YUSUF EL-HORASÂNÎ
Kastamonu’da Deveci Sultan olarak bilinen Yusuf Efendi, aslen Horasanlıdır. Türbesi, Deveciler Mahallesindeki aynı adlı caminin harimi içindedir. Yaşadığı tarihler kesin olarak bilinmemekle beraber Çobanoğulları devrinde burada olduğu anlaşılmaktadır. Keşif ve kerâmet ehlidir.
Yusuf Efendi, maiyyetindeki yüz kişilik bir heyetle hacca gitmek üzere yola çıkmışken, rüyasında Peygamber Efendimizi (a.s.m) kendisine, Kastamonu’nun fethine katılmak üzere bu şehre gitmesini emreder. Yedi gece aynı rüyayı görmesi üzerine etbaıyla Kastamonu’ya gelir. Şehre büyük bir deve katarıyla girmesinden dolayı kendisine Deveci Sultan denmiştir.
Yine rüya yoluyla, Haddâd-ı Endülüsî’den demirden savaş aletleri yapmayı öğrenir ve hem mâlî yönden hem fiilen hem de zanaatıyla Kastamonu’nun fethinde mühim rol oynar.
Hayatı boyunca Atabey Gazi’nin manevî yardımcısı olduğu gibi, kendisine verilen hazine nâzırlığını da herkese nümune olacak bir dirayet ve ahlakla îfâ etti. Hazine reisliği döneminde, yalnızca ekmek, tuz ve sirke yiyerek iktisatla yaşadı, devletin hazinesinden başka bir şey kullanmadı.
Şu anda, bazı büyük zevatla, hiç de bakımlı olmayan mütevazi türbesinde yatmaktadır. Kastamonu halkı bu mübarek zata büyük hürmet beslemektedir.
Allah şefaatlerine nail eylesin.