KASTAMONUR.COM Sırlar ve Nurlar Şehrinden
Mer’aşî Abdurrahman Paşa Cami Vakfiyesi….
Meraşi Abdurrahman Paşa Camii Osmanlı’nın Tosya topraklarına vurduğu mühürdür. Sanatlı ve heybetli duruşuyla insanı cezbeder. Cami, 1584 tarihinde Abdurrahman Paşa’nın emri, hayrı ve gayretleriyle, Mimar Sinan’ın çıraklarının da emekleriyle yapılmıştır. Osmanlı döneminde Tosya’da adeta dini bir merkez statüsündedir bu güzide eser… Çevresinde saptayabildiğim üç medrese mevcutken zamana ve afetlere yenik düşerek günümüze ulaşamamışlardır. Yine “İfta” makamı yani fetva makamı bu caminin avlusunda küçük bir hücre de (oda) bulunur. İftâ makamına ait hücre 1943 depreminden sonra tek kalan hücredir. Bugün ki merdivenden çıkılan yerin üst noktasında bulunurmuş. (Elimde resmi mevcut.) Fakat şimdi yok! Yine Caminin etrafında fazlaca hücre olduğu bilinmekte. Onlarda 1943 depremine yenik düşmüşler. Gelelim bu güzide eserin Vakfiyesine…
578 numaralı, Anadolu Vakfiyesi adlı defterin 167’nci sahife ve 41’inci sırasında kayıtlı Abdurrahman Paşa’nın 982 tarihli Arapça vakfiyesinden, hangi görevliye ücret olarak ne verileceği, görevli özellikleri, medrese, dua vs. gibi bilgilere ulaşılmaktadır. Ayrıca Abdurrahman Paşa’nın, caminin bitişini göremeden vefat ettiği, oğlu Mehmet Efendi’nin uğraşlarıyla bitirildiği anlaşılıyor.
Abdurrahman Paşa bu camiyi yaşatmak için birçok varlığını buraya vakfetmiştir. İstanbul’da evler, Kalecik’te dükkanlar vs. Bugün bunların cami ile alakası kesilmiştir. Bunu belki geri getiremeyiz fakat en azından vakfiyedeki şu ifadeyi yerine getirelim;
“… Mevlana Sultan A’zama ve vâkıfı merhume ve sâir müslime nusret ve hayır dua edecek bir duahan…”
Bunun bir örneği Kastamonu Nasrullah Camii’nde yapılmaktadır. Namaz arasında camiyi yaptırana vs. hayır duası yapılır. Tosya Meraşi Abdurrahman Paşa Camii’nde de vakfiyesindeki ibare üzerine yukarıdaki yazı ölçütünde namaz aralarında dua edilmelidir.
Bu üzerimize vebaldir…
Tosya Müftülüğüne duyurulur.
Unutulan Gelenek “TOYGA”
Vakti zamanında Tosya’da esnafça ilkbaharda kır gezintileri yapılır, bunun adına da “Toygaya gitme” denirmiş. Bu kır gezintisinde ikram etmek için Tosya’ya has “Toyga” çorbası ikram edilirmiş.
Tosya hakkında ilk etkili araştırmaların mimarı Hüseyin Sıtkı KÖKER, Tosya’ya has özelliklerde olan Toyga Çorbası hakkında şunları söylemektedir;
“Pişmiş beyaz et, yahud kuzu veya koyun etinin yağsız yerleri tel tel oluncaya kadar didilir. Ayni etin suyu içinde tuz, yıkanmış pirinç, bol nane, az sulandırılmış tam yağlı torba yoğurdu konulur ve tenceresi kuvvetli ateş üzerinde karıştıra karıştıra helmeleşinceye kadar kaynatılır. (Bu hale gelmeden karıştırma terk edilirse yoğurt kesilir!) taslara bölünür. Her bir tastakine kızartılmış tereyağı veya sade yağ dökülür. Bu çorba “Ahilikte “Cifne” denilen sofranın Tosya an’anesinde ilk kır ve bahar yemeğidir. Çok temiz, lezzetli iştah açıcı olur, yemesine doyum olmaz. Hiçbir yerde bu çorbayı böyle bilmezler”
Toyga gezilerinde ayrıca musiki, güreş, oyunlar ve av, bilmece gibi eğlenceler düzenlenmiştir.
Tosyalı yemek uzmanlarına duyurulur…
tosyalider.net
- Tosya Şeyh Abdülmecid Efendi Türbesi haziresinde bulunan bir hatun mezarı - 19 Ocak 2021
- Tosya Pirinci 1929 Tarihinde Anadolu’nun En İyisi Seçildi - 18 Haziran 2019
- Bir Zamanlar “Kastamonu’da Bayram” - 6 Haziran 2019
- Tosya’da Yetim Bırakılan Vakfiye ve Unutulan Gelenek “Toyga” - 27 Mart 2019
- Seyyahların Tosya İzlenimleri - 23 Ekim 2018
- Hoca Abdülmecid Efendi - 3 Ekim 2018
- Merhum Mustafa Sungur Ağabeyin Başbakan Şemseddin Günaltay’a Gönderdiği Mektup - 6 Mayıs 2018
- Çeviri Serisi -1: Memleketimizi Tanıyalım: Kastamonu / Ufuk TİDİM - 5 Nisan 2018
- Tosya Akkuş Mehmed Paşa Bedesteni - 27 Temmuz 2017
