Ramazan Bayramı ve Peygamber Efendimizin Bayramı - 9 Nisan 2024
- Kadir Gecesi ile İlgili Yazılar - 5 Nisan 2024
- Saatler ve Manzaralar / Yahya Kemal BEYATLI - 30 Mart 2024
- Peygamberimizin (asm) İtikâfı - 29 Mart 2024
- Aydınların Dilinden Bediüzzaman Said Nursî / Vefatının 64. Sene-i Devriyesi Hatırasına (video).. - 25 Mart 2024
- Sükûtun Zarâfeti / İmam Süyutî - 23 Mart 2024
- “Oruç, Bıçağa Gerek Duyulmayan Bir Ameliyattır.” - 20 Mart 2024
